Trong lĩnh vực lao động, quy định về giờ làm việc ban đêm có ý nghĩa quan trọng nhằm bảo đảm sức khỏe, an toàn và quyền lợi của người lao động làm việc ngoài khung giờ thông thường. Làm việc vào ban đêm thường ảnh hưởng đến nhịp sinh học và điều kiện sinh hoạt, vì vậy pháp luật quy định rõ thời gian được coi là “làm việc ban đêm” để áp dụng các chế độ tiền lương, phụ cấp và bảo hộ lao động tương ứng.
Giờ làm việc ban đêm và thời gian làm thêm giờ được quy định để bảo đảm sức khỏe, an toàn và quyền lợi hợp pháp cho người lao động.
1. Giờ làm việc ban đêm là từ mấy giờ đến mấy giờ?
Trả lời vắn tắt: Giờ làm việc ban đêm được tính từ 22 giờ đêm đến 6 giờ sáng ngày hôm sau.
Căn cứ theo Điều 106 Bộ luật Lao động 2019:
Điều 106. Giờ làm việc ban đêm
Giờ làm việc ban đêm được tính từ 22 giờ đến 06 giờ sáng ngày hôm sau.
Theo quy định này, mọi khoảng thời gian làm việc diễn ra từ 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau đều được coi là làm việc ban đêm. Việc bố trí ca đêm cũng phải được người lao động đồng ý và ghi rõ trong hợp đồng lao động hoặc thỏa ước tập thể.
Tình huống giả định
-
Ca làm đêm tại doanh nghiệp thực phẩm
Tháng 5/2025, tại Phường Nhiêu Lộc, TP Hồ Chí Minh, Công ty TNHH Thực phẩm Việt Hưng tổ chức dây chuyền sản xuất bánh ngọt ca đêm từ 21 giờ đến 5 giờ sáng hôm sau. Người lao động thắc mắc liệu thời gian làm việc từ 21 giờ đến 22 giờ có được tính là ca đêm hay không. -
Xem xét quy định áp dụng
Theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, thời gian làm việc ban đêm được tính từ 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau. Như vậy, 1 giờ làm việc từ 21 giờ đến 22 giờ không được tính là làm việc ban đêm, còn 7 giờ tiếp theo từ 22 giờ đến 5 giờ sáng được hưởng lương làm việc ban đêm với mức cao hơn. -
Công ty điều chỉnh và bảo đảm quyền lợi người lao động
Công ty Việt Hưng rà soát bảng chấm công, điều chỉnh chế độ tiền lương làm việc ban đêm cho người lao động và ban hành hướng dẫn nội bộ để thực hiện thống nhất theo đúng quy định.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Thời gian làm thêm giờ là gì?
Trả lời vắn tắt: Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian người lao động làm việc vượt quá thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.
Căn cứ theo khoản 1, 2 Điều 107 Bộ luật Lao động 2019:
Điều 107. Làm thêm giờ
1. Thời gian làm thêm giờ là khoảng thời gian làm việc ngoài thời giờ làm việc bình thường theo quy định của pháp luật, thỏa ước lao động tập thể hoặc nội quy lao động.
2. Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ các yêu cầu sau đây:
a) Phải được sự đồng ý của người lao động;
b) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 01 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 01 ngày; không quá 40 giờ trong 01 tháng;
c) Bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 01 năm, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này....
Làm thêm giờ là biện pháp được áp dụng khi doanh nghiệp có nhu cầu tăng sản lượng hoặc xử lý công việc đột xuất. Tuy nhiên, pháp luật đặt ra giới hạn cụ thể để bảo đảm sức khỏe và quyền nghỉ ngơi của người lao động. Việc làm thêm giờ chỉ hợp pháp khi người lao động đồng ý, thời gian làm thêm không vượt quá giới hạn theo ngày, tháng và năm, và người lao động được trả tiền lương làm thêm theo mức tối thiểu 150% đến 300% tùy thời điểm làm thêm.
Tình huống giả định
-
Tổ sản xuất linh kiện tăng ca vượt giới hạn pháp luật
Tháng 10/2025, tại Phường Tân Sơn Hòa, TP Hồ Chí Minh, Công ty TNHH Cơ điện Hòa Lộc yêu cầu công nhân tăng ca 4 tiếng mỗi ngày trong hai tuần để kịp tiến độ xuất hàng, tổng cộng 56 giờ làm thêm trong tháng. -
Phát hiện vi phạm về thời giờ làm thêm
Qua rà soát, bộ phận nhân sự nhận thấy tổng số giờ làm thêm đã vượt mức 40 giờ mỗi tháng theo quy định của Bộ luật Lao động 2019. Công ty tổ chức họp khẩn để xem xét trách nhiệm và khắc phục sai sót trong kế hoạch sản xuất. -
Công ty khắc phục và điều chỉnh chế độ lao động
Doanh nghiệp điều chỉnh lại lịch làm việc, sắp xếp ca hợp lý hơn và chi trả đầy đủ tiền lương làm thêm cho người lao động. Đồng thời, ban hành quy định nội bộ kiểm soát chặt thời giờ làm thêm để tránh tái phạm.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Quy định về giờ làm việc ban đêm và thời gian làm thêm giờ trong Bộ luật Lao động 2019 nhằm bảo đảm cân bằng giữa năng suất lao động và sức khỏe người lao động. Việc giới hạn thời gian làm việc giúp doanh nghiệp tổ chức sản xuất hợp lý, tránh lạm dụng lao động ngoài giờ. Đồng thời, người lao động được bảo vệ tốt hơn về quyền lợi, an toàn và phúc lợi khi tham gia làm việc ngoài khung giờ thông thường.
