Trên các trang mạng xã hội thời gian qua đã xuất hiện những phát ngôn chia rẽ, phân biệt vùng miền, kéo theo nhiều tranh cãi và ảnh hưởng đến sự đoàn kết dân tộc. Hành vi này sẽ bị Pháp luật xử lý như thế nào? Bài viết này sẽ giải thích rõ ràng các quy định pháp luật giúp bạn hiểu mức độ nghiêm trọng của phân biệt vùng miền và tránh rủi ro pháp lý không đáng có.
Phân Biệt Vùng Miền Có Vi Phạm Pháp Luật Không?
Theo khoản 2 Điều 5, Điều 16, khoản 1 điều 20 Hiến pháp 2013:
Điều 5
...
2. Các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc.
...
Điều 16
1. Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật.
2. Không ai bị phân biệt đối xử trong đời sống chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội.
...
Điều 20
1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
.......
Theo Hiến pháp 2013 yêu cầu mọi người, dù ở vùng miền nào, phải tôn trọng lẫn nhau.
- Cấm rõ ràng việc kỳ thị, chia rẽ giữa các dân tộc hay vùng miền (ví dụ: nói xấu người miền Bắc, miền Nam).
- Đảm bảo mọi người bình đẳng, không ai được phân biệt vì quê quán trong công việc, học tập hay đời sống.
- Bảo vệ danh dự, nhân phẩm, nghĩa là không được xúc phạm người khác bằng lời nói hay hành động phân biệt.
- Nếu bạn chế giễu, miệt thị ai đó vì họ đến từ vùng khác (như "người miền này keo kiệt"), bạn đã vi phạm các nguyên tắc này. Đây không chỉ là hành vi thiếu văn hóa mà còn trái luật.
Ví dụ thực tế:
- Ngày 8/5/2024, Báo Dân trí đưa tin về thực trạng nhức nhối khi nhiều tài khoản mạng xã hội tại Việt Nam công khai phân biệt vùng miền
- Một nhóm thanh niên Hà Nội châm biếm người miền Tây trên Tiktok
Một trường hợp nổi bật là đoạn video trên TikTok, trong đó một nhóm thanh niên ở Hà Nội gọi người miền Tây là "dân quê mùa, chậm tiến", kèm theo lời lẽ chế giễu về cách nói chuyện và phong tục. - Cơ quan chức năng vào cuộc
Video này lan truyền nhanh chóng, gây phẫn nộ trong cộng đồng, dẫn đến việc cơ quan chức năng vào cuộc điều tra vì vi phạm quy định cấm kỳ thị vùng miền trong Hiến pháp 2013.
Nguồn: Báo Dân trí
Hành Vi Phân Biệt Vùng Miền Bị Xử Lý Như Thế Nào?
Xử phạt vi phạm hành chính:
Theo điểm a khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP :
Điều 101. Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:
a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
....
Truy cứu trách nhiệm hình sự:
Tội làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
Điều 155. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Tội phá hoại chính sách đoàn kết theo Điều 116 Bộ luật Hình sự 2015:
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017)
Điều 116. Tội phá hoại chính sách đoàn kết
1. Người nào thực hiện một trong những hành vi sau đây nhằm chống chính quyền nhân dân, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Gây chia rẽ giữa các tầng lớp nhân dân, giữa nhân dân với chính quyền nhân dân, với lực lượng vũ trang nhân dân, với các tổ chức chính trị - xã hội;
b) Gây hằn thù, kỳ thị, chia rẽ, ly khai dân tộc, xâm phạm quyền bình đẳng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam;
c) Gây chia rẽ người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa người theo các tôn giáo khác nhau, chia rẽ các tín đồ tôn giáo với chính quyền nhân dân, với các tổ chức chính trị - xã hội;
d) Phá hoại việc thực hiện chính sách đoàn kết quốc tế.
2. Phạm tội trong trường hợp ít nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
3. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Như vậy, phân biệt vùng miền tùy theo mức độ sẽ bị xử phạt như sau:
Phạt hành chính: Nếu bạn đăng bài trên mạng xã hội (như Facebook, TikTok) chế giễu người vùng khác, gây tổn thương danh dự, bạn có thể bị phạt 10-20 triệu đồng.
Hình sự - Tội làm nhục người khác:
- Nếu xúc phạm nghiêm trọng (như nhục mạ công khai, liên tục), bạn có thể bị phạt tiền hoặc tù tối đa 5 năm. Đặc biệt, dùng mạng xã hội để miệt thị nhiều người hoặc gây hậu quả nặng (nạn nhân tự sát) sẽ bị phạt nặng hơn.
Hình sự - Tội phá hoại chính sách đoàn kết:
- Nếu hành vi nhằm chia rẽ dân tộc, vùng miền, chống phá đoàn kết quốc gia (như kích động thù hận giữa miền Bắc và miền Nam), mức phạt tù lên đến 15 năm. Đây là tội nghiêm trọng, thường áp dụng khi có ý đồ chính trị rõ ràng.
Ví dụ thực tế:
- Trong bối cảnh tranh luận về phương án sáp nhập Quảng Trị và Quảng Bình, ông H. đăng nội dung "Quảng Bình chậm tiến, toàn dân nghèo, sáp nhập chỉ tổ kéo lùi Quảng Trị", gây chia rẽ tình cảm giữa người dân hai tỉnh.
- Ông H bị phạt hành chính 7.5 triệu đồng
Ngày 31/3/2025, ông L.T.H (ở Quảng Trị) bị Công an tỉnh Quảng Trị phạt hành chính 7,5 triệu đồng vì sử dụng tài khoản Facebook cá nhân để bình luận phân biệt vùng miền. - Mức phạt vẫn chứng tỏ hành vi của ông H đã bị xử lý nghiêm
Dù mức phạt áp dụng thấp hơn khung 10-20 triệu đồng của Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, vụ việc cho thấy rõ hành vi này bị xử lý nghiêm.
Nguồn: Báo Thanh niên
Kết Luận
Phân biệt vùng miền là hành vi thể hiện định kiến tiêu cực, dễ dẫn đến mâu thuẫn, chia rẽ trong xã hội và môi trường làm việc. Dù xuất phát từ lời nói vô tình hay hành động cố ý, nếu gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của người khác, hành vi này hoàn toàn có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Chính vì vậy, việc tôn trọng sự khác biệt vùng miền và tuân thủ pháp luật là trách nhiệm của mỗi cá nhân, góp phần xây dựng một xã hội văn minh và công bằng.
