Cá nhân xả rác bừa bãi nơi công cộng có thể bị phạt từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng tùy hành vi vi phạm.
Xả rác bừa bãi nơi công cộng là hành vi gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường. Hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt cụ thể tùy từng trường hợp theo quy định. Đồng thời, việc xử lý vi phạm cũng có thời hiệu nhất định để cơ quan chức năng áp dụng trong từng vụ việc.
1. Xả rác bừa bãi nơi công cộng bị phạt bao nhiêu tiền?
Điều 25 Nghị định 45/2022/NĐ-CP quy định về vi phạm các quy định bảo vệ môi trường nơi công cộng:
Điều 25. Vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường nơi công cộng, khu đô thị, khu dân cư; vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa gây ô nhiễm môi trường
1. Phạt cảnh cáo đối với hành vi không niêm yết quy định về giữ gìn vệ sinh môi trường ở nơi công cộng.
2. Hành vi thu gom, thải rác thải trái quy định về bảo vệ môi trường bị xử phạt như sau:
a) Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 150.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu, tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng;
b) Phạt tiền từ 150.000 đồng đến 250.000 đồng đối với hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng;
c) Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải, đổ nước thải không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng, trừ vi phạm quy định tại điểm d khoản này;
d) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải trên vỉa hè, lòng đường hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt; đổ nước thải không đúng quy định trên vỉa hè, lòng đường phố; thải bỏ chất thải nhựa phát sinh từ sinh hoạt vào ao hồ, kênh rạch, sông, suối, biển.
3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với hành vi vận chuyển nguyên liệu, vật liệu không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông.
4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi không sử dụng thiết bị, phương tiện chuyên dụng trong quá trình vận chuyển vật liệu, hàng hóa làm rò rỉ, phát tán ra môi trường.
5. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hoạt động quản lý công viên, khu vui chơi, giải trí, lễ hội, khu du lịch, chợ, nhà ga, bến xe, bến tàu, bến cảng, bến phà và khu vực công cộng khác có một trong các hành vi sau đây:
a) Không có đủ công trình vệ sinh công cộng, phương tiện, thiết bị thu gom chất thải đáp ứng yêu cầu giữ gìn vệ sinh môi trường theo quy định;
b) Không thu gom chất thải trong phạm vi quản lý theo quy định;
c) Không bố trí nhân lực thu gom chất thải, làm vệ sinh môi trường trong phạm vi quản lý; không có cán bộ, tổ hoặc đội bảo vệ môi trường để kiểm tra, giám sát theo quy định.
6. Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng đối với chủ đầu tư xây dựng khu đô thị, khu dân cư tập trung có hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường sau đây:
a) Không có mạng lưới thoát nước mưa, nước thải riêng biệt; không có công trình vệ sinh nơi công cộng đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường;
b) Không có hệ thống thu gom, xử lý nước thải đồng bộ, phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt;
c) Không có thiết bị, phương tiện, địa điểm để phân loại tại nguồn, thu gom, lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt phù hợp với lượng, loại chất thải phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân trong khu dân cư tập trung;
d) Không đảm bảo diện tích cây xanh, mặt nước, không gian thoáng trong khu đô thị, khu dân cư tập trung theo quy định.
7. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu; nếu gây ô nhiễm môi trường phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do vi phạm hành chính gây ra đối với trường hợp vi phạm tại điểm c, d khoản 2, khoản 3 và khoản 4 Điều này;
b) Buộc phải xây dựng, lắp đặt công trình bảo vệ môi trường theo quy định trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các vi phạm quy định tại điểm a, b, c khoản 6 Điều này;
c) Buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường theo quy định và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với các vi phạm quy định tại khoản 5, khoản 6 Điều này gây ra.
Nếu vứt rác không đúng nơi quy định tại khu dân cư, công viên hoặc nơi công cộng, cá nhân có thể bị phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Trường hợp xả rác trực tiếp xuống vỉa hè, lòng đường, hệ thống thoát nước hay kênh rạch, mức phạt sẽ nặng hơn, từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.
Ngoài việc nộp phạt, người vi phạm còn có thể bị buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu hoặc áp dụng các biện pháp khắc phục ô nhiễm.
Tình huống giả định:
-
Người dân xả rác tại công viên trung tâm
Tháng 10/2025, ông Nguyễn Văn Hùng (trú tại Hà Nội) sau khi ăn uống ngoài trời đã vứt túi nilon và chai nhựa xuống bãi cỏ trong Công viên Thống Nhất thay vì bỏ vào thùng rác. Hành vi này bị nhiều người chứng kiến và phản ánh tới lực lượng chức năng. -
Công an phường lập biên bản xử phạt
Ngay sau đó, Công an phường Lê Đại Hành phối hợp với nhân viên quản lý công viên tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với ông Hùng. Hành vi vứt rác bừa bãi tại nơi công cộng được xác định thuộc trường hợp bị xử phạt theo khoản 2 Điều 25 Nghị định 45/2022/NĐ-CP. -
Người vi phạm bị xử phạt và buộc khắc phục hậu quả
Ông Hùng bị xử phạt số tiền 750.000 đồng và phải thu gom toàn bộ rác đã vứt bỏ. Đồng thời, cơ quan chức năng yêu cầu ông ký cam kết không tái phạm để bảo đảm trật tự và vệ sinh môi trường.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xả rác bừa bãi là bao lâu?
Khoản 1 Điều 5 Nghị định 45/2022/NĐ-CP nêu rõ:
Điều 5. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường là 02 năm.
...
Thời hiệu xử phạt là khoảng thời gian mà cơ quan có thẩm quyền được phép ban hành quyết định xử phạt đối với hành vi vi phạm. Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, thời hiệu này là 02 năm kể từ khi hành vi vi phạm bị phát hiện hoặc chấm dứt. Điều này có nghĩa là nếu cá nhân có hành vi xả rác bừa bãi nhưng sau hơn 2 năm mới bị phát hiện, thì cơ quan chức năng không còn căn cứ để xử phạt.
Tình huống giả định:
-
Ông Phạm Văn Toàn nhiều lần xả rác xuống sông Hàn
Tháng 3/2023, ông Phạm Văn Toàn (trú tại Đà Nẵng) nhiều lần đổ rác thải sinh hoạt xuống sông Hàn. Hành vi này gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến cảnh quan khu vực. -
Cơ quan chức năng lập hồ sơ vi phạm sau 2 năm
Đến tháng 4/2025, trong một đợt kiểm tra lực lượng chức năng mới lập hồ sơ xác định hành vi xả rác của ông Toàn. Tuy nhiên, thời điểm này đã vượt quá 2 năm kể từ khi vi phạm xảy ra. -
Ông Toàn không bị xử phạt do hết thời hiệu 2 năm
Vì đã quá thời hiệu xử phạt 02 năm theo quy định tại Nghị định 45/2022/NĐ-CP, ông Toàn không bị xử phạt hành chính, nhưng vẫn bị nhắc nhở và buộc cam kết không tái phạm.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Hành vi xả rác bừa bãi nơi công cộng không chỉ làm mất mỹ quan đô thị mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống. Theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP, cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng tùy trường hợp, đồng thời buộc khắc phục hậu quả nếu gây ô nhiễm. Việc xử phạt chỉ được thực hiện trong thời hiệu 02 năm, hết thời hiệu thì cơ quan chức năng không còn căn cứ để ra quyết định xử phạt.
