Doanh nghiệp không được yêu cầu người lao động thử việc quá một lần cho cùng một công việc và hành vi này bị phạt từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng theo quy định.
Trong quan hệ lao động, thử việc được xem là giai đoạn ban đầu để các bên đánh giá sự phù hợp trước khi xác lập quan hệ làm việc ổn định. Pháp luật đặt ra giới hạn rõ ràng đối với việc thử việc nhằm ngăn ngừa tình trạng kéo dài thời gian đánh giá hoặc lạm dụng sức lao động. Đồng thời, cơ chế xử phạt được thiết lập để xử lý các trường hợp doanh nghiệp yêu cầu thử việc vượt quá giới hạn cho phép, bảo đảm sự công bằng và ổn định trong quan hệ lao động.
1. Doanh nghiệp có được yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc không?
Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 25. Thời gian thử việc
Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và bảo đảm điều kiện sau đây:...
Việc thử việc chỉ được thực hiện một lần đối với một công việc, dù thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận. Quy định này xác định rõ thử việc chỉ nhằm kiểm tra mức độ phù hợp ban đầu của người lao động với vị trí tuyển dụng. Doanh nghiệp không được lấy lý do đánh giá lại hoặc kéo dài thời gian làm việc để yêu cầu thử việc lần thứ hai cho cùng một công việc. Việc tuân thủ quy định này bảo đảm quyền lợi và sự ổn định trong quan hệ lao động.
Tình huống giả định
-
Minh Tân tuyển dụng nhân viên kế toán và thỏa thuận thử việc
Công ty Cổ phần Minh Tân ký thỏa thuận thử việc hai tháng với bà Nguyễn Thị Thu Hương cho vị trí kế toán tổng hợp, nhằm đánh giá mức độ phù hợp ban đầu với công việc. -
Kết thúc thời gian thử việc, doanh nghiệp đánh giá kết quả làm việc
Sau khi hết thời hạn thử việc, bộ phận quản lý trực tiếp họp đánh giá năng lực và kết luận bà Nguyễn Thị Thu Hương đáp ứng yêu cầu chuyên môn của vị trí kế toán tổng hợp. -
Doanh nghiệp ký hợp đồng lao động chính thức
Căn cứ kết quả thử việc, Minh Tân tiến hành ký hợp đồng lao động với bà Hương mà không yêu cầu thử việc lại, đúng với nguyên tắc mỗi công việc chỉ được thử việc một lần. - Quan hệ lao động được thiết lập ổn định
Việc tuân thủ quy định về thử việc giúp người lao động yên tâm làm việc, đồng thời bảo đảm quan hệ lao động được xác lập minh bạch và đúng pháp luật.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Doanh nghiệp yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm a Khoản 2 Điều 10 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 10. Vi phạm quy định về thử việc
...
2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
a) Yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc;
...
...
Hành vi yêu cầu người lao động thử việc quá một lần cho cùng một công việc là hành vi vi phạm pháp luật lao động. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động sẽ bị xử phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Mức phạt được áp dụng trực tiếp khi doanh nghiệp không tuân thủ giới hạn thử việc mà pháp luật đã đặt ra. Quy định xử phạt nhằm bảo đảm việc thử việc không bị lạm dụng và được thực hiện đúng bản chất theo luật.
Tình huống giả định
-
Hoàng Long yêu cầu người lao động thử việc lần thứ nhất
Công ty Trách nhiệm hữu hạn Hoàng Long tuyển ông Trần Văn Khánh vào vị trí nhân viên kinh doanh và thỏa thuận thời gian thử việc một tháng. -
Kết thúc thử việc nhưng doanh nghiệp yêu cầu thử lại
Sau khi hết thời gian thử việc, dù ông Trần Văn Khánh vẫn tiếp tục làm cùng vị trí, công ty lại yêu cầu ông ký thêm thỏa thuận thử việc lần thứ hai với lý do cần đánh giá thêm. -
Người lao động phản ánh hành vi vi phạm
Ông Khánh cho rằng việc bị yêu cầu thử việc lại cho cùng một công việc là không đúng quy định, nên gửi phản ánh đến cơ quan lao động địa phương. - Doanh nghiệp bị xử phạt từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo quy định
Qua kiểm tra, cơ quan chức năng xác định Hoàng Long đã yêu cầu người lao động thử việc quá một lần cho cùng một công việc và ra quyết định xử phạt 3.000.000 đồng, đồng thời yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Quy định chỉ cho phép thử việc một lần đối với một công việc nhằm bảo đảm việc đánh giá năng lực được thực hiện đúng bản chất và trong phạm vi hợp lý. Hành vi yêu cầu người lao động thử việc quá một lần cho cùng một công việc bị xử phạt từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng theo quy định pháp luật. Việc tuân thủ giới hạn thử việc góp phần bảo vệ quyền lợi người lao động và duy trì quan hệ lao động ổn định, minh bạch.
