Ủy thác mua bán hàng hóa là hoạt động thương mại, trong đó bên nhận ủy thác mua hoặc bán hàng hóa nhân danh mình và được hưởng thù lao.
Trong hoạt động thương mại, không phải doanh nghiệp nào cũng trực tiếp thực hiện việc mua bán hàng hóa. Nhiều trường hợp, họ lựa chọn ủy thác mua bán hàng hóa, một hình thức giao dịch phổ biến, giúp tiết kiệm chi phí và tận dụng mạng lưới kinh doanh của đơn vị khác.
1. Ủy thác mua bán hàng hóa là gì?
Căn cứ theo Điều 155 Luật Thương mại 2005 quy định:
Điều 155. Uỷ thác mua bán hàng hóa
Uỷ thác mua bán hàng hoá là hoạt động thương mại, theo đó bên nhận uỷ thác thực hiện việc mua bán hàng hoá với danh nghĩa của mình theo những điều kiện đã thoả thuận với bên uỷ thác và được nhận thù lao uỷ thác.
Ủy thác mua bán hàng hóa là một dạng hợp đồng dịch vụ thương mại đặc biệt, trong đó có hai bên: Bên ủy thác (chủ hàng hoặc nhà kinh doanh) giao cho bên nhận ủy thác quyền thực hiện hoạt động mua hoặc bán hàng hóa. Bên nhận ủy thác tiến hành giao dịch dưới danh nghĩa của mình nhưng vì lợi ích của bên ủy thác và được trả thù lao ủy thác.
Tình huống giả định
-
Ký hợp đồng ủy thác
Ngày 5/8/2025, Công ty TNHH Minh Phú (TP. Hồ Chí Minh) ký hợp đồng ủy thác với Công ty CP Thương mại Hòa Bình, nhờ Hòa Bình nhập khẩu lô linh kiện điện tử từ Nhật Bản. -
Thực hiện giao dịch
Công ty Hòa Bình đứng tên làm thủ tục hải quan và thanh toán theo hợp đồng quốc tế, trong khi Minh Phú chịu toàn bộ chi phí và nhận hàng sau khi nhập khẩu hoàn tất. -
Kết quả
Hai bên thống nhất thù lao ủy thác là 2% giá trị hàng hóa nhập khẩu. Giao dịch được thực hiện hợp pháp, đúng quy định của Luật Thương mại.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
2. Hàng hóa nào được ủy thác mua bán?
Căn cứ theo Điều 159 Luật Thương mại 2005 quy định:
Điều 158. Hàng hoá uỷ thác
Tất cả hàng hoá lưu thông hợp pháp đều có thể được uỷ thác mua bán.
Pháp luật không giới hạn phạm vi hàng hóa được ủy thác, miễn là hàng hóa đó được phép lưu thông, không thuộc danh mục cấm kinh doanh, cấm xuất nhập khẩu hoặc hạn chế thương mại. Điều này tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân chưa đủ điều kiện pháp lý trực tiếp giao dịch quốc tế vẫn có thể tham gia thị trường thông qua hợp đồng ủy thác.
Tình huống giả định
-
Ký hợp đồng ủy thác xuất khẩu
Ngày 10/9/2025, Hợp tác xã Nông sản Việt Xanh (tỉnh Lâm Đồng) ký hợp đồng ủy thác với Công ty CP Xuất nhập khẩu Việt Thái để xuất khẩu 20 tấn cà phê sang Hàn Quốc. -
Thực hiện giao dịch
Công ty Việt Thái đứng tên trên chứng từ xuất khẩu, làm thủ tục hải quan và ký hợp đồng mua bán quốc tế, trong khi Việt Xanh chịu chi phí vận chuyển và được nhận tiền hàng sau khi trừ thù lao ủy thác. -
Kết quả
Hai bên hoàn tất giao dịch minh bạch, hàng hóa hợp pháp được xuất khẩu đúng quy định. Đây là trường hợp ủy thác mua bán hàng hóa hợp pháp theo Điều 158 Luật Thương mại 2005.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
3. Kết luận
Ủy thác mua bán hàng hóa là hoạt động thương mại hợp pháp, giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong kinh doanh, đặc biệt trong các giao dịch quốc tế. Tất cả hàng hóa được phép lưu thông hợp pháp đều có thể được ủy thác mua hoặc bán. Hình thức này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí, giảm rủi ro, mà còn đảm bảo tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật thương mại Việt Nam.
