Việc kiểm soát độ tuổi người mua rượu, bia là một yêu cầu bắt buộc trong kinh doanh các mặt hàng này. Hành vi bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi đã được pháp luật xác định rõ là vi phạm. Đồng thời, pháp luật cũng quy định mức xử phạt cụ thể đối với cá nhân và tổ chức vi phạm.
1. Bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi có phải hành vi vi phạm pháp luật không?
Khoản 3 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 quy định như sau:
Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019
Điều 5. Các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống tác hại của rượu, bia
...
3. Bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi.
...
Mọi hành vi bán, cho tặng (cung cấp) hoặc khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi đều bị nghiêm cấm. Điều đó có nghĩa là không chỉ các hoạt động mua bán trực tiếp bị cấm, mà cả những hình thức gián tiếp như biếu, tặng, dùng làm quà tặng khuyến mãi... cũng không được phép thực hiện đối với người dưới 18 tuổi.
Mục đích của quy định là bảo vệ sức khỏe của người chưa thành niên, vì ở độ tuổi này, việc sử dụng rượu, bia có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất và tinh thần, đồng thời làm gia tăng nguy cơ xảy ra hành vi vi phạm pháp luật hoặc tai nạn ngoài ý muốn.
Tình huống giả định
- Anh Lợi bán bia cho người dưới 18 tuổi
Anh Trần Văn Lợi, chủ tiệm tạp hóa tại phường Phú Khương, TP. Vĩnh Long, tiếp hai học sinh cấp 3 mặc đồng phục ghé mua hàng. Dù nhận thấy các em còn rất trẻ và đang mặc đồng phục, anh Lợi vẫn bán 2 lon bia mà không yêu cầu kiểm tra độ tuổi hay giấy tờ tùy thân. - Anh Lợi bị phản ánh
Một người dân địa phương chứng kiến và quay video lại toàn bộ hành vi, sau đó gửi phản ánh đến UBND phường và Đội Quản lý thị trường. -
Anh Lợi bị kiểm tra và bị lập biên bản xử phạt
Lực lượng Quản lý thị trường kết hợp Công an phường Phú Khương tiến hành kiểm tra đột xuất tiệm tạp hóa của anh Lợi. Qua xác minh, cơ quan chức năng xác định có hành vi bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi, là hành vi bị nghiêm cấm theo luật. Anh Lợi bị lập biên bản vi phạm hành chính do bán bia cho học sinh chưa đủ 18 tuổi.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi bị xử phạt vi phạm hành chính như thế nào?
Khoản 5 Điều 4, điểm a khoản 1 Điều 31 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 31. Vi phạm các quy định về bán, cung cấp rượu, bia
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Bán, cung cấp rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi;
...
Điều 4. Quy định về mức phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
...5. Mức phạt tiền được quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
....
Theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 31 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, hành vi bán hoặc cung cấp rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính. Mức xử phạt được quy định cụ thể:
- Cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
- Tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức là từ 2.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng.
Tình huống giả định
- Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Lực bán bia cho học sinh chưa đủ 18 tuổi
Một học sinh lớp 11 đến mua một lon bia tại tiệm tạp hóa do Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Lực làm đại diện, đặt tại phường Vinh Tân, tỉnh Nghệ An. Mặc dù biết rõ người mua là học sinh và chưa đủ 18 tuổi, nhân viên của tiệm vẫn bán bia mà không kiểm tra độ tuổi. - Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Lực bị phản ánh và kiểm tra thực tế
Người dân địa phương chứng kiến hành vi bán bia cho học sinh và báo cáo sự việc lên UBND phường Vinh Tân. Ủy ban nhân dân phối hợp với lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra đột xuất tiệm tạp hóa. Qua xác minh, xác định hành vi bán rượu bia cho người chưa đủ 18 tuổi là có thật, do đó tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với tổ chức là chủ cơ sở kinh doanh. -
Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Lực bị xử phạt vi phạm hành chính
Theo điểm a khoản 1 Điều 31 và khoản 5 Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP: “Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi bán rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi.” Do chủ thể vi phạm là tổ chức, mức phạt được nhân đôi theo khoản 3 Điều 4, nên bị xử phạt 3.000.000 đồng. - Hộ kinh doanh Nguyễn Văn Lực phải thực hiện các hoạt động khắc phục hậu quả
Cơ quan chức năng yêu cầu niêm yết thông báo “Không bán rượu, bia cho người dưới 18 tuổi” tại quầy hàng, đồng thời buộc chủ cơ sở cam kết không tái phạm.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Bán rượu bia cho người dưới 18 tuổi là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Cá nhân thực hiện hành vi này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính lên đến 3.000.000 đồng. Còn đối với tổ chức vi phạm, mức phạt sẽ lên đến 6.000.000 đồng.