Hành vi lưu trữ phim có nội dung xúc phạm anh hùng dân tộc có thể bị truy cứu về tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Trong lĩnh vực điện ảnh, việc sản xuất và lưu trữ tác phẩm không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn gắn liền với trách nhiệm bảo vệ các giá trị lịch sử và văn hóa của dân tộc. Khi một cá nhân hoặc tổ chức lưu trữ phim có nội dung xúc phạm anh hùng dân tộc, hành vi này có thể bị xem xét xử lý hình sự tùy theo tính chất và mức độ vi phạm. Song song đó, cơ sở lưu trữ phim cũng được quy định rõ quyền và trách nhiệm trong việc quản lý, bảo quản và khai thác phim nhằm bảo đảm hoạt động đúng quy định và chuẩn mực đạo đức xã hội.
Lưu trữ phim có nội dung xúc phạm anh hùng dân tộc bị truy cứu ra sao?
Khoản 1 và khoản 2 Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau:
Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân
Người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
Những hành vi lưu trữ, chia sẻ hoặc phổ biến phim xuyên tạc, xúc phạm anh hùng dân tộc có thể bị coi là lạm dụng quyền tự do để xâm phạm lợi ích Nhà nước và danh dự nhân vật lịch sử. Tùy mức độ và phạm vi, người vi phạm có thể bị cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm. Cơ quan chức năng cũng có thể tịch thu tang vật, phương tiện hoặc cấm hành nghề, đảm nhiệm chức vụ nếu hành vi nghiêm trọng.
Tình huống giả định
-
Anh Lâm lưu trữ và chia sẻ phim xúc phạm anh hùng dân tộc
Anh Lâm tải về một bộ phim có nội dung xuyên tạc hình tượng một vị anh hùng dân tộc nổi tiếng và lưu trữ trong máy tính cá nhân.
-
Anh Lâm chia sẻ nội dung lên mạng xã hội
Sau đó, anh Lâm đăng tải một đoạn trích của bộ phim này lên mạng xã hội cá nhân cùng lời bình luận mang tính xúc phạm. Bài đăng nhanh chóng lan truyền, thu hút nhiều lượt xem và gây bức xúc trong dư luận.
-
Cơ quan công an vào cuộc điều tra và xử lý
Cơ quan An ninh điều tra cơ quan có thẩm quyền xác định hành vi của anh Lâm đã xâm phạm nghiêm trọng danh dự của nhân vật lịch sử, gây ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội. Kết quả điều tra cho thấy anh Lâm đã lợi dụng quyền tự do biểu đạt để phát tán nội dung vi phạm, nên bị khởi tố về Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Quyền và trách nhiệm của cơ sở lưu trữ phim theo Luật Điện ảnh 2022
Điều 35 Luật Điện ảnh 2022 quy định như sau:
Điều 35. Quyền và trách nhiệm của cơ sở lưu trữ phim
Lưu trữ, cung cấp bản sao, in trích tư liệu cho chủ sở hữu phim và cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Hợp tác với tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trong hoạt động bảo quản, lưu trữ, phục hồi phim; khai thác phim theo thỏa thuận với chủ sở hữu phim.
Mua, nhận chuyển giao phim ở trong nước và nước ngoài có giá trị để phục vụ cho công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập.
Cung cấp dịch vụ lưu trữ; bán, cho thuê, phổ biến phim lưu trữ theo thỏa thuận với chủ sở hữu phim.
Bảo đảm an toàn bản phim, kịch bản và tài liệu kèm theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
Chịu trách nhiệm trước pháp luật về bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ đối với phim lưu trữ tại cơ sở.
Các cơ sở lưu trữ phim có vai trò bảo tồn di sản điện ảnh quốc gia, đồng thời chịu trách nhiệm bảo đảm nội dung phim được lưu trữ không vi phạm pháp luật, đạo đức và thuần phong mỹ tục. Khi tiếp nhận hoặc khai thác phim, cơ sở phải thực hiện quy trình kiểm duyệt nội dung, hợp tác với cơ quan có thẩm quyền để tránh tình trạng lưu trữ hoặc phổ biến tác phẩm chứa yếu tố xuyên tạc lịch sử, xúc phạm danh nhân, anh hùng dân tộc.
Tình huống giả định
-
Cơ sở lưu trữ phim Minh Quang tiếp nhận phim có nội dung vi phạm
Công ty TNHH Lưu trữ và Bảo tồn Phim Minh Quang, nhận lưu trữ một bộ phim tài liệu từ đối tác nước ngoài mà chưa tiến hành kiểm duyệt nội dung.
-
Cơ quan chuyên môn phát hiện dấu hiệu xúc phạm anh hùng dân tộc
Trong quá trình rà soát định kỳ,cơ quan có thẩm quyền phát hiện bộ phim chứa nhiều hình ảnh và lời bình luận xuyên tạc công lao của một anh hùng dân tộc, vi phạm nghiêm trọng quy định về bảo vệ giá trị văn hóa, lịch sử.
-
Cơ sở bị yêu cầu khắc phục và chịu xử lý theo quy định
Cơ quan chức năng yêu cầu Công ty Minh Quang gỡ bỏ, tiêu hủy bản phim vi phạm, đồng thời xử phạt hành chính về hành vi lưu trữ phim có nội dung trái quy định. Doanh nghiệp cũng bị yêu cầu tăng cường quy trình kiểm duyệt trước khi tiếp nhận hoặc khai thác.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi lưu trữ phim có nội dung xúc phạm anh hùng dân tộc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến 07 năm, tùy theo mức độ và hậu quả gây ra. Đồng thời, các cơ sở lưu trữ phim có nghĩa vụ kiểm duyệt, bảo quản và khai thác nội dung phim đúng quy định, tránh lưu trữ các tác phẩm vi phạm. Việc tuân thủ quy định này góp phần bảo vệ giá trị lịch sử, giữ gìn bản sắc dân tộc và bảo đảm sự phát triển bền vững của hoạt động điện ảnh.
