Thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam phải đáp ứng điều kiện về quốc tịch, sức khỏe, chứng chỉ chuyên môn và có nghĩa vụ quản lý tài sản được giao phụ trách theo quy định pháp luật.
Công việc của thuyền viên trên tàu biển đòi hỏi sự chuyên nghiệp, kỹ năng và ý thức tuân thủ pháp luật nghiêm ngặt nhằm đảm bảo an toàn cho người, hàng hóa và phương tiện trong suốt hành trình. Để được làm việc trên tàu biển Việt Nam, người lao động cần đáp ứng đầy đủ các điều kiện do pháp luật quy định. Bên cạnh đó, khi được giao nhiệm vụ, thuyền viên còn phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong việc quản lý, bảo vệ tài sản được phân công trên tàu.
Thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam phải đáp ứng các điều kiện nào?

Khoản 2 Điều 59 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:
Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015
Điều 59. Thuyền viên làm việc trên tàu biển
...
2. Thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Là công dân Việt Nam hoặc công dân nước ngoài được phép làm việc trên tàu biển Việt Nam;
b) Có đủ tiêu chuẩn sức khỏe, tuổi lao động và chứng chỉ chuyên môn theo quy định;
c) Được bố trí đảm nhận chức danh trên tàu biển;
d) Có sổ thuyền viên;
đ) Có hộ chiếu để xuất cảnh hoặc nhập cảnh, nếu thuyền viên đó được bố trí làm việc trên tàu biển hoạt động tuyến quốc tế....
Các điều kiện trên cho thấy, để trở thành thuyền viên, cá nhân không chỉ cần đủ năng lực về chuyên môn mà còn phải có hồ sơ hợp lệ để phục vụ cho hoạt động hàng hải. Việc quy định cụ thể từng điều kiện giúp bảo đảm thuyền viên có khả năng thực hiện tốt nhiệm vụ, duy trì kỷ luật lao động và đảm bảo an toàn cho hành trình trên biển.
Tình huống giả định

Ứng viên thiếu chứng chỉ chuyên môn khi xin làm thuyền viên
-
Anh Duy nộp hồ sơ xin làm việc trên tàu hàng nội địa
Anh Nguyễn Minh Duy, nộp hồ sơ ứng tuyển vị trí thuyền viên vận hành máy trên tàu hàng tuyến nội địa. Tuy nhiên, anh chưa có chứng chỉ chuyên môn theo quy định. -
Công ty vận tải biển từ chối tiếp nhận hồ sơ
Sau khi kiểm tra hồ sơ, Công ty TNHH Vận tải Biển Đại Dương thông báo từ chối tuyển dụng vì anh Duy chưa đáp ứng điều kiện về chứng chỉ chuyên môn, đồng thời hướng dẫn anh đăng ký khóa đào tạo ngắn hạn để được cấp chứng chỉ theo chuẩn quốc gia. -
Anh Duy hoàn thiện hồ sơ và được tiếp nhận làm việc hợp pháp
Sau ba tháng tham gia khóa đào tạo thuyền viên và được cấp chứng chỉ hành nghề, anh Duy nộp lại hồ sơ. Lần này, công ty đã tiếp nhận anh vào vị trí thuyền viên vận hành máy đúng quy định của pháp luật hàng hải.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Nghĩa vụ của thuyền viên trong việc quản lý tài sản được giao trên tàu biển là gì?

Điều 60 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015 quy định như sau:
Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2015
Điều 60. Nghĩa vụ của thuyền viên
1. Thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam có nghĩa vụ sau đây:
a) Chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và pháp luật của quốc gia nơi tàu biển Việt Nam hoạt động;
b) Thực hiện mẫn cán nhiệm vụ của mình theo chức danh được giao và chịu trách nhiệm trước thuyền trưởng về những nhiệm vụ đó;
c) Thực hiện kịp thời, nghiêm chỉnh, chính xác mệnh lệnh của thuyền trưởng;
d) Phòng ngừa tai nạn, sự cố đối với tàu biển, hàng hóa, người và hành lý trên tàu biển. Khi phát hiện tình huống nguy hiểm, phải báo ngay cho thuyền trưởng hoặc sĩ quan trực ca biết, đồng thời thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa tai nạn, sự cố phát sinh từ tình huống nguy hiểm đó;
đ) Quản lý, sử dụng giấy chứng nhận, tài liệu, trang thiết bị, dụng cụ và tài sản khác của tàu biển được giao phụ trách.2. Thuyền viên Việt Nam làm việc trên tàu biển nước ngoài có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng lao động đã ký với chủ tàu hoặc người sử dụng lao động nước ngoài.
Mỗi thuyền viên phải chịu trách nhiệm trực tiếp đối với khu vực hoặc thiết bị được giao phụ trách. Việc quản lý tài sản tàu biển không chỉ thể hiện trách nhiệm nghề nghiệp mà còn liên quan đến an toàn hành trình, phòng ngừa rủi ro và tuân thủ quy định quốc tế. Nếu để xảy ra mất mát, hư hỏng do chủ quan, thuyền viên có thể bị xử lý kỷ luật hoặc bồi thường theo quy định pháp luật và nội quy của chủ tàu.
Tình huống giả định

Thuyền viên làm mất thiết bị được giao quản lý trên tàu biển
-
Thuyền viên được giao quản lý thiết bị hàng hải quan trọng
Anh Lê Văn Bình, thuyền viên phụ trách buồng máy trên tàu vận tải biển Hồng Hà. Anh được giao bảo quản bộ thiết bị đo áp suất nhiên liệu một bộ phận quan trọng trong vận hành tàu. -
Thiết bị bị mất trong quá trình di chuyển
Trong hành trình, do sơ suất, anh Bình để thiết bị bị rơi xuống khoang chứa hàng khi tàu đang hoạt động. Sự cố khiến việc kiểm tra áp suất bị gián đoạn, buộc thuyền trưởng phải tạm dừng vận hành để khắc phục, gây chậm trễ chuyến hàng. -
Thuyền viên bị lập biên bản và kiểm điểm trách nhiệm
Sau khi tàu cập cảng, công ty chủ quản lập biên bản xác định lỗi thuộc về anh Bình do vi phạm nghĩa vụ quản lý tài sản được giao. Anh bị kỷ luật khiển trách và buộc bồi thường một phần giá trị thiết bị hư hỏng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Thuyền viên làm việc trên tàu biển Việt Nam phải tuân thủ nghiêm các quy định về điều kiện hành nghề và nghĩa vụ nghề nghiệp. Trong đó, việc đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về sức khỏe, chứng chỉ chuyên môn và hồ sơ pháp lý là điều kiện bắt buộc để được làm việc hợp pháp. Đồng thời, thuyền viên có trách nhiệm quản lý, bảo vệ tài sản được giao, thực hiện nhiệm vụ đúng chức danh và tuân thủ mệnh lệnh của thuyền trưởng.





