Cơ sở thẩm mỹ không giấy phép có thể bị xử phạt rất nặng theo quy định của pháp luật hiện hành. Các mức phạt dành cho các cơ sở thẩm mỹ không giấy phép và trách nhiệm của chủ cơ sở
Hiện nay các cơ sở thẩm mỹ ở Việt Nam như spa, cơ sở phun xăm hay thẩm mỹ viện “ngầm” thực hiện các dịch vụ xâm lấn như tiêm filler, cắt mí, nâng mũi mà không có giấy phép hoạt động khám chữa bệnh (KCB). Đáng lo ngại hơn, nhân viên tại đây thường không được đào tạo bài bản, thiếu chứng chỉ hành nghề, dẫn đến các tai biến như nhiễm trùng, dị ứng, thậm chí tổn thương nghiêm trọng cho khách hàng. Vậy pháp luật quy định như thế nào về việc xử lý các cơ sở này? Liệu cơ sở thẩm mỹ có được coi là cơ sở y tế không? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây để nắm rõ các quy định pháp luật hiện hành và những hình phạt áp dụng.
Cơ sở thẩm mỹ có phải là cơ sở y tế không?
Theo khoản 12 Điều 40 Nghị Định 96/2023/NĐ-CP thì:
Điều 40. Điều kiện cấp giấy phép hoạt động chung đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
...
12. Cơ sở có cung cấp các dịch vụ thẩm mỹ dưới đây hoặc có sử dụng sản phẩm có tác dụng dược lý phải được thành lập theo một trong các hình thức tổ chức là bệnh viện hoặc phòng khám đa khoa hoặc phòng khám chuyên khoa:
a) Dịch vụ thẩm mỹ có sử dụng thuốc, các chất, thiết bị để can thiệp vào cơ thể người (phẫu thuật, thủ thuật, các can thiệp có tiêm, chích, bơm, chiếu tia, sóng, đốt hoặc các can thiệp xâm lấn khác) nhằm:
Làm thay đổi màu sắc da, hình dạng, tăng cân nặng, giảm cân nặng (giảm béo, giảm mỡ cơ thể);
Khắc phục khiếm khuyết hoặc tạo hình theo ý muốn đối với các bộ phận trên cơ thể (da, mũi, mắt, môi, khuôn mặt, ngực, bụng, mông và các bộ phận khác trên cơ thể người);
Tái tạo, phục hồi tế bào hoặc bộ phận hoặc chức năng cơ thể người.
b) Dịch vụ xăm, phun, thêu trên da có sử dụng thuốc gây tê dạng tiêm.
....
Theo quy định trên thì:
Nếu cơ sở thẩm mỹ có đụng tới dao kéo, kim tiêm, máy chiếu tia/sóng, thuốc… để can thiệp vào cơ thể (ví dụ: nâng mũi, cắt mí, hút mỡ, tiêm filler, bắn laser mạnh, xăm/phun/thêu mà tiêm thuốc tê), thì bắt buộc phải được mở dưới dạng bệnh viện hoặc phòng khám và phải được cấp phép hoạt động như cơ sở khám chữa bệnh theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP và các quy định của Bộ Y tế.
Tình huống giả định:
Chị Lan mở tiệm “Lan Beauty” ở quận trung tâm, chuyên chăm sóc da cơ bản, massage, tẩy tế bào chết. Thời gian đầu, mọi thứ suôn sẻ vì đây là dịch vụ không xâm lấn, chỉ cần đăng ký kinh doanh bình thường với UBND quận.
Vài tháng sau, chị thấy khách hỏi nhiều về tiêm filler môi và xăm môi có tiêm thuốc tê. Đây là dịch vụ có tiêm chích, dùng thuốc và can thiệp vào cơ thể. Theo Điều 40 Luật Khám bệnh, chữa bệnh, nếu muốn thực hiện, “Lan Beauty” phải được thành lập dưới dạng phòng khám chuyên khoa hoặc bệnh viện thẩm mỹ.
