Việc sáp nhập các tỉnh theo Nghị quyết của Quốc hội đang làm phát sinh nhiều thắc mắc liên quan đến giấy tờ cá nhân, trong đó có giấy phép lái xe. Không ít người lo ngại rằng mình sẽ bị buộc phải đi đổi lại giấy phép lái xe sau khi tỉnh đổi tên hoặc hợp nhất. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều bắt buộc cấp đổi.
1. Sau sáp nhập tỉnh có bắt buộc đổi giấy phép lái xe không?
Điều 10 Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định cụ thể như sau:
Điều 10. Văn bản, giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền ban hành, cấp
1. Văn bản, giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền ban hành, cấp trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước mà chưa hết hiệu lực hoặc chưa hết thời hạn sử dụng thì tiếp tục được áp dụng, sử dụng theo quy định của pháp luật cho đến khi hết thời hạn hoặc được sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, hủy bỏ, thu hồi bởi cơ quan, chức danh tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc cơ quan, người có thẩm quyền.
2. Không được yêu cầu tổ chức, cá nhân làm thủ tục cấp đổi giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền cấp trước khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước khi các giấy tờ này chưa hết thời hạn sử dụng, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Từ quy định trên, có thể thấy rõ nguyên tắc chung là giấy tờ, trong đó bao gồm giấy phép lái xe, vẫn tiếp tục có giá trị sử dụng bình thường sau sáp nhập, miễn là còn thời hạn hiệu lực. Không có bất kỳ quy định bắt buộc nào yêu cầu người dân phải đổi lại giấy tờ chỉ vì tỉnh đổi tên hay hợp nhất địa giới hành chính. Giấy phép lái xe là loại giấy tờ gắn liền với cá nhân, được cấp theo thông tin cá nhân tại thời điểm thi sát hạch, đăng ký, và không phụ thuộc vào địa giới hành chính cụ thể. Việc đổi tên tỉnh hoặc thay đổi địa chỉ hộ khẩu không ảnh hưởng đến giá trị pháp lý của giấy phép này. Vì vậy, người dân ở các tỉnh sáp nhập vẫn có thể sử dụng giấy phép lái xe cũ cho đến khi hết hạn mà không bị xử lý hay gây khó khăn khi kiểm tra hành chính.
Tuy nhiên, nếu người dân có nhu cầu đổi lại thông tin (chẳng hạn như đổi số căn cước, thay đổi nơi cư trú ghi trên giấy phép...) thì vẫn có thể chủ động làm thủ tục cấp đổi theo các trường hợp pháp luật cho phép. Nhưng điều này là do mong muốn từ phía người dân chứ pháp luật không bắt buộc.
Ngoài ra, các cơ quan chức năng khi kiểm tra giấy phép lái xe cũng không có quyền từ chối hoặc yêu cầu đổi giấy phép chỉ vì lý do “địa phương cũ không còn tên sau sáp nhập”, nếu giấy phép đó còn hiệu lực và hợp lệ.
Tình huống giả định
Chị Nguyễn Thị Hồng Yến, 36 tuổi, là nhân viên văn phòng làm việc tại quận Bình Thủy, TP. Cần Thơ. Trước đó, chị sống ở TP. Sóc Trăng và được cấp giấy phép lái xe hạng A1 vào năm 2021, địa chỉ ghi trên giấy là “Phường 3, TP. Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng”.
Đầu năm 2025, sau khi Quốc hội ban hành nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh Sóc Trăng được sáp nhập vào TP. Cần Thơ để thành một đơn vị hành chính mới, lấy tên gọi chung là Thành phố Cần Thơ. Đầu tháng 4/2025, khi đưa con đi học bằng xe máy, chị Yến bị CSGT phường An Cư kiểm tra giấy tờ hành chính. Dù giấy phép lái xe vẫn còn hạn đến năm 2031, nhưng chị chủ động hỏi cán bộ CSGT rằng liệu chị có phải đi đổi lại giấy phép không, vì nơi cấp và địa chỉ ghi trên giấy giờ đã “không còn tồn tại” sau sáp nhập.
Cán bộ CSGT giải thích rõ: giấy phép lái xe được cấp trước khi sáp nhập và còn thời hạn sử dụng thì vẫn hoàn toàn hợp lệ, không cần đổi lại trừ khi có nhu cầu cập nhật thông tin cá nhân khác như số căn cước, nơi thường trú mới… Việc địa phương cũ đổi tên hoặc không còn tồn tại không ảnh hưởng đến hiệu lực pháp lý của giấy tờ đã được cấp đúng thẩm quyền và còn thời hạn.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Những trường hợp phải đổi hoặc được đổi lại giấy phép lái xe sau sáp nhập
Căn cứ tại khoản 2 Điều 62 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024:
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024
Điều 62. Giấy phép lái xe
...
