Người lao động được nghỉ phép hưởng lương theo số ngày được quy định trong luật và nếu nghỉ làm do bão thì lương ngừng việc phải thỏa thuận không thấp hơn lương tối thiểu.
Chế độ nghỉ ngơi và tiền lương trong những trường hợp đặc biệt luôn là vấn đề được người lao động quan tâm. Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ về số ngày nghỉ hằng năm có hưởng lương. Đồng thời, trong trường hợp phải nghỉ làm do thiên tai như bão, người lao động cũng có cơ chế riêng về tiền lương ngừng việc.
1. Ngày nghỉ hằng năm của nhân viên được quy định như thế nào?
Căn cứ theo khoản 1 và khoản 2 Điều 113 Bộ luật Lao động 2019:
Điều 113. Nghỉ hằng năm
1. Người lao động làm việc đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:
a) 12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;
b) 14 ngày làm việc đối với người lao động chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;
c) 16 ngày làm việc đối với người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.2. Người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc.
Với những công việc trong điều kiện bình thường, mức nghỉ tối thiểu là 12 ngày; nếu công việc nặng nhọc, độc hại hoặc người lao động là người khuyết tật, chưa thành niên thì được nghỉ 14 ngày; còn những công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại thì được nghỉ đến 16 ngày. Quy định này nhằm bảo đảm sức khỏe và quyền lợi chính đáng của người lao động, đồng thời khuyến khích người sử dụng lao động sắp xếp thời gian nghỉ hợp lý. Trường hợp người lao động chưa đủ 12 tháng làm việc thì ngày nghỉ phép năm sẽ được tính theo tỷ lệ số tháng đã làm việc, bảo đảm tính công bằng.
Tình huống giả định
-
Nhân viên làm việc trong điều kiện bình thường
Ngày 1/7/2025, tại Phường Bàn Cờ, TP. Hồ Chí Minh, anh Nguyễn Văn Hòa bắt đầu làm việc tại Công ty CP Xây dựng Đại Phát với hợp đồng lao động 12 tháng. -
Đủ điều kiện nghỉ phép năm
Đến ngày 1/7/2026, anh Hòa đã làm đủ 12 tháng liên tục. Theo Điều 113, anh Hòa được nghỉ 12 ngày phép năm có hưởng lương. -
Doanh nghiệp sắp xếp lịch nghỉ
Công ty Đại Phát bố trí cho anh Hòa nghỉ phép vào các đợt sản xuất ít việc, bảo đảm quyền lợi cho người lao động và duy trì hoạt động ổn định.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nhân viên nghỉ làm trong ngày bão có được hưởng lương không?
Căn cứ theo khoản 3 Điều 99 Bộ luật Lao động 2019:
Điều 99. Tiền lương ngừng việc
...
3. Nếu vì sự cố về điện, nước mà không do lỗi của người sử dụng lao động hoặc do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, địch họa, di dời địa điểm hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc vì lý do kinh tế thì hai bên thỏa thuận về tiền lương ngừng việc như sau:
a) Trường hợp ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở xuống thì tiền lương ngừng việc được thỏa thuận không thấp hơn mức lương tối thiểu;
b) Trường hợp phải ngừng việc trên 14 ngày làm việc thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng phải bảo đảm tiền lương ngừng việc trong 14 ngày đầu tiên không thấp hơn mức lương tối thiểu.
Trong trường hợp người lao động không thể đi làm vì bão lũ, thiên tai (đã được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai) thì tiền lương ngừng việc do hai bên thỏa thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu nếu thời gian ngừng việc dưới hoặc bằng 14 ngày làm việc. Trường hợp ngừng việc kéo dài trên 14 ngày, các bên vẫn thỏa thuận tiền lương nhưng trong 14 ngày đầu tiên, người lao động phải được trả ít nhất bằng mức lương tối thiểu. Quy định này vừa bảo đảm quyền lợi tối thiểu cho người lao động trong giai đoạn bất khả kháng, vừa chia sẻ khó khăn với người sử dụng lao động. Đây là cơ chế cân bằng lợi ích, giúp duy trì quan hệ lao động bền vững trong hoàn cảnh bất lợi.
Tình huống giả định
-
Người lao động nghỉ việc do bão lớn nguy hiểm
Ngày 15/10/2025, tại Phường Tân Sơn Hòa, TP. Hồ Chí Minh, do ảnh hưởng của cơn bão số 8, gió mạnh và ngập lụt trên diện rộng khiến việc đi lại hết sức nguy hiểm. Chủ tịch Ủy ban nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai. Vì vậy công ty TNHH Minh Tâm thông báo cho nhân viên được nghỉ làm để bảo đảm an toàn. -
Thỏa thuận tiền lương ngừng việc
Công ty và tập thể người lao động thống nhất rằng trong thời gian nghỉ vì bão, tiền lương ngừng việc sẽ được bảo đảm không thấp hơn mức lương tối thiểu trong 14 ngày đầu tiên . -
Hệ quả pháp lý
Trong một tranh chấp sau đó, Tòa án nhân dân khu vực 1 – TP. Hồ Chí Minh xác định việc người lao động nghỉ làm vì bão nguy hiểm là trường hợp bất khả kháng và thỏa thuận về tiền lương ngừng việc của các bên phù hợp với Điều 99 Bộ luật Lao động 2019.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Người lao động có quyền nghỉ hằng năm với số ngày cụ thể từ 12 đến 16 ngày, tùy thuộc điều kiện công việc và thời gian làm việc. Trong trường hợp nghỉ việc do thiên tai, doanh nghiệp và người lao động sẽ thỏa thuận mức lương ngừng việc, nhưng ít nhất bằng mức lương tối thiểu cho 14 ngày đầu tiên. Đây là sự cân đối nhằm bảo vệ cả quyền lợi của người lao động và sự ổn định hoạt động của doanh nghiệp.
