Trò chơi điện tử có thưởng là loại hình giải trí phổ biến tại nhiều cơ sở kinh doanh như khách sạn, khu nghỉ dưỡng hoặc trung tâm thương mại. Hoạt động này được xếp vào nhóm dịch vụ đặc biệt, chịu sự điều chỉnh nghiêm ngặt của pháp luật, trong đó có nghĩa vụ nộp thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo quy định hiện hành, kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng thuộc đối tượng chịu thuế với mức thuế suất cụ thể.
1. Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng có chịu thuế không?
Điểm c khoản 2 Điều 2 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 quy định:
Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008
Điều 2. Đối tượng chịu thuế
...
2. Dịch vụ:
a) Kinh doanh vũ trường;
b) Kinh doanh mát-xa (massage), ka-ra-ô-kê (karaoke);
c) Kinh doanh ca-si-nô (casino); trò chơi điện tử có thưởng bao gồm trò chơi bằng máy giắc-pót (jackpot), máy sờ-lot (slot) và các loại máy tương tự;
d) Kinh doanh đặt cược;
đ) Kinh doanh gôn (golf) bao gồm bán thẻ hội viên, vé chơi gôn;
e) Kinh doanh xổ số.
...
Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2008 quy định rõ danh mục các hàng hóa và dịch vụ thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trong đó bao gồm cả các loại hình dịch vụ giải trí mang tính đặc thù, có yếu tố tiêu dùng cao cấp hoặc tiềm ẩn rủi ro cho xã hội. Trò chơi điện tử có thưởng được xếp vào nhóm này bởi tính chất gắn liền với yếu tố may rủi và khả năng tác động đến hành vi tiêu dùng của người chơi.
Cụ thể, các loại hình trò chơi điện tử có thưởng như máy giắc-pót (jackpot), máy sờ-lot (slot) và các máy tương tự thường được triển khai trong các cơ sở kinh doanh có giấy phép hoạt động đặc biệt, như khách sạn từ 5 sao trở lên hoặc các khu phức hợp có yếu tố du lịch và giải trí. Dù khác với casino về hình thức, nhưng bản chất hoạt động và mức độ tác động của trò chơi điện tử có thưởng khiến chúng được xếp ngang hàng với casino trong chính sách thuế.
Việc đưa trò chơi điện tử có thưởng vào danh sách đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt không chỉ giúp nhà nước kiểm soát tốt hơn các hoạt động kinh doanh mang tính chất cá cược, mà còn là biện pháp điều tiết hành vi tiêu dùng. Đây là một công cụ quản lý mang tính phòng ngừa, nhằm hạn chế các hệ lụy về xã hội nếu các loại hình này phát triển tràn lan.
Tình huống giả định:
Quán game lén vận hành máy chơi thưởng trái phép bị truy thu thuế
Công ty TNHH Giải trí Minh Hưng kinh doanh quán trò chơi điện tử tại thành phố Hạ Long. Ban đầu, cơ sở được cấp phép cung cấp trò chơi điện tử thông thường không có thưởng. Tuy nhiên, để thu hút khách du lịch, doanh nghiệp đã âm thầm đưa vào hoạt động 6 máy slot có trả thưởng dưới dạng phiếu quy đổi thành tiền mặt. Hoạt động này diễn ra hơn một năm, không được kê khai thuế và chưa được cấp phép mở rộng dịch vụ trò chơi có thưởng.
Trong một lần kiểm tra liên ngành, cơ quan chức năng phát hiện hoạt động trái phép và xác định doanh thu từ các máy chơi thưởng đạt hơn 4 tỷ đồng. Dựa vào quy định tại Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, cơ quan thuế đã truy thu thuế đối với toàn bộ doanh thu từ hoạt động trò chơi điện tử có thưởng chưa được kê khai, đồng thời xử phạt vi phạm hành chính do trốn thuế và kinh doanh không đúng giấy phép.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Thuế suất tiêu thụ đặc biệt đối với trò chơi điện tử là bao nhiêu?
Điều 7 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008 (được sửa đổi bởi khoản 4 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2014) quy định:
Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt 2008
Điều 7. Thuế suất
Thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với hàng hóa, dịch vụ được quy định theo Biểu thuế tiêu thụ đặc biệt sau đây:
BIỂU THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT
STT
Hàng hóa, dịch vụ
Thuế suất
(%)...
...
...
3
Kinh doanh ca-si-nô, trò chơi điện tử có thưởng
35
...
...
...
Thuế tiêu thụ đặc biệt là loại thuế gián thu đánh vào một số hàng hóa, dịch vụ đặc biệt, trong đó bao gồm cả trò chơi điện tử có thưởng. Việc áp dụng thuế suất cao – cụ thể là 35% – đối với loại hình này phản ánh định hướng quản lý chặt chẽ của nhà nước đối với những dịch vụ có tính chất cá cược, dễ phát sinh rủi ro xã hội hoặc tiêu dùng quá mức.
Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với dịch vụ trò chơi điện tử có thưởng không giống với các dịch vụ thông thường. Căn cứ tính thuế được quy định tại Điều 6 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, theo đó:
-
Giá tính thuế = Tổng doanh thu từ hoạt động trò chơi điện tử có thưởng trừ số tiền đã trả thưởng cho khách.
-
Sau đó, số thuế phải nộp sẽ bằng giá tính thuế x 35%.
Việc áp dụng thuế suất cao không chỉ nhằm tăng thu ngân sách mà còn mang tính định hướng – hạn chế sự phát triển tràn lan của các loại hình dịch vụ dễ dẫn đến hành vi nghiện ngập hoặc mất kiểm soát tài chính.
Tình huống giả định:
Doanh nghiệp bị truy thu vì kê khai thiếu phần thưởng trả khách
Công ty Cổ phần Giải trí Đại Lợi được cấp phép kinh doanh khu trò chơi điện tử có thưởng tại một khách sạn 5 sao ở TP. Đà Nẵng. Trong năm 2024, doanh nghiệp báo cáo doanh thu hoạt động máy slot đạt 30 tỷ đồng và đã chi trả thưởng cho khách 20 tỷ đồng, làm căn cứ tính thuế tiêu thụ đặc biệt là 10 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau thanh tra, cơ quan thuế phát hiện một phần lớn số tiền trả thưởng không được hạch toán đúng quy trình mà được chi trả “ngoài sổ sách”, dẫn đến việc giá tính thuế bị khai thấp hơn thực tế. Cơ quan thuế đã điều chỉnh lại giá tính thuế là 15 tỷ đồng và truy thu 35% trên phần chênh lệch chưa kê khai đúng, đồng thời phạt vi phạm hành chính do kê khai sai làm giảm số thuế phải nộp.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
3. Kết luận
Kinh doanh trò chơi điện tử có thưởng là dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định pháp luật. Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ này có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế với mức thuế suất là 35%. Thuế được xác định trên cơ sở doanh thu sau khi đã khấu trừ khoản tiền thưởng chi trả cho người chơi, vì vậy việc hạch toán minh bạch và chính xác là yếu tố bắt buộc để hạn chế các rủi ro về pháp lý.
