Việc xem phim trực tuyến ngày càng phổ biến, nhưng đi kèm với đó là sự phát triển của hàng loạt trang web chiếu phim "lậu" – những website cung cấp nội dung phim không có bản quyền. Không ít người dùng vẫn nghĩ rằng xem phim miễn phí trên web lậu là vô hại. Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật Việt Nam, cả người xem và người vận hành các trang này đều có thể bị xử lý nếu vi phạm quyền tác giả.
1. Xem phim trên web lậu có bị xử phạt không?
Theo quy định tại Điều 17 Nghị định 131/2013/NĐ-CP:
Điều 17. Hành vi xâm phạm quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng
1. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này.
Hiện tại, chưa có quy định cụ thể nào xử phạt hành vi chỉ xem phim trên các trang web lậu. Tuy nhiên, nếu người xem chia sẻ lại phim, hoặc phát tán nội dung vi phạm bản quyền trên mạng xã hội, ứng dụng nhắn tin hoặc website, thì có thể bị xử lý theo quy định.
Ví dụ thực tế:
Chủ trang tin thể thao bị đề xuất xử phạt vì tiếp tay web bóng đá lậu
Trang tin điện tử thethao.vn, thuộc sở hữu của Công ty Cổ phần Truyền thông và Công nghệ Quốc tế 3S, đăng tải bài viết có chứa đường dẫn đến trang web bóng đá lậu 90phut.com. Hành vi này bị đánh giá là vi phạm quy định pháp luật về quyền sở hữu trí tuệ và có cơ sở để xử phạt theo Nghị định 119/2020/NĐ-CP.
Cụ thể, theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 99 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi cung cấp, chia sẻ đường dẫn đến thông tin trên mạng có nội dung vi phạm pháp luật có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Đại diện Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết việc xử lý vi phạm thuộc thẩm quyền của Sở Thông tin và Truyền thông TP. Hà Nội.
Trước đó, trong thời gian diễn ra World Cup 2022, nhiều trang tin điện tử, báo và tạp chí đã đăng tải các bài viết chứa đường dẫn đến các trang web phát sóng bóng đá lậu như 91phut.net, tructiep.tv, xoilac.net. Đây được xem là thủ thuật nhằm tăng lượt truy cập, nhưng đồng thời tiếp tay cho hành vi vi phạm bản quyền.
Nguồn: Báo Lao Động
2. Chủ trang web lậu chiếu phim không bản quyền bị xử lý ra sao?
Theo Điều 15 Nghị định 131/2013/NĐ-CP, chủ trang web lậu có thể bị phạt tiền:
Điều 15. Hành vi xâm phạm quyền phân phối tác phẩm
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi phân phối tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc dỡ bỏ bản sao tác phẩm vi phạm dưới hình thức điện tử, trên môi trường Internet và kỹ thuật số hoặc buộc tiêu hủy tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này.
Nếu hành vi vi phạm bản quyền gây hậu quả nghiêm trọng, chủ trang web lậu có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 225 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017:
Điều 225. Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan
1. Người nào không được phép của chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan mà cố ý thực hiện một trong các hành vi sau đây, xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan đang được bảo hộ tại Việt Nam, thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc hàng hóa vi phạm trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
a) Sao chép tác phẩm, bản ghi âm, bản ghi hình;
b) Phân phối đến công chúng bản sao tác phẩm, bản sao bản ghi âm, bản sao bản ghi hình.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Thu lợi bất chính 300.000.000 đồng trở lên;
d) Gây thiệt hại cho chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan 500.000.000 đồng trở lên;
đ) Hàng hóa vi phạm trị giá 500.000.000 đồng trở lên.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
4. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Pháp nhân thương mại thực hiện hành vi quy định tại khoản 1 Điều này, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 02 năm;
c) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Ngoài xử phạt hành chính, nếu trang web chiếu phim lậu có hành vi sao chép, phân phối tác phẩm với quy mô lớn hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên, chủ trang có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Ví dụ thực tế:
Khởi tố phimmoi.net: Bước ngoặt trong cuộc chiến chống vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam
Ngày 19/8/2021, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (PC03) Công an TP.HCM đã khởi tố vụ án hình sự liên quan đến website phimmoi.net với hành vi "xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan". Đây được xem là dấu mốc quan trọng trong việc xử lý vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam.
Phimmoi.net là một trong những trang web phim lậu lớn nhất Việt Nam, hoạt động từ năm 2010, với lượng truy cập hàng tháng ước tính từ 50 đến 90 triệu lượt. Trang web này đã phát tán hàng loạt phim điện ảnh và truyền hình không có bản quyền, gây thiệt hại lớn cho các đơn vị sở hữu bản quyền như Galaxy Play, K+, BHD và Canal+. Theo đại diện Galaxy Play, từ năm 2017 đến nay, phimmoi.net đã vi phạm bản quyền trên 25 phim của công ty, gây thất thoát khoảng 40–60 tỉ đồng mỗi năm.
Sau khi bị khởi tố, phimmoi.net đã bị chặn truy cập tại Việt Nam. Tuy nhiên, trang web này vẫn tiếp tục hoạt động dưới nhiều tên miền khác nhau như phimmoiz, phimmoizz, phimmoizzz, zphimmoi...
Nguồn: Báo Tuổi Trẻ
3. Kết luận
Xem phim trên web lậu tưởng như vô hại nhưng có thể dẫn đến nhiều hệ lụy pháp lý nếu chia sẻ hoặc phát tán nội dung vi phạm bản quyền. Đặc biệt, người vận hành các trang web này có thể bị xử phạt rất nặng, thậm chí đối diện với án tù. Việc tuân thủ quyền tác giả không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là hành động văn minh để bảo vệ giá trị sáng tạo.
