Doanh nghiệp tư nhân không được phép góp vốn thành lập trong công ty trách nhiệm hữu hạn theo quy định tại Luật Doanh nghiệp.
Trong hoạt động kinh doanh, nhiều chủ doanh nghiệp tư nhân muốn mở rộng đầu tư bằng cách góp vốn cùng người khác thành lập công ty mới. Tuy nhiên, không phải loại hình doanh nghiệp nào cũng được quyền này. Pháp luật đã quy định rõ ràng việc doanh nghiệp tư nhân không được phép góp vốn vào công ty trách nhiệm hữu hạn hay các doanh nghiệp khác.
1. Doanh nghiệp tư nhân được phép góp vốn thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn không?
Quy định này được nêu cụ thể tại khoản 4 Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân
...
4. Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.
Doanh nghiệp tư nhân là loại hình doanh nghiệp chỉ có một cá nhân làm chủ và không có tư cách pháp nhân. Toàn bộ tài sản và trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp này gắn liền với người chủ. Vì vậy, doanh nghiệp tư nhân không thể trở thành chủ thể góp vốn độc lập như các loại hình công ty khác bởi pháp luật không tách bạch tài sản giữa doanh nghiệp và cá nhân sở hữu. Nếu muốn tham gia góp vốn hoặc đồng sáng lập công ty trách nhiệm hữu hạn, chủ doanh nghiệp tư nhân cần chuyển đổi loại hình doanh nghiệp sang công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần để được pháp luật công nhận quyền này.
Tình huống giả định
- Ông Huy là chủ doanh nghiệp tư nhân
Ông Lưu Quang Huy là chủ Doanh nghiệp tư nhân Quang Huy chuyên kinh doanh thiết bị gia dụng. - Ông muốn góp vốn thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn
Ông Huy muốn góp vốn cùng bạn để thành lập Công ty TNHH Minh Quang nên đã góp 2 tỷ đồng. - Ông Huy buộc rút hồ sơ góp vốn
Khi nộp hồ sơ tại Phòng Đăng ký kinh doanh, cán bộ thông báo doanh nghiệp tư nhân không được phép góp vốn thành lập công ty TNHH theo Luật Doanh nghiệp. Ông Huy buộc phải rút hồ sơ góp vốn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Doanh nghiệp tư nhân góp vốn thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn xử lý thế nào?
Quy định này được nêu cụ thể tại điểm a khoản 1 Điều 56 Nghị định 122/2021/NĐ-CP như sau:
Điều 56. Vi phạm về doanh nghiệp tư nhân
1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần;
...
Hành vi doanh nghiệp tư nhân góp vốn vào công ty khác được xem là vi phạm quy định pháp luật. Mức xử phạt từ 20 đến 30 triệu đồng áp dụng cho trường hợp dù chưa hoàn tất thủ tục hay chỉ mới thực hiện giao dịch góp vốn. Điều luật này không có quy định về biện pháp khắc phục đi kèm, vì vậy chế tài chính thức ở đây chỉ là phạt tiền trong khung 20 đến 30 triệu đồng. Mặc dù vậy, trên thực tiễn, để bảo đảm tính hợp lệ, hồ sơ liên quan thường được yêu cầu điều chỉnh hoặc rút phần vốn góp hoặc không chấp nhận việc đăng ký có yếu tố vi phạm. Nhưng đây là cách xử lý nghiệp vụ, không phải là biện pháp khắc phục hậu quả.
Tình huống giả định
- Bà Thanh là chủ doanh nghiệp tư nhân góp vốn thành lập công ty trách nhiệm hữu hạn
Bà Nguyễn Thị Thanh là chủ Doanh nghiệp tư nhân Thanh Phát chuyên kinh doanh dịch vụ vận tải đã góp 1,5 tỷ đồng cùng bạn để lập Công ty TNHH Phát Lộc. - Cơ quan có thẩm quyền xác định sai phạm
Khi kiểm tra hồ sơ, Phòng Đăng ký kinh doanh xác định hành vi này vi phạm quy định tại Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020. - Bà Thanh bị xử phạt theo quy định
Bà Thanh bị xử phạt 25 triệu đồng theo điểm a khoản 1 Điều 56 Nghị định 122/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, cơ quan đăng ký yêu cầu bà Thanh rút phần vốn góp, đồng thời hủy kết quả đăng ký doanh nghiệp mới.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Doanh nghiệp tư nhân không được phép góp vốn thành lập công ty TNHH hoặc công ty khác. Nếu cố tình thực hiện, sẽ bị xử phạt hành chính từ 20 đến 30 triệu đồng theo quy định của pháp luật hiện hành. Vì vậy chủ doanh nghiệp tư nhân cần chú ý đến quyền góp vốn khi có mong muốn thành lập thêm doanh nghiệp để tránh bị xử phạt hành chính.
