Gây tai nạn nhưng không cứu giúp nạn nhân là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi dẫn đến hậu quả chết người.
Hành vi gây tai nạn giao thông luôn kéo theo trách nhiệm pháp lý của người liên quan, đặc biệt là nghĩa vụ cứu giúp nạn nhân. Pháp luật quy định rất rõ rằng việc bỏ mặc người bị nạn khi hoàn toàn có khả năng cứu giúp là hành vi bị nghiêm cấm. Nếu dẫn đến hậu quả nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Gây tai nạn nhưng không cứu giúp nạn nhân có phải là hành vi bị cấm không?
Điều 9 Luật Trật tự, an toàn giao thông 2024 quy định:
Luật Trật tự, an toàn giao thông 2024
Điều 9. Các hành vi bị nghiêm cấm
...
26. Bỏ trốn sau khi gây tai nạn giao thông đường bộ để trốn tránh trách nhiệm; khi có điều kiện mà cố ý không cứu giúp người bị tai nạn giao thông đường bộ; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người bị nạn, người gây tai nạn giao thông đường bộ hoặc người giúp đỡ, cứu chữa, đưa người bị nạn đi cấp cứu; lợi dụng việc xảy ra tai nạn giao thông đường bộ để hành hung, đe dọa, xúi giục, gây sức ép, làm mất trật tự, cản trở việc xử lý tai nạn giao thông đường bộ.
...
Người gây tai nạn hoặc người chứng kiến có điều kiện cứu giúp nhưng cố tình không thực hiện thì được xem là vi phạm pháp luật. Nghĩa vụ cứu giúp là bắt buộc để bảo vệ tính mạng nạn nhân và bảo đảm trật tự an toàn giao thông. Việc bỏ trốn hoặc làm ngơ có thể dẫn đến xử lý hành chính hoặc hình sự tùy mức độ.
Tình huống giả định
- Tai nạn xảy ra bất ngờ
Trên tuyến đường tại Thành phố Hải Phòng, anh Nguyễn Văn Trọng vô tình va chạm với xe máy của anh Lê Quang Đại, khiến anh Đại bị thương nặng và nằm bất động. - Người gây tai nạn thực hiện nghĩa vụ cứu giúp
Dù hoảng sợ nhưng anh Trọng lập tức gọi cấp cứu và cùng người dân đưa anh Đại lên xe để chuyển đến bệnh viện. Anh Trọng cung cấp đầy đủ thông tin cho Công an để phối hợp làm rõ vụ việc. -
Nạn nhân được cứu kịp thời
Nhờ được đưa đi cấp cứu nhanh chóng, anh Đại qua khỏi nguy hiểm. Cơ quan chức năng ghi nhận trách nhiệm của anh Trọng trong việc cứu giúp nạn nhân.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Không cứu giúp nạn nhân có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Điều 132 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định:
Điều 132. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng
1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.
3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nếu người gây tai nạn hoặc người chứng kiến có khả năng cứu giúp nhưng cố tình không thực hiện, dẫn đến nạn nhân tử vong thì sẽ bị xử lý hình sự. Mức phạt tù tăng nặng nếu chính người gây ra tình trạng nguy hiểm hoặc nếu người không cứu giúp là người có nghĩa vụ phải cứu giúp theo nghề nghiệp. Đây là chế tài nghiêm khắc nhằm bảo đảm tính mạng con người luôn được ưu tiên hàng đầu.
Tình huống giả định
- Gây tai nạn rồi bỏ mặc nạn nhân
Tại Thành phố Tây Ninh, anh Phạm Minh Tài điều khiển xe máy va vào bà Đặng Thị Kim Liên khiến bà Liên bị thương nặng và nằm bất động trên đường. Mặc dù bà Liên kêu cứu yếu ớt, anh Tài vẫn bỏ đi. - Nạn nhân tử vong do không được cứu kịp thời
Một lúc sau người dân mới phát hiện và đưa bà Liên đi bệnh viện, nhưng bà đã tử vong trên đường cấp cứu do mất máu quá nhiều. -
Người gây tai nạn bị khởi tố
Công an Thành phố Tây Ninh khởi tố anh Tài về Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng theo Điều 132 Bộ luật Hình sự.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật nghiêm cấm hành vi gây tai nạn nhưng không cứu giúp nạn nhân. Hành vi này được là hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến tính mạng con người. Nếu cố ý không cứu giúp dẫn đến hậu quả chết người, cá nhân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
