Thử việc chỉ được kéo dài tối đa theo luật, người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm bị phạt từ 2 đến 5 triệu đồng, tổ chức vi phạm phạt gấp đôi và phải trả đủ lương.
Thử việc là giai đoạn cần thiết để doanh nghiệp và người lao động đánh giá sự phù hợp trước khi ký hợp đồng lao động chính thức. Tuy nhiên, thời gian thử việc không được kéo dài tùy ý mà phải tuân thủ đúng khung pháp luật. Nếu doanh nghiệp cho thử việc quá thời gian quy định sẽ bị xử lý vi phạm hành chính.
1. Có được cho người lao động thử việc quá thời gian quy định không?
Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 25. Thời gian thử việc
Thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với một công việc và bảo đảm điều kiện sau đây:
1. Không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp;
2. Không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng trở lên;
3. Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ;
4. Không quá 06 ngày làm việc đối với công việc khác.
Điều 25 Bộ luật Lao động 2019 quy định, người lao động chỉ được thử việc một lần cho mỗi công việc và trong giới hạn thời gian nhất định. Cụ thể, tối đa 180 ngày với chức danh quản lý doanh nghiệp, 60 ngày với công việc cần trình độ từ cao đẳng trở lên, 30 ngày với trình độ trung cấp, công nhân kỹ thuật hoặc nhân viên nghiệp vụ và 06 ngày đối với các công việc khác. Người sử dụng lao động không được phép kéo dài thời gian thử việc vượt quá các mốc này.
Tình huống giả định
- Người lao động thử việc đúng thời hạn
Anh Trần Văn Hùng trú tại Phường Khánh Hội (TP. Hồ Chí Minh), ký hợp đồng thử việc 2 tháng cho vị trí nhân viên văn phòng cần trình độ cao đẳng. Trong thời gian này, anh hoàn thành đầy đủ yêu cầu công việc. - Doanh nghiệp đề nghị thử việc thêm lần 2
Sau khi hết hạn, công ty đề nghị anh Hùng thử việc thêm 1 tháng. Nắm rõ quy định pháp luật, anh Hùng đã từ chối yêu cầu này, khẳng định chỉ được thử việc theo đúng thời hạn. -
Công ty ký hợp đồng chính thức
Trước sự phản hồi có căn cứ pháp lý, doanh nghiệp đồng ý và tiến hành ký hợp đồng lao động chính thức với anh Hùng. Qua đó bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người lao động.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người sử dụng lao động cho thử việc quá thời gian bị xử phạt như thế nào?
Điều 10, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 10. Vi phạm quy định về thử việc
...
2. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
...
b) Thử việc quá thời gian quy định;
...
3. Biện pháp khắc phục hậu quả
a) Buộc người sử dụng lao động trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động khi có hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 1, điểm a, b, c khoản 2 Điều này;
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, nếu người sử dụng lao động cho thử việc quá thời gian quy định thì sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng đối với cá nhân, còn tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp đôi. Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải trả đủ tiền lương của công việc đó cho người lao động như biện pháp khắc phục hậu quả.
Tình huống giả định
- Người lao động hoàn thành 2 tháng thử việc
Chị Nguyễn Thị Mai trú tại Phường Xuân Hoà (TP. Hồ Chí Minh), ký hợp đồng thử việc 60 ngày cho vị trí nhân viên hành chính cần trình độ cao đẳng. Sau 2 tháng, chị Mai hoàn thành tốt công việc. - Doanh nghiệp yêu cầu kéo dài thêm 1 tháng
Công ty đề nghị chị Mai thử việc thêm 30 ngày nữa để “xem xét kỹ năng thực tế”. Chị Mai tiếp tục thực hiện thử việc đối công việc nêu trên nhưng chị Mai vẫn gửi đơn đến Phòng Nội vụ. -
Doanh nghiệp bị xử phạt
Vì cho thử việc vượt quá thời hạn được quy định trong luật nên doanh nghiệp bị xử phạt 7.500.000 đồng, đồng thời phải trả cho chị Mai các khoản tiền mà chị Mai đã làm trong khoảng thời gian thử việc vượt quá.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật quy định rõ giới hạn thời gian thử việc, tối đa từ 06 ngày đến 180 ngày tùy từng công việc. Nếu người sử dụng lao động cho thử việc quá thời hạn này, sẽ bị xử phạt hành chính từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng, tổ chức vi phạm chịu mức phạt gấp đôi. Đồng thời buộc trả đủ lương cho người lao động.
