Công ty không được trừ lương người lao động vì đi trễ mà chỉ được khấu trừ lương để bồi thường thiệt hại theo đúng điều kiện và giới hạn của pháp luật.
Trong quan hệ lao động, tiền lương là quyền lợi cơ bản gắn liền trực tiếp với công sức và thời gian làm việc của người lao động. Pháp luật đặt ra những giới hạn chặt chẽ đối với việc xử lý kỷ luật nhằm ngăn ngừa tình trạng doanh nghiệp sử dụng tiền lương như một biện pháp xử phạt tùy tiện. Đồng thời, quy định về khấu trừ tiền lương cũng được thiết kế riêng biệt để xử lý các trường hợp bồi thường thiệt hại, bảo đảm việc áp dụng đúng bản chất và đúng phạm vi cho phép.
1. Công ty có được trừ lương người lao động vì lý do đi trễ không?
Khoản 2 Điều 17 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 117. Kỷ luật lao động
Kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh do người sử dụng lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định....
Điều 127. Các hành vi bị nghiêm cấm khi xử lý kỷ luật lao động
...
2. Phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động.
...
Xử lý kỷ luật lao động phải thực hiện theo nội quy lao động và không được áp dụng hình thức phạt tiền hoặc cắt lương thay cho kỷ luật. Hành vi đi trễ là vi phạm kỷ luật lao động nhưng không phải là căn cứ để công ty tự ý trừ lương. Khi người lao động đi trễ, doanh nghiệp chỉ được xử lý bằng các hình thức kỷ luật phù hợp theo luật, không được khấu trừ tiền lương như một biện pháp xử phạt.
Tình huống giả định
-
Nhân viên đi làm trễ nhiều lần trong tháng
Ông Nguyễn Văn Long, nhân viên kinh doanh của Công ty Thương mại Minh Quân, nhiều lần đi làm trễ so với giờ quy định trong nội quy lao động của công ty. -
Công ty thông báo sẽ trừ lương vì hành vi đi trễ
Bộ phận quản lý thông báo miệng rằng mỗi lần đi trễ, ông Nguyễn Văn Long sẽ bị trừ trực tiếp một khoản tiền vào lương tháng, coi đây là biện pháp xử lý vi phạm. -
Người lao động phản ánh việc trừ lương là không phù hợp
Ông Long cho rằng hành vi đi trễ là vi phạm kỷ luật lao động nhưng không thể bị xử phạt bằng hình thức trừ lương, nên đã phản ánh với công đoàn cơ sở. - Công ty điều chỉnh cách xử lý kỷ luật
Sau khi rà soát quy định pháp luật, Công ty Minh Quân chấm dứt việc trừ lương, đồng thời xử lý hành vi đi trễ bằng hình thức kỷ luật phù hợp theo nội quy lao động.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Công ty được trừ lương người lao động trong trường hợp nào?
Điều 102 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 102. Khấu trừ tiền lương
1. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương của người lao động để bồi thường thiệt hại do làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động theo quy định tại Điều 129 của Bộ luật này.2. Người lao động có quyền được biết lý do khấu trừ tiền lương của mình.
3. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được quá 30% tiền lương thực trả hằng tháng của người lao động sau khi trích nộp các khoản bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thuế thu nhập cá nhân.
Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ tiền lương để bồi thường thiệt hại khi người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc tài sản của công ty theo quy định của pháp luật. Công ty có trách nhiệm thông báo rõ ràng cho người lao động biết lý do khấu trừ và căn cứ xác định mức bồi thường. Mức khấu trừ tiền lương hằng tháng không được vượt quá 30% tiền lương thực trả sau khi đã trích nộp các khoản bảo hiểm bắt buộc và thuế theo quy định. Việc khấu trừ chỉ được thực hiện trong phạm vi cần thiết và không được dùng làm hình thức xử phạt kỷ luật lao động.
Tình huống giả định
-
Người lao động làm hư hỏng tài sản của công ty
Trong quá trình làm việc, ông Trần Quốc Huy, lái xe của Công ty Cổ phần Vận tải Hoàng Nam, làm hư hỏng một phần thiết bị trên xe do bất cẩn. -
Công ty xác định thiệt hại và thông báo bồi thường
Sau khi kiểm tra, công ty lập biên bản xác định mức thiệt hại và thông báo rõ lý do, căn cứ bồi thường cho ông Trần Quốc Huy. -
Hai bên thỏa thuận việc khấu trừ tiền lương
Công ty và người lao động thống nhất việc khấu trừ tiền lương hằng tháng, với mức khấu trừ không vượt quá 30% tiền lương thực trả sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm và thuế. - Việc khấu trừ được thực hiện đúng quy định
Công ty Hoàng Nam tiến hành khấu trừ tiền lương đúng phạm vi cần thiết, không coi đây là hình thức xử phạt kỷ luật mà là biện pháp bồi thường thiệt hại theo quy định pháp luật.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Hành vi đi trễ là vi phạm kỷ luật lao động nhưng không phải căn cứ để công ty tự ý trừ lương người lao động. Việc khấu trừ tiền lương chỉ được thực hiện trong trường hợp người lao động gây thiệt hại về tài sản và phải tuân thủ đầy đủ điều kiện, giới hạn theo luật định. Tuân thủ đúng các nguyên tắc này giúp bảo đảm quyền lợi người lao động và duy trì quan hệ lao động minh bạch, ổn định.
