Người lao động phải trực tiếp ký hợp đồng lao động, chỉ riêng nhóm lao động làm việc theo mùa vụ hoặc dưới 12 tháng mới được ủy quyền ký thay theo quy định pháp luật hiện hành.
Giao kết hợp đồng lao động là bước xác lập quan hệ lao động và làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Pháp luật lao động đặt ra nguyên tắc người lao động phải trực tiếp ký hợp đồng nhằm bảo đảm tính gắn bó về nhân thân và trách nhiệm pháp lý. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc thù, pháp luật cho phép áp dụng cơ chế ủy quyền để việc giao kết hợp đồng được linh hoạt hơn nhưng vẫn bảo đảm quyền lợi của người lao động.
1. Người lao động có được ủy quyền người khác giao kết hợp đồng lao động không?
Khoản 1 Điều 18 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 18. Thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động
1. Người lao động trực tiếp giao kết hợp đồng lao động, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này....
Người lao động phải trực tiếp giao kết hợp đồng lao động với người sử dụng lao động. Quy định này xác lập nguyên tắc hợp đồng lao động gắn liền với nhân thân, quyền và nghĩa vụ của chính người lao động. Vì vậy, trong điều kiện bình thường, việc ủy quyền cho người khác ký hợp đồng thay là không được chấp nhận. Chỉ khi pháp luật có quy định cụ thể thì việc ủy quyền mới được phép thực hiện.
Tình huống giả định
-
Nguyễn Văn Hùng được tuyển dụng vào vị trí nhân viên kỹ thuật
Công ty Trường Phát thông báo tuyển dụng và thống nhất với ông Nguyễn Văn Hùng về vị trí nhân viên kỹ thuật làm việc lâu dài tại doanh nghiệp. -
Người lao động đề nghị người khác ký hợp đồng thay
Do bận công việc cá nhân, ông Nguyễn Văn Hùng đề nghị ủy quyền cho anh trai đến công ty ký hợp đồng lao động thay mình. -
Doanh nghiệp từ chối việc ủy quyền ký hợp đồng
Bộ phận nhân sự giải thích rằng hợp đồng lao động gắn liền với nhân thân, quyền và nghĩa vụ của chính người lao động, nên trong điều kiện bình thường không chấp nhận việc ký thay. - Hai bên tiến hành ký hợp đồng trực tiếp
Sau khi được giải thích, ông Nguyễn Văn Hùng trực tiếp đến công ty để tự mình giao kết hợp đồng lao động, bảo đảm đúng nguyên tắc pháp luật lao động.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Trường hợp nào người lao động được ủy quyền cho người khác giao kết hợp đồng lao động?
Khoản 2 Điều 18 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 18. Thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động
...
2. Đối với công việc theo mùa vụ, công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng thì nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên có thể ủy quyền cho một người lao động trong nhóm để giao kết hợp đồng lao động; trong trường hợp này, hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và có hiệu lực như giao kết với từng người lao động.
Hợp đồng lao động do người được ủy quyền ký kết phải kèm theo danh sách ghi rõ họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, nơi cư trú và chữ ký của từng người lao động.
...
Nhóm người lao động từ đủ 18 tuổi trở lên, làm công việc theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12 tháng, được ủy quyền cho một người trong nhóm ký hợp đồng lao động. Hợp đồng trong trường hợp này phải được lập bằng văn bản và có hiệu lực như ký với từng người lao động. Văn bản hợp đồng phải kèm theo danh sách đầy đủ thông tin và chữ ký của từng người trong nhóm. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho việc giao kết hợp đồng đối với các công việc ngắn hạn nhưng vẫn bảo đảm quyền lợi của từng người lao động.
Tình huống giả định
-
Một nhóm lao động thời vụ được tuyển làm việc theo mùa vụ
Công ty Nông nghiệp Hòa Bình tuyển nhóm 12 lao động đều từ đủ 18 tuổi trở lên để làm công việc thu hoạch nông sản trong thời gian 6 tháng. -
Nhóm lao động thống nhất ủy quyền một người đại diện
Các lao động trong nhóm thỏa thuận ủy quyền cho bà Trần Thị Mai làm người đại diện đứng ra ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp. -
Hợp đồng lao động được lập bằng văn bản kèm danh sách người lao động
Công ty và bà Trần Thị Mai ký hợp đồng lao động bằng văn bản, kèm theo danh sách đầy đủ họ tên, thông tin cá nhân và chữ ký của từng người trong nhóm. - Hợp đồng có hiệu lực đối với toàn bộ nhóm lao động
Hợp đồng được xác định có giá trị pháp lý như ký trực tiếp với từng người lao động, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của mỗi thành viên trong nhóm trong suốt thời gian làm việc.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Nguyên tắc chung yêu cầu người lao động trực tiếp giao kết hợp đồng lao động với người sử dụng lao động và không được tùy ý ủy quyền cho người khác ký thay. Riêng đối với nhóm người lao động đủ 18 tuổi làm công việc theo mùa vụ hoặc công việc nhất định dưới 12 tháng, pháp luật cho phép ủy quyền cho một người trong nhóm ký hợp đồng bằng văn bản. Quy định này vừa bảo đảm tính linh hoạt trong tuyển dụng ngắn hạn, vừa duy trì đầy đủ quyền và nghĩa vụ của từng người lao động.
