Doanh nghiệp không được lợi dụng danh nghĩa dạy nghề để bóc lột sức lao động và hành vi này bị phạt từ 50.000.000 đến 75.000.000 đồng theo quy định pháp luật lao động.
Trong hoạt động đào tạo nghề, pháp luật đặt ra những giới hạn rõ ràng nhằm bảo đảm việc dạy nghề diễn ra đúng mục đích và không bị lợi dụng để che giấu việc sử dụng lao động trái quy định. Quy định về việc cấm lợi dụng danh nghĩa dạy nghề để trục lợi hoặc bóc lột sức lao động giúp bảo vệ người học nghề khỏi các hành vi xâm hại quyền lợi. Đồng thời, chế tài xử phạt được thiết lập để xử lý các trường hợp doanh nghiệp cố tình vi phạm, qua đó duy trì đúng bản chất của hoạt động dạy nghề.
1. Thời hạn tập nghề của người lao động là bao lâu?
Khoản 2 Điều 61 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 61. Học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động
...
2. Tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động là việc người sử dụng lao động tuyển người vào để hướng dẫn thực hành công việc, tập làm nghề theo vị trí việc làm tại nơi làm việc. Thời hạn tập nghề không quá 03 tháng.
...
Người sử dụng lao động chỉ được tuyển người vào tập nghề để hướng dẫn thực hành công việc theo vị trí việc làm và thời hạn tập nghề tối đa là 3 tháng. Quy định này giới hạn thời gian tập nghề nhằm bảo đảm việc hướng dẫn diễn ra trong phạm vi hợp lý. Người sử dụng lao động phải tuân thủ thời hạn này khi tuyển người vào tập nghề. Đây là yêu cầu nhằm bảo đảm quyền lợi của người lao động tham gia tập nghề.
Tình huống giả định
-
Hùng Minh tuyển người vào tập nghề theo vị trí việc làm
Do nhu cầu mở rộng xưởng kỹ thuật, Hùng Minh tiếp nhận nhóm ứng viên vào tập nghề và phân công hướng dẫn theo từng vị trí cụ thể, đúng phạm vi cho phép của pháp luật. -
Doanh nghiệp thông báo thời hạn tập nghề tối đa 3 tháng
Trong buổi định hướng, Hùng Minh nêu rõ thời hạn tập nghề chỉ kéo dài tối đa 3 tháng theo luật, giúp người lao động hiểu rõ quyền lợi và giới hạn thời gian học việc. -
Quá trình hướng dẫn được thực hiện theo kế hoạch
Trong thời gian tập nghề, doanh nghiệp bố trí chuyên môn theo từng tuần và giám sát tiến độ để bảo đảm việc hướng dẫn diễn ra trong phạm vi hợp lý, không vượt quá thời hạn luật định. - Hùng Minh kết thúc tập nghề và ký hợp đồng phù hợp
Khi hết 3 tháng, doanh nghiệp đánh giá kết quả và ký hợp đồng lao động với người đạt yêu cầu, bảo đảm toàn bộ quá trình tuân thủ đúng Điều 61 Bộ luật Lao động 2019.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Doanh nghiệp sử dụng người lao động tập nghề quá thời hạn bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm c Khoản 2 Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 14. Vi phạm quy định về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề
...
2. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
...
c) Tuyển người vào tập nghề để làm việc cho mình với thời hạn tập nghề quá 03 tháng.
...
Hành vi tuyển người vào tập nghề với thời hạn vượt quá 3 tháng sẽ bị xử phạt từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng. Mức phạt này áp dụng trực tiếp đối với doanh nghiệp không tuân thủ giới hạn thời gian tập nghề theo luật. Quy định xử phạt yêu cầu doanh nghiệp tuân thủ nghiêm thời hạn tập nghề tối đa. Việc tuân thủ giúp bảo đảm người lao động không bị kéo dài thời gian tập nghề trái quy định.
Tình huống giả định
-
Trí Việt tiếp nhận lao động mới vào tập nghề nhưng không xác định thời hạn rõ ràng
Doanh nghiệp cho người tập nghề tham gia hướng dẫn thực hành mà không thông báo giới hạn thời gian, dẫn đến việc kéo dài tập nghề quá mức. -
Người lao động phản ánh việc tập nghề kéo dài hơn 3 tháng
Một số lao động nhận thấy thời gian tập nghề đã vượt quá 3 tháng nhưng chưa được đánh giá hay chuyển sang ký hợp đồng lao động, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của họ. -
Thanh tra lao động kiểm tra và lập biên bản vi phạm
Cơ quan chức năng xác định Trí Việt đã tuyển người tập nghề vượt thời hạn tối đa theo luật, thuộc hành vi vi phạm quy định tại Điều 61 Bộ luật Lao động 2019. - Trí Việt bị phạt từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng và buộc chấm dứt vi phạm
Doanh nghiệp phải nộp phạt 65.000.000 đồng và ký hợp đồng lao động với người đạt yêu cầu, đồng thời điều chỉnh lại quy trình tuyển người tập nghề để bảo đảm tuân thủ giới hạn thời gian theo quy định.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Hành vi lợi dụng danh nghĩa dạy nghề để bóc lột sức lao động bị pháp luật nghiêm cấm nhằm bảo đảm hoạt động đào tạo diễn ra đúng mục đích và không xâm phạm quyền lợi của người học nghề. Khi doanh nghiệp vi phạm, hành vi này bị xử phạt từ 50.000.000 đến 75.000.000 đồng theo quy định. Tuân thủ đầy đủ yêu cầu của pháp luật góp phần xây dựng môi trường đào tạo lành mạnh và bảo vệ người lao động trong quá trình học nghề.