2. Người có giấy phép lái xe được đổi, cấp lại giấy phép lái xe trong các trường hợp sau đây:
a) Giấy phép lái xe bị mất;
b) Giấy phép lái xe bị hỏng không còn sử dụng được;
c) Trước thời hạn ghi trên giấy phép lái xe;
d) Thay đổi thông tin ghi trên giấy phép lái xe;
đ) Giấy phép lái xe nước ngoài do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp còn giá trị sử dụng;
e) Giấy phép lái xe do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an cấp khi có yêu cầu hoặc người được cấp không còn làm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh....
Theo quy định này, pháp luật không yêu cầu người dân phải đổi giấy phép lái xe chỉ vì lý do sáp nhập tỉnh. Tuy nhiên, nếu rơi vào một trong các trường hợp trên thì việc cấp đổi là bắt buộc hoặc được thực hiện theo yêu cầu cá nhân. Cụ thể:
-
Trường hợp giấy phép bị mất hoặc hỏng: Người dân buộc phải cấp lại giấy phép theo đúng trình tự. Đây là quy định phổ biến, không liên quan đến việc sáp nhập nhưng được áp dụng trong mọi hoàn cảnh, kể cả khi địa chỉ cư trú đã thay đổi do sáp nhập.
-
Trường hợp thay đổi thông tin cá nhân: Sau sáp nhập tỉnh, nếu người dân làm lại căn cước công dân hoặc hộ khẩu mới có thông tin hành chính khác so với giấy phép cũ, họ có thể chủ động đi đổi lại giấy phép lái xe để thông tin được đồng bộ, đặc biệt là địa chỉ thường trú và số định danh cá nhân.
-
Trường hợp muốn đổi trước thời hạn: Dù giấy phép vẫn còn hiệu lực, người dân vẫn có quyền xin cấp đổi nếu muốn cập nhật thông tin mới (như ảnh chân dung, địa chỉ, số CCCD…), hoặc đơn giản là muốn làm lại theo mẫu mới.
Trong các trường hợp nêu trên, việc đổi lại giấy phép không phải vì “bắt buộc do sáp nhập”, mà vì các điều kiện cá nhân hoặc yêu cầu kỹ thuật phát sinh. Nghị quyết 190/2025/QH15 cũng đã xác lập rõ nguyên tắc: không ai bị ép đổi giấy tờ đang còn hiệu lực, trừ khi rơi vào trường hợp pháp luật quy định cụ thể.
Tình huống giả định
Anh Nguyễn Minh Trọng, 39 tuổi, hiện là nhân viên kinh doanh tại một công ty nội thất ở TP. Thủ Đức. Giấy phép lái xe hạng A1 của anh được cấp từ năm 2020, còn thời hạn sử dụng đến năm 2030. Dù giấy phép vẫn còn hiệu lực dài, nhưng ảnh chân dung trên giấy đã cũ, mờ, không còn giống với diện mạo hiện tại do anh vừa giảm cân và thay đổi kiểu tóc khá nhiều.
Gần đây, khi anh Trọng bị CSGT yêu cầu dừng xe kiểm tra tại nút giao Xa Lộ Hà Nội – Lê Văn Việt, cán bộ trực tiếp kiểm tra tỏ ra nghi ngờ vì ảnh trên giấy phép không giống ảnh thực tế. Sau khi đối chiếu thêm với căn cước công dân, tổ công tác mới xác nhận là đúng người. Dù không bị xử phạt, nhưng anh Trọng cảm thấy khá khó chịu vì bị giữ lại lâu và phải giải thích nhiều lần.
Trở về nhà, anh quyết định chủ động đi đổi lại giấy phép lái xe để cập nhật ảnh chân dung mới. Anh đến Trung tâm phục vụ hành chính công TP.HCM và được cán bộ xác nhận đây là trường hợp được quyền cấp đổi trước thời hạn, căn cứ điểm c khoản 2 Điều 62 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024. Thủ tục đã diễn ra rất nhanh chóng.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Việc sáp nhập tỉnh không đồng nghĩa với việc bắt buộc phải đổi lại giấy phép lái xe. Nếu giấy phép còn hiệu lực và thông tin không thay đổi, người dân vẫn có thể tiếp tục sử dụng. Trong trường hợp giấy phép bị mất, hỏng, sai thông tin hoặc hết hạn, việc cấp đổi sẽ được thực hiện theo quy định. Người dân cũng có thể chủ động đổi trước hạn nếu có nhu cầu cập nhật thông tin cá nhân hoặc sử dụng mẫu mới.
