Trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sốt cúm A H7N9 là người có sốt trên 38°C, triệu chứng hô hấp và yếu tố dịch tễ liên quan trong vòng 14 ngày trước khởi phát.
Bệnh cúm A(H7N9) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút cúm gia cầm gây ra, có khả năng lây sang người và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Việc xác định đúng trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sốt cúm A H7N9 dựa trên triệu chứng lâm sàng kết hợp yếu tố dịch tễ đóng vai trò quan trọng trong giám sát và xử lý kịp thời nguy cơ lây lan. Bên cạnh đó, các biện pháp phòng bệnh chung đối với cúm A H7N9 được quy định cụ thể nhằm hạn chế nguồn lây, bảo vệ người dân và kiểm soát dịch bệnh hiệu quả.
1. Trường hợp nào được xác định là nghi ngờ mắc bệnh sốt cúm A H7N9?
Tiểu mục 2.1 Mục 2 Hướng dẫn giám sát và phòng chống bệnh cúm A(H7N9) ban hành kèm theo Quyết định 1482/QĐ-BYT năm 2017 quy định như sau:
Quyết định 1482/QĐ-BYT năm 2017
2. Định nghĩa trường hợp bệnh
2.1. Trường hợp bệnh nghi ngờ
Là trường hợp có triệu chứng sốt (>38°C), ho, đau họng, viêm long đường hô hấp (có thể khó thở, đau ngực) và trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát có một trong các yếu tố dịch tễ sau:
- Có tiền sử đến/ở/về từ vùng xác định nhiễm vi rút cúm A(H7N9).
- Có tiếp xúc gần với trường hợp nghi ngờ hoặc xác định mắc bệnh cúm A(H7N9) trong quá trình chăm sóc; sống, làm việc cùng; ngồi cùng chuyến xe/toa tầu/máy bay (đặc biệt cùng hàng hoặc trước sau một hàng ghế) trong khoảng thời gian từ 1 ngày trước khi người bệnh khởi phát triệu chứng cho đến khi khỏi bệnh hoàn toàn.
- Tiếp xúc với gia cầm, chim trong vùng có lưu hành vi rút cúm A(H7N9) (nuôi, buôn bán, vận chuyển, giết mổ, chế biến, ăn tiết canh, thịt gia cầm chưa nấu chín ...).
...
Việc xác định trường hợp nghi ngờ không chỉ dựa vào biểu hiện sốt và các triệu chứng hô hấp thông thường, mà còn phải xem xét yếu tố tiếp xúc dịch tễ trong thời gian ủ bệnh. Người từng đi, đến hoặc trở về từ khu vực có ghi nhận vi rút cúm A(H7N9), người có tiếp xúc gần với ca bệnh nghi ngờ hoặc ca bệnh đã được xác định hay người trực tiếp tiếp xúc với gia cầm, chim ở vùng có dịch đều được xếp vào nhóm nguy cơ. Cách xác định này giúp cơ quan y tế khoanh vùng, theo dõi và áp dụng biện pháp phòng chống dịch sớm, hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng.
Tình huống giả định:
- Nguyễn Văn Hùng có biểu hiện sốt và ho sau khi đi từ vùng có dịch
Nguyễn Văn Hùng (38 tuổi, tại tỉnh Quảng Ninh) xuất hiện sốt trên 38°C, ho, đau họng khoảng 10 ngày sau khi trở về từ khu vực có ghi nhận cúm A(H7N9). - Phát sinh yếu tố tiếp xúc dịch tễ
Trong thời gian có triệu chứng, anh Hùng tiếp xúc với gia cầm sống và sinh hoạt gần gũi với người thân. -
Cơ sở y tế xác định trường hợp nghi ngờ
Cơ sở y tế căn cứ triệu chứng hô hấp kèm yếu tố dịch tễ xác định anh Hùng là trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sốt cúm A H7N9 và tiến hành theo dõi theo quy định.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Biện pháp phòng bệnh chung đối với cúm A H7N9 được quy định ra sao?
