Doanh nghiệp không ký hợp đồng lao động sau khi người học nghề đủ điều kiện làm việc bị phạt đến 40 triệu đồng.
Trong nhiều doanh nghiệp, người học nghề hoặc tập nghề được tuyển dụng để làm việc thử, học kỹ năng chuyên môn trước khi trở thành nhân viên chính thức. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp sau khi kết thúc thời gian đào tạo lại không ký hợp đồng lao động, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Nếu người sử dụng lao động không thực hiện đúng quy định sẽ bị xử phạt hành chính.
1. Sau thời gian học nghề, doanh nghiệp có bắt buộc ký hợp đồng lao động không?
Điều 61 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 61. Học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động
...
6. Hết thời hạn học nghề, tập nghề, hai bên phải ký kết hợp đồng lao động khi đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật này.
...
Theo Điều 61 Bộ luật Lao động 2019 khi người học nghề hoặc tập nghề đã hoàn thành thời gian đào tạo và đáp ứng đủ điều kiện làm việc, doanh nghiệp bắt buộc phải ký kết hợp đồng lao động với họ. Quy định này nhằm bảo đảm quyền lợi cho người lao động, tránh tình trạng doanh nghiệp kéo dài thời gian để né tránh nghĩa vụ về lương, bảo hiểm và các chế độ khác theo luật.
Tình huống giả định
- Phát sinh tình huống
Tháng 4/2025, Công ty TNHH Sản xuất Thiên Long (trụ sở Phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) tuyển 15 người tập nghề cơ khí trong thời gian 2 tháng. Trong suốt thời gian này, các học viên được hướng dẫn kỹ năng thực tế tại xưởng và tham gia hỗ trợ sản xuất trực tiếp dưới sự giám sát của kỹ thuật viên. - Hành động của doanh nghiệp
Sau khi khóa học kết thúc, công ty đánh giá năng lực từng người và xác định 12 học viên đạt yêu cầu. Doanh nghiệp đã tiến hành ký hợp đồng lao động thời hạn 12 tháng, ghi nhận đầy đủ quyền lợi, tiền lương và các khoản bảo hiểm xã hội theo quy định. -
Kết quả xử lý
Công ty Thiên Long được đoàn thanh tra lao động địa phương đánh giá là tuân thủ đúng quy định của khoản 6 Điều 61 Bộ luật Lao động 2019. Người lao động được đảm bảo quyền lợi, môi trường làm việc ổn định và doanh nghiệp không bị xử phạt hành chính.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Không ký hợp đồng lao động sau thời gian học nghề bị phạt bao nhiêu?
Điều 14, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 14. Vi phạm quy định về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề
1. Phạt tiền đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi: không đào tạo cho người lao động trước khi chuyển người lao động sang làm nghề khác cho mình; hợp đồng đào tạo nghề không có các nội dung chủ yếu theo quy định tại khoản 2 Điều 62 của Bộ luật Lao động; thu học phí của người học nghề, tập nghề để làm việc cho mình; không ký hợp đồng đào tạo với người học nghề, tập nghề để làm việc cho mình đối với trường hợp người sử dụng lao động không phải đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp theo quy định tại khoản 3 Điều 61 của Bộ luật Lao động; không trả lương cho người học nghề, tập nghề trong thời gian họ học nghề, tập nghề mà trực tiếp hoặc tham gia lao động; không ký kết hợp đồng lao động đối với người học nghề, người tập nghề khi hết thời hạn học nghề, tập nghề và đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Lao động theo một trong các mức sau đây:
a) Từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;
b) Từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;
c) Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;
d) Từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động;
đ) Từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với vi phạm từ 301 người lao động trở lên.
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Hành vi không ký kết hợp đồng lao động sau khi người học nghề, tập nghề đã hoàn thành thời gian đào tạo và đủ điều kiện làm việc bị xem là vi phạm quy định của pháp luật lao động. Theo Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, người sử dụng lao động có thể bị phạt từ 500.000 đồng đến 20.000.000 đồng, tùy theo số lượng người lao động bị ảnh hưởng. Mức phạt này áp dụng cho cá nhân vi phạm còn đối với tổ chức thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức có thể lên đến 40 triệu đồng theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
Tình huống giả định
- Phát sinh tình huống
Công ty TNHH Dệt may Minh Phúc (trụ sở tại Phường Tân An, tỉnh Tây Ninh) tuyển 40 người học nghề dệt, thời gian 3 tháng. Sau khi kết thúc khóa học, công ty tiếp tục cho họ làm việc bình thường tại nhà máy nhưng không tiến hành ký hợp đồng lao động, với lý do “đang trong thời gian thử việc nội bộ”. - Hành động của cơ quan chức năng
Sau khi nhận phản ánh, Thanh tra Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh đã tiến hành kiểm tra đột xuất. Qua hồ sơ và thực tế, cơ quan chức năng xác định doanh nghiệp vi phạm khoản 6 Điều 61 Bộ luật Lao động 2019 vì không ký hợp đồng lao động cho người lao động đã đủ điều kiện. -
Kết quả xử lý
Công ty Minh Phúc bị xử phạt 10 triệu đồng theo Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP do có hành vi không thực hiện việc ký kết hợp đồng với người học nghề đáp ứng đủ điều kiện.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Doanh nghiệp bắt buộc phải ký hợp đồng lao động sau khi người học nghề, tập nghề hoàn thành đào tạo và đủ điều kiện làm việc. Nếu cố tình không thực hiện có thể bị xử phạt đến 20 triệu đồng nếu chủ thể vi phạm là cá nhân. Đối với tổ chức thì mức phạt sẽ gấp đôi.
