Lao động thuê lại chỉ được sử dụng trong một số trường hợp nhất định. Doanh nghiệp vi phạm có thể bị xử phạt lên đến 100 triệu đồng.
Cho thuê lại lao động là một hình thức sử dụng lao động được pháp luật thừa nhận, cho phép doanh nghiệp linh hoạt trong bố trí nhân sự khi cần thiết. Tuy nhiên, để bảo đảm quyền lợi của người lao động và ngăn ngừa việc lạm dụng, pháp luật đã quy định rõ những trường hợp được phép và những trường hợp tuyệt đối không được sử dụng lao động thuê lại. Nếu doanh nghiệp vi phạm, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
1. Được và không được sử dụng lao động thuê lại trong trường hợp nào?
Điều 53 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 53. Nguyên tắc hoạt động cho thuê lại lao động
...
2. Bên thuê lại lao động được sử dụng lao động thuê lại trong trường hợp sau đây:
a) Đáp ứng tạm thời sự gia tăng đột ngột về nhu cầu sử dụng lao động trong khoảng thời gian nhất định;
b) Thay thế người lao động trong thời gian nghỉ thai sản, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc phải thực hiện các nghĩa vụ công dân;
c) Có nhu cầu sử dụng lao động trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao.
3. Bên thuê lại lao động không được sử dụng lao động thuê lại trong trường hợp sau đây:
a) Để thay thế người lao động đang trong thời gian thực hiện quyền đình công, giải quyết tranh chấp lao động;
b) Không có thỏa thuận cụ thể về trách nhiệm bồi thường tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp của người lao động thuê lại với doanh nghiệp cho thuê lại lao động;
c) Thay thế người lao động bị cho thôi việc do thay đổi cơ cấu, công nghệ, vì lý do kinh tế hoặc chia, tách, hợp nhất, sáp nhập.
...
Điều 53 Bộ luật Lao động 2019 quy định, doanh nghiệp chỉ được thuê lại lao động trong ba trường hợp như sau: đáp ứng nhu cầu nhân sự tăng đột biến trong thời gian ngắn, thay thế lao động nghỉ chế độ hoặc tai nạn, và khi cần nhân lực có trình độ chuyên môn cao. Ngược lại, bị cấm sử dụng lao động thuê lại để thay thế người đang đình công, người bị cho thôi việc do cơ cấu, kinh tế hoặc khi chưa có thỏa thuận về trách nhiệm bồi thường tai nạn, bệnh nghề nghiệp.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp cần thêm lao động dịp cao điểm
Tháng 12/2025, Công ty Cổ phần May Hòa Bình tại Phường An Đông, TP. Hồ Chí Minh nhận đơn hàng xuất khẩu lớn cho mùa Tết. Do nhu cầu sản xuất tăng đột biến trong thời gian ngắn, công ty rơi vào tình trạng thiếu hụt khoảng 50 công nhân may. - Thực hiện thuê lại lao động hợp pháp
Để kịp tiến độ, ban lãnh đạo công ty ký hợp đồng thuê lại lao động với một doanh nghiệp dịch vụ việc làm, bổ sung 50 công nhân trong vòng 3 tháng. Việc thuê lại này đáp ứng đúng trường hợp pháp luật cho phép theo điểm a khoản 2 Điều 53 Bộ luật Lao động 2019, tức là đáp ứng nhu cầu nhân sự tăng đột biến trong thời gian nhất định. -
Kết quả và ý nghĩa
Nhờ tuân thủ đúng quy định, công ty vừa bảo đảm tiến độ sản xuất, vừa tránh được các rủi ro pháp lý. Đồng thời, người lao động thuê lại cũng được hưởng đầy đủ quyền lợi về tiền lương, điều kiện làm việc theo hợp đồng đã ký kết với doanh nghiệp cho thuê.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Sử dụng người lao động thuê lại trái quy định bị xử phạt như thế nào?
Điều 13, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 13. Vi phạm quy định về cho thuê lại lao động
2. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với bên thuê lại lao động có một trong các hành vi sau đây:
...
g) Sử dụng lao động thuê lại không thuộc một trong các trường hợp sau: đáp ứng tạm thời sự gia tăng đột ngột về nhu cầu sử dụng lao động trong khoảng thời gian nhất định; thay thế người lao động trong thời gian nghỉ thai sản, bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc phải thực hiện các nghĩa vụ công dân; có nhu cầu sử dụng lao động trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao.
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Điều 13 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định, nếu doanh nghiệp thuê lại lao động ngoài các trường hợp pháp luật cho phép (như thay thế lao động nghỉ thai sản, tai nạn, bệnh nghề nghiệp, nghĩa vụ công dân; đáp ứng nhu cầu nhân sự đột ngột; hoặc sử dụng nhân lực có trình độ chuyên môn cao) thì sẽ bị xử phạt từ 40 đến 50 triệu đồng. Đây là mức phạt áp dụng cho cá nhân. Theo Điều 6 của Nghị định này, nếu hành vi vi phạm do tổ chức thực hiện thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức từ 80 đến 100 triệu đồng.
Tình huống giả định
- Doanh nghiệp dùng lao động thuê lại sai mục đích
Tháng 9/2025, Công ty TNHH May Mặc An Khang tại Phường Chợ Lớn, TP. Hồ Chí Minh cho thôi việc 25 công nhân do “tái cơ cấu nhân sự”. Để kịp tiến độ sản xuất, công ty ngay lập tức ký hợp đồng thuê lại lao động từ một doanh nghiệp dịch vụ việc làm để thay thế số công nhân này. - Thanh tra phát hiện vi phạm
Trong đợt kiểm tra định kỳ, Thanh tra Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh phát hiện Công ty An Khang sử dụng lao động thuê lại trong trường hợp bị cấm theo khoản 3 Điều 53 Bộ luật Lao động 2019, tức là thay thế người lao động bị cho thôi việc do cơ cấu, lý do kinh tế. -
Doanh nghiệp bị xử lý theo quy định pháp luật
Căn cứ Điều 13 và Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP, Công ty An Khang bị xử phạt 80 triệu đồng vì là tổ chức vi phạm. Đồng thời, cơ quan chức năng buộc công ty chấm dứt hợp đồng thuê lại trái luật và bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hoạt động cho thuê lại lao động được pháp luật cho phép nhưng chỉ trong những trường hợp nhất định như nhu cầu tăng đột biến, thay thế lao động nghỉ chế độ hoặc khi cần nhân lực chuyên môn cao. Đồng thời pháp luật còn quy định rõ các trường hợp không được phép sử dụng người lao động thuê lại. Người sử dụng lao động thuê lại sai mục đích sẽ bị xử phạt từ 40 đến 50 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 80 đến 100 triệu đồng (đối với tổ chức) và buộc chấm dứt hành vi vi phạm.