Tiểu mục 1 Mục 3 Hướng dẫn giám sát và phòng chống bệnh cúm A(H7N9) ban hành kèm theo Quyết định 1482/QĐ-BYT năm 2017 quy định như sau:
Quyết định 1482/QĐ-BYT năm 2017
III. CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG BỆNH
1. Biện pháp phòng bệnh chung
- Tuyên truyền cho người dân về bệnh cúm A(H7N9) và các biện pháp phòng bệnh.
- Rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt trước và sau khi chế biến thức ăn, trước khi ăn, sau khi tiếp xúc với gia cầm. Tránh đưa tay lên mắt mũi, miệng.
- Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm: ăn chín, uống chín, không vận chuyển, chế biến, sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc hoặc gia cầm có nguồn gốc từ các khu vực có xác định nhiễm vi rút cúm A(H7N9).
- Tại khu vực ổ dịch: Tránh tiếp xúc với người bị bệnh đường hô hấp cấp tính, với gia cầm, sản phẩm gia cầm và môi trường nhiễm bẩn bởi chất thải gia cầm. Trong trường hợp phải tiếp xúc, cần phải sử dụng các phương tiện bảo hộ cá nhân, đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng cách khi tiếp xúc.
- Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay.
- Tăng cường thông khí nơi làm việc, nhà ở, trường học, cơ sở y tế, ... bằng cách mở các cửa ra vào và cửa sổ, hạn chế sử dụng điều hòa.
- Thường xuyên súc họng bằng nước sát khuẩn miệng.
- Tăng cường sức khỏe bằng ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý.
- Nếu thấy có biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp cấp tính như sốt, ho, đau họng, khó thở phải thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn, khám và điều trị kịp thời.
- Phối hợp chặt chẽ với cơ quan thú y địa phương trong giám sát dịch bệnh, chia sẻ thông tin và các biện pháp phòng chống dịch bệnh lây lan từ gia cầm sang người.
...
Việc phòng bệnh cúm A H7N9 được thực hiện chủ yếu thông qua thói quen sinh hoạt lành mạnh, ăn uống an toàn và hạn chế tiếp xúc với gia cầm hoặc người có triệu chứng hô hấp. Khi xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ như sốt, ho, đau họng hoặc khó thở, người có biểu hiện bệnh cần được hướng dẫn và theo dõi y tế kịp thời để tránh lây lan trong cộng đồng.
Tình huống giả định:
- Nguyễn Thị Lan chủ động áp dụng biện pháp phòng bệnh
Nguyễn Thị Lan (35 tuổi, sinh sống tại tỉnh Quảng Ninh) thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, sử dụng thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng và tránh tiếp xúc với gia cầm sống trong thời gian địa phương ghi nhận nguy cơ cúm A(H7N9). - Chị Lan phát hiện sớm dấu hiệu bất thường
Khi xuất hiện sốt nhẹ và đau họng, chị Lan đã đeo khẩu trang và hạn chế tiếp xúc với người xung quanh. -
Chị Lan thông báo cơ sở y tế để được hướng dẫn
Chị Lan chủ động liên hệ cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và theo dõi sức khỏe theo hướng dẫn chuyên môn. Nhờ thực hiện sớm các biện pháp phòng bệnh chung, trường hợp này không phát sinh lây nhiễm thứ phát trong gia đình và cộng đồng.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Việc xác định trường hợp nghi ngờ mắc bệnh sốt cúm A H7N9 dựa trên triệu chứng lâm sàng kết hợp yếu tố dịch tễ giúp cơ quan y tế phát hiện sớm và kiểm soát nguy cơ lây lan. Song song với đó, các biện pháp phòng bệnh chung như giữ vệ sinh cá nhân, đảm bảo an toàn thực phẩm, hạn chế tiếp xúc với nguồn lây và thông báo kịp thời cho cơ sở y tế đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng và phòng chống dịch bệnh hiệu quả.
