Phụ lục hợp đồng không được dùng để thay đổi thời hạn hợp đồng. Nếu vi phạm sẽ bị phạt từ 1 đến 20 triệu đồng đối với cá nhân, tổ chức vi phạm phạt gấp đôi.
Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp lựa chọn ký phụ lục hợp đồng để bổ sung hoặc điều chỉnh các điều khoản thay vì soạn lại hợp đồng mới. Tuy nhiên, việc sử dụng phụ lục để thay đổi thời hạn hợp đồng lao động là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Nếu người sử dụng lao động vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính, mức xử phạt căn cứ theo số người lao động bị vi phạm.
1. Có được sửa đổi thời hạn hợp đồng trong phụ lục hợp đồng không?
Điều 22 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 22. Phụ lục hợp đồng lao động
...
2. Phụ lục hợp đồng lao động quy định chi tiết, sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của hợp đồng lao động nhưng không được sửa đổi thời hạn của hợp đồng lao động.
Trường hợp phụ lục hợp đồng lao động quy định chi tiết một số điều, khoản của hợp đồng lao động mà dẫn đến cách hiểu khác với hợp đồng lao động thì thực hiện theo nội dung của hợp đồng lao động.
Trường hợp phụ lục hợp đồng lao động sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của hợp đồng lao động thì phải ghi rõ nội dung điều, khoản sửa đổi, bổ sung và thời điểm có hiệu lực.
Phụ lục hợp đồng chỉ có giá trị hỗ trợ, bổ sung, chi tiết hóa các điều khoản trong hợp đồng, không thể dùng để thay đổi bản chất thỏa thuận về thời hạn. Nếu muốn kéo dài hoặc thay đổi loại hợp đồng, hai bên phải ký kết hợp đồng mới đúng theo luật định.
Tình huống giả định
-
Người sử dụng lao động ký hợp đồng lao động xác định thời hạn
Công ty TNHH Thương mại Minh Phát tại TP. Hồ Chí Minh ký hợp đồng lao động xác định thời hạn 24 tháng với anh Nguyễn Văn Tùng (nhân viên kinh doanh). - Hết hạn hợp đồng, công ty thực hiện đúng quy định
Khi hợp đồng còn 01 tháng là hết hạn, phòng nhân sự không lập phụ lục để kéo dài thời hạn. Thay vào đó, công ty thông báo cho anh Tùng về việc sẽ ký hợp đồng mới theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. -
Người lao động được bảo đảm quyền lợi
Hai bên tiến hành ký kết hợp đồng lao động mới xác định thời hạn 24 tháng khác, bảo đảm tính pháp lý, rõ ràng và quyền lợi của anh Tùng được duy trì đầy đủ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu dùng phụ lục để sửa đổi thời hạn hợp đồng bị xử phạt như thế nào?
Điều 12, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 12. Vi phạm quy định về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động
...
2. Phạt tiền đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi: Sửa đổi thời hạn của hợp đồng bằng phụ lục hợp đồng lao động; không thực hiện đúng quy định về thời hạn thanh toán các khoản về quyền lợi của người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động; không trả hoặc trả không đủ tiền trợ cấp thôi việc cho người lao động theo quy định của pháp luật; không trả hoặc trả không đủ tiền trợ cấp mất việc làm cho người lao động theo quy định của pháp luật; không trả hoặc trả không đủ tiền cho người lao động theo quy định của pháp luật khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật; không hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp và trả lại cùng với bản chính giấy tờ khác đã giữ của người lao động sau khi chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật; không cung cấp bản sao các tài liệu liên quan đến quá trình làm việc của người lao động nếu người lao động có yêu cầu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động theo một trong các mức sau đây:
a) Từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;
b) Từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;
c) Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;
d) Từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động;
đ) Từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với vi phạm từ 301 người lao động trở lên.
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Theo Điều 12 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, hành vi sửa đổi thời hạn hợp đồng bằng phụ lục hợp đồng lao động bị coi là vi phạm pháp luật. Người sử dụng lao động sẽ bị phạt tiền tùy theo số lượng người lao động bị ảnh hưởng, cụ thể như từ 1 đến 2 triệu đồng (01–10 người), từ 2 đến 5 triệu đồng (11–50 người), từ 5 đến 10 triệu đồng (51–100 người), từ 10 đến 15 triệu đồng (101–300 người) và từ 15 đến 20 triệu đồng (từ 301 người trở lên). Ngoài ra, theo Điều 6, mức phạt áp dụng cho tổ chức sẽ gấp đôi so với cá nhân.
Tình huống giả định
- Người sử dụng lao động ký phụ lục sửa đổi thời hạn hợp đồng
Công ty TNHH Thương mại An Phát tại Phường Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh) ký hợp đồng lao động 01 năm với chị Nguyễn Thị Hoa. Khi hợp đồng sắp hết hạn, công ty không ký hợp đồng mới mà lập phụ lục gia hạn thêm 12 tháng. Chị Hoa tìm hiểu và biết rằng việc dùng phụ lục để kéo dài thời hạn hợp đồng là trái với quy định tại Điều 22 Bộ luật Lao động 2019 nên đã phản ánh tới công đoàn cơ sở. - Cơ quan chức năng kiểm tra
Sau khi nhận thông tin, Thanh tra Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh tiến hành kiểm tra. Kết quả xác định công ty đã vi phạm khi sửa đổi thời hạn hợp đồng bằng phụ lục. Cơ quan chức năng áp dụng mức phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng vì vi phạm liên quan đến 01 trường hợp lao động. -
Kết quả xử lý
Công ty An Phát phải chịu mức xử phạt theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc sử dụng phụ lục hợp đồng để sửa đổi thời hạn hợp đồng lao động là hành vi bị pháp luật cấm. Nếu vi phạm, người sử dụng lao động bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 1 đến 20 triệu đồng (áp dụng đối với người sử dụng lao động là cá nhân). Nếu là tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp đôi.
