Người lao động chỉ phải thử việc một lần cho mỗi công việc; nếu người sử dụng lao động yêu cầu thử việc nhiều lần sẽ bị phạt lên đến 10 triệu đồng.
Thử việc là giai đoạn quan trọng giúp cả doanh nghiệp và người lao động có cơ hội đánh giá mức độ phù hợp trước khi ký hợp đồng chính thức. Tuy nhiên, pháp luật không cho phép người sử dụng lao động yêu cầu thử việc nhiều lần cho cùng một công việc. Nếu vi phạm, doanh nghiệp có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
1. Có được yêu cầu người lao động thử việc nhiều lần đối với cùng một công việc không?
Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 25. Thời gian thử việc
Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và bảo đảm điều kiện sau đây:
1. Không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp;
2. Không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên;
3. Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ;
4. Không quá 06 ngày làm việc đối với công việc khác.
Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định, người lao động chỉ được thử việc một lần cho mỗi công việc, không được yêu cầu thử việc nhiều lần. Thời gian thử việc được xác định tùy theo tính chất công việc: tối đa 180 ngày với chức danh quản lý doanh nghiệp, 60 ngày với công việc cần trình độ từ cao đẳng trở lên, 30 ngày với trình độ trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ và 06 ngày cho các công việc khác.
Tình huống giả định
-
Người lao động thử việc 1 tháng ở vị trí nhân viên văn phòng, sau đó được yêu cầu thử việc thêm lần 2
Chị Nguyễn Thị Mai trú tại Phường Khánh Hội (TP. Hồ Chí Minh) được nhận vào thử việc 30 ngày ở vị trí nhân viên văn phòng. Sau khi hoàn thành, công ty lại yêu cầu chị tiếp tục thử việc thêm 15 ngày nữa. -
Người lao động từ chối thử việc lần 2 và dẫn chứng luật
Chị Mai cho rằng yêu cầu này trái quy định, bởi Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ mỗi công việc chỉ được thử việc một lần. Chị đã đưa ra căn cứ pháp lý và kiên quyết từ chối thử việc lần 2. -
Doanh nghiệp đồng ý và đảm bảo quyền lợi cho người lao động
Sau khi xem xét, công ty đã chấp nhận ý kiến của chị Mai và không áp dụng thử việc lần 2. Nhờ nắm rõ quy định, chị Mai bảo vệ được quyền lợi hợp pháp của mình.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu yêu cầu thử việc quá 1 lần đối với cùng một công việc thì xử phạt ra sao?
Điều 10, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 10. Vi phạm quy định về thử việc
...
2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
a) Yêu cầu người lao động thử việc quá 01 lần đối với một công việc;
...
3. Biện pháp khắc phục hậu quả
a) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động khi có hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 1, điểm a, b, c khoản 2 Điều này;
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, nếu người sử dụng lao động yêu cầu người lao động thử việc quá một lần cho cùng một công việc thì sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng. Đây là mức xử phạt áp dụng đối với cá nhân; trường hợp tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức từ 4.000.000 đến 10.000.000 đồng. Đồng thời người sử dụng lao động phải trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động.
Tình huống giả định
-
Công ty yêu cầu thử việc 2 lần cho cùng một vị trí
Tại Phường Bàn Cờ (TP. Hồ Chí Minh), Công ty TNHH Dịch vụ Minh An tuyển 10 nhân viên bán hàng. Sau khi thử việc 1 tháng, công ty lại tiếp tục yêu cầu thử việc thêm 10 ngày. -
Người lao động phản ánh đến cơ quan chức năng
Một số nhân viên cho rằng đây là hành vi trái luật, đã gửi đơn phản ánh đến Phòng Nội vụ. -
Doanh nghiệp bị xử phạt
Qua kiểm tra, cơ quan chức năng xác định công ty vi phạm và ra quyết định xử phạt hành chính 10 triệu đồng vì là tổ chức vi phạm (gấp đôi mức phạt cá nhân). Đồng thời công ty buộc phải trả đủ tiền lương cho người lao động.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật lao động quy định rõ, với mỗi công việc, người lao động chỉ được thử việc một lần trong khoảng thời gian tối đa tùy theo tính chất công việc. Nếu người sử dụng lao động là cá nhân yêu cầu thử việc nhiều lần, đây là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng (đối với cá nhân) và từ 4.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng (đối với tổ chức). Đồng thời người sử dụng lao động phải trả đủ tiền lương cho người lao động.
