Tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn là phương tiện trực tiếp vận chuyển, nâng, hạ tàu lặn; tổ chức, cá nhân và phương tiện hoạt động trong vùng đất cảng phải tuân thủ quy định pháp luật về an toàn hàng hải.
Trong hoạt động hàng hải, tàu lặn và các phương tiện hỗ trợ đóng vai trò quan trọng trong việc khảo sát, nghiên cứu biển và thực hiện các nhiệm vụ kỹ thuật dưới nước. Để bảo đảm an toàn, hiệu quả và đúng quy định, pháp luật đã đưa ra khái niệm cụ thể về tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn phương tiện trực tiếp phục vụ việc vận chuyển và điều khiển tàu lặn. Bên cạnh đó, tổ chức, cá nhân và phương tiện khi hoạt động trong vùng đất cảng cũng phải tuân thủ nghiêm các quy định về trật tự, an toàn hàng hải.
Tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn được quy định ra sao?

Khoản 22 Điều 3 Nghị định 58/2017/NĐ-CP (được bổ sung bởi điểm g khoản 2 Điều 1 Nghị định 34/2025/NĐ-CP) quy định như sau:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
21. Phương tiện, thiết bị hỗ trợ tàu lặn là tàu thuyền gồm tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn và các tàu thuyền khác, thiết bị phục vụ, hỗ trợ hoạt động của tàu lặn.
22. Tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn là tàu thuyền trực tiếp vận chuyển, nâng, hạ tàu lặn để thực hiện hoạt động lặn.
23. Vùng hoạt động tàu lặn là vùng nước trong vùng nước cảng biển tàu lặn được phép hoạt động trong phạm vi ranh giới an toàn được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận và giao khu vực biển.
Tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn là loại phương tiện thiết yếu đảm nhiệm việc vận chuyển, điều phối và hỗ trợ kỹ thuật cho tàu lặn trong suốt quá trình hoạt động dưới nước. Loại tàu này thường được trang bị các thiết bị nâng hạ chuyên dụng, hệ thống định vị và hỗ trợ thông tin liên lạc, nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho tàu lặn và thủy thủ đoàn.
Tình huống giả định

Tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn gặp sự cố khi thực hiện nhiệm vụ khảo sát biển
-
Tàu mẹ vận chuyển tàu lặn thực hiện khảo sát tại vùng biển
Công ty TNHH Nghiên cứu Biển Ánh Dương, điều động tàu Ánh Dương 01 làm tàu mẹ để hỗ trợ một tàu lặn phục vụ dự án khảo sát địa chất biển sâu. -
Tàu mẹ gặp sự cố kỹ thuật trong quá trình nâng hạ tàu lặn
Khi thực hiện nhiệm vụ, hệ thống nâng thủy lực của tàu mẹ bị trục trặc khiến việc hạ tàu lặn phải tạm dừng. Đơn vị vận hành đã kịp thời báo cáo và tiến hành khắc phục sự cố dưới sự giám sát của cơ quan chức năng. -
Cơ quan quản lý kiểm tra việc tuân thủ quy định an toàn kỹ thuật
Sau sự cố, Cảng vụ Hàng hải phối hợp với Sở Giao thông Vận tải tiến hành kiểm tra tình trạng kỹ thuật của tàu mẹ, xác định nguyên nhân và yêu cầu doanh nghiệp bảo dưỡng toàn bộ hệ thống nâng hạ để đảm bảo tuân thủ quy định.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân và phương tiện khi hoạt động trong vùng đất cảng là gì?

Khoản 3 Điều 112 Nghị định 58/2017/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 112. Bảo đảm trật tự, an toàn trong vùng đất cảng
Giám đốc doanh nghiệp cảng có trách nhiệm tổ chức và điều hành hoạt động của lực lượng bảo vệ cảng phù hợp với quy định của pháp luật và điều kiện thực tế tại cảng.
Các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành tại cảng biển được sử dụng khu vực cổng cảng để thực hiện nhiệm vụ của mình sau khi đã thỏa thuận với doanh nghiệp cảng.
Tổ chức, cá nhân và các phương tiện khi hoạt động trong vùng đất cảng phải chấp hành đầy đủ các quy định có liên quan của pháp luật.
Mọi hoạt động trong phạm vi vùng đất cảng bao gồm khu vực cầu cảng, kho bãi, khu làm hàng và khu vực ra vào đều phải tuân thủ quy định pháp luật liên quan đến an toàn hàng hải, an ninh trật tự, môi trường và lao động. Việc chấp hành nghiêm các quy định giúp bảo đảm hoạt động khai thác, bốc dỡ, lưu thông hàng hóa diễn ra an toàn, hiệu quả, tránh nguy cơ tai nạn hoặc sự cố ảnh hưởng đến người và tài sản trong khu vực cảng.
Tình huống giả định

Doanh nghiệp vận tải vi phạm quy định khi hoạt động trong vùng đất cảng
-
Phương tiện ra vào cảng không tuân thủ quy định kiểm soát an ninh
Công ty TNHH Vận tải Hưng Thịnh, đưa xe container vào khu vực bốc dỡ hàng tại Cảng nhưng không đăng ký thông tin người điều khiển phương tiện với bộ phận an ninh cảng theo quy định. -
Cảng vụ phát hiện vi phạm trong quá trình kiểm tra
Trong khi kiểm tra định kỳ, lực lượng Cảng vụ Hàng hải phát hiện phương tiện nói trên không có giấy phép tạm thời ra vào cảng. Hành vi này được xác định là vi phạm quy định về bảo đảm trật tự, an toàn trong vùng đất cảng. -
Doanh nghiệp bị nhắc nhở và yêu cầu khắc phục vi phạm
Cảng vụ đã lập biên bản, yêu cầu Công ty TNHH Vận tải Hưng Thịnh chấm dứt hành vi vi phạm, bổ sung hồ sơ và thực hiện quy trình đăng ký phương tiện đúng quy định trước khi tiếp tục hoạt động tại cảng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật hàng hải hiện hành quy định rõ khái niệm tàu mẹ hỗ trợ tàu lặn, xác định đây là phương tiện trực tiếp thực hiện việc vận chuyển, nâng, hạ tàu lặn trong quá trình hoạt động. Đồng thời, tổ chức, cá nhân và phương tiện khi hoạt động trong vùng đất cảng phải chấp hành đầy đủ quy định của pháp luật nhằm bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn hàng hải.





