Lực lượng Kiểm ngư có chức năng thực thi pháp luật và nhiều nhiệm vụ quan trọng như tuần tra, xử lý vi phạm, bảo vệ chủ quyền và phối hợp cứu hộ trên biển.
Trong hoạt động quản lý và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, việc duy trì trật tự, an toàn và tuân thủ pháp luật trên các vùng biển là yêu cầu quan trọng. Lực lượng Kiểm ngư được thành lập nhằm thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và bảo vệ nguồn lợi thủy sản của quốc gia. Bên cạnh chức năng thực thi pháp luật, lực lượng này còn được giao nhiều nhiệm vụ cụ thể trong công tác tuần tra, kiểm soát và phối hợp quốc tế trên biển.
Lực lượng kiểm ngư có chức năng gì?
Điều 87 Luật Thủy sản 2017 quy định như sau:
Điều 87. Chức năng của Kiểm ngư
Kiểm ngư là lực lượng chuyên trách của Nhà nước, thực hiện chức năng thực thi pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.”
Lực lượng Kiểm ngư được tổ chức nhằm bảo đảm việc tuân thủ pháp luật trong khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần duy trì an ninh, trật tự và chủ quyền trên vùng biển Việt Nam. Kiểm ngư còn đóng vai trò đại diện cho Nhà nước trong việc thực thi các điều ước quốc tế về quản lý và bảo tồn tài nguyên thủy sản, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong hợp tác khu vực và toàn cầu.
Tình huống giả định
Lực lượng Kiểm ngư phát hiện tàu cá vi phạm quy định khai thác thủy sản
-
Tàu cá hoạt động sai vùng khai thác được cấp phép
Tháng 7/2025, lực lượng Kiểm ngư khu vực II phát hiện tàu cá mang số hiệu BĐ-91234-TS của ông Trần Văn Hải đang hoạt động tại vùng biển ngoài ranh giới cho phép trong giấy phép khai thác. -
Kiểm ngư tiến hành kiểm tra và lập biên bản vi phạm
Sau khi kiểm tra, tổ công tác xác định tàu cá đã khai thác sai vùng cấp phép và không ghi nhật ký khai thác đầy đủ. Căn cứ chức năng được giao, lực lượng Kiểm ngư tiến hành lập biên bản, tạm giữ giấy phép khai thác và báo cáo cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định. -
Hành động của Kiểm ngư giúp ngăn ngừa tái diễn vi phạm
Nhờ việc xử lý kịp thời, ngư dân trong khu vực nâng cao nhận thức pháp luật, tuân thủ vùng được cấp phép và ghi chép nhật ký khai thác đúng quy định, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản lâu dài.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Nhiệm vụ và quyền hạn của lực lượng Kiểm ngư được quy định như thế nào?
Điều 88 Luật Thủy sản 2017 quy định như sau:
Điều 88. Nhiệm vụ, quyền hạn của Kiểm ngư
1. Kiểm ngư có nhiệm vụ sau đây:
a) Thực hiện tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thanh tra, điều tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, áp dụng các biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật;
b) Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật Việt Nam, pháp luật quốc tế, pháp luật các nước có liên quan trong lĩnh vực thủy sản; hướng dẫn ngư dân và tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về thủy sản;
c) Điều động lực lượng phối hợp tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn theo quy định của pháp luật; tham gia công tác phòng, chống thiên tai;
d) Tham gia bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam trên các vùng biển theo quy định của pháp luật;
đ) Triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế về kiểm ngư;
e) Chủ trì, phối hợp với cơ quan, tổ chức có liên quan tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn, huấn luyện chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức, viên chức, kiểm ngư viên, thuyền viên tàu kiểm ngư;
g) Phối hợp với cơ quan khác có liên quan trong hoạt động kiểm ngư.2. Kiểm ngư có quyền hạn sau đây:
a) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho công tác thanh tra, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, điều tra, phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật về khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản;
b) Quản lý, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ, phương tiện kỹ thuật, các biện pháp nghiệp vụ để thực hiện nhiệm vụ kiểm ngư theo quy định của pháp luật;
c) Truy đuổi, bắt, giữ và áp dụng các biện pháp ngăn chặn theo quy định của pháp luật trong trường hợp người và phương tiện vi phạm pháp luật không tuân theo hiệu lệnh, chống đối hoặc cố tình bỏ chạy.
Lực lượng Kiểm ngư đảm nhiệm nhiều vai trò trong quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và an ninh biển quốc gia. Ngoài công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm, Kiểm ngư còn tham gia tuyên truyền pháp luật, cứu hộ cứu nạn, phòng chống thiên tai và bảo vệ chủ quyền biển đảo.
Tình huống giả định
Kiểm ngư phối hợp cứu hộ tàu cá gặp nạn trên biển
-
Tàu cá gặp sự cố trong điều kiện thời tiết xấu
Tháng 9/2025, tàu cá QNg-98045-TS của ông Nguyễn Văn Tuấn gặp sự cố hỏng máy khi đang khai thác tại vùng biển Trường Sa, trong điều kiện thời tiết xấu và sóng lớn. -
Lực lượng Kiểm ngư nhanh chóng triển khai công tác cứu hộ
Nhận được tín hiệu cầu cứu, tàu Kiểm ngư KN-410 lập tức di chuyển đến vị trí, phối hợp cùng Trung tâm phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực III để hỗ trợ. Đội cứu hộ đã tiếp cận, lai dắt tàu cá và đưa ngư dân về khu vực an toàn. -
Kiểm ngư tiếp tục tuyên truyền an toàn khai thác trên biển
Sau khi hoàn tất cứu hộ, lực lượng Kiểm ngư tổ chức buổi tuyên truyền cho các ngư dân trong khu vực về quy tắc an toàn khi khai thác và sử dụng thiết bị thông tin liên lạc trên tàu cá, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật trên biển.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Lực lượng Kiểm ngư là lực lượng chuyên trách thực thi pháp luật trong lĩnh vực thủy sản, có chức năng bảo vệ nguồn lợi, duy trì trật tự và an ninh trên các vùng biển. Quyền hạn cụ thể mà lực lượng này đảm nhận để thực thi pháp luật, phối hợp cứu hộ, bảo vệ chủ quyền và hỗ trợ ngư dân. Sự hiện diện của Kiểm ngư góp phần quan trọng vào việc quản lý bền vững tài nguyên biển và bảo đảm an ninh quốc gia.