Chị Lan liên hệ Sở Y tế (cơ quan trực thuộc Bộ Y tế ở địa phương) để hỏi thủ tục. Sở Y tế hướng dẫn rằng chị cần:
-
Hồ sơ xin giấy phép hoạt động khám chữa bệnh.
-
Bác sĩ có chứng chỉ hành nghề phù hợp.
-
Phòng ốc, thiết bị y tế đáp ứng chuẩn.
Nếu chị Lan làm đúng quy trình và được Sở Y tế cấp phép, chị có thể hợp pháp triển khai dịch vụ.
Nhưng nếu chị tự ý thực hiện mà không xin phép, Thanh tra Sở Y tế (thuộc Bộ Y tế) có quyền kiểm tra, xử phạt, thu hồi thiết bị, và đình chỉ hoạt động.
(Tình huống trên chỉ là tình huống giả định, mang tính chất tham khảo)
Cơ sở thẩm mỹ không có giấy phép sẽ bị xử lý như thế nào ?
Theo khoản 6 Điều 39 Nghị định 117/2020/NĐ-CP:
Điều 39. Vi phạm quy định về điều kiện hoạt động và sử dụng giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh
.....
6. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh mà không có giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh hoặc đang trong thời gian bị đình chỉ hoạt động hoặc tại địa điểm không được ghi trong giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh;
b) Cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh vượt quá phạm vi chuyên môn được ghi trong giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, trừ trường hợp cấp cứu;
c) Áp dụng kỹ thuật, phương pháp mới trong khám bệnh, chữa bệnh mà chưa được phép của Bộ trưởng Bộ Y tế hoặc Giám đốc Sở Y tế;
d) Không bảo đảm một trong các điều kiện sau khi đã được cấp giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh đối với hình thức tổ chức là bệnh viện có quy mô trên 500 giường bệnh;
đ) Cung cấp dịch vụ thẩm mỹ tại cơ sở dịch vụ thẩm mỹ khi chưa có văn bản thông báo đáp ứng đủ điều kiện cung cấp dịch vụ thẩm mỹ gửi về cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;
e) Điều trị nội trú tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không được phép điều trị nội trú, trừ trường hợp được lưu người bệnh ngoại trú để theo dõi theo quy định của pháp luật.
....
Theo điểm c khoản 7 Điều 39 Nghị định 117/2020/NĐ-CP:
Điều 39. Vi phạm quy định về điều kiện hoạt động và sử dụng giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh
...
7. Hình thức xử phạt bổ sung:
....
c) Đình chỉ hoạt động của cơ sở trong thời hạn từ 12 tháng đến 24 tháng đối với hành vi quy định tại các điểm a và đ khoản 6 Điều này;
....
....
Theo khoản 5 Điều 4 Nghị định 117/2020/NĐ-CP:
Điều 4. Quy định về mức phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức
...
5. Mức phạt tiền được quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt tiền đối với cá nhân. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Theo quy định trên:
- Nếu một cơ sở thẩm mỹ hoạt động mà không có giấy phép hoặc không thông báo đủ điều kiện với cơ quan chức năng:
+ Cá nhân: Phạt 40-50 triệu đồng.
+ Tổ chức (như công ty): Phạt gấp đôi, từ 80-100 triệu đồng.
- Ngoài phạt tiền, cơ sở còn bị đình chỉ hoạt động từ 12-24 tháng để chấn chỉnh.
Ví dụ thực tế:
Ngày 11/9/2024, Thanh tra Sở Y tế An Giang ban hành Quyết định 44/QĐ-XPHC, xử phạt ông N.V.T (sinh năm 1985, ngụ huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa), chủ hộ kinh doanh "Mỹ viện Quốc tế A." tại đường Hà Hoàng Hổ, phường Đông Xuyên, TP. Long Xuyên, tổng cộng 70 triệu đồng. Cụ thể, ông T. bị phạt 45 triệu đồng vì cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh không có giấy phép hoạt động (vi phạm điểm a khoản 6 Điều 39), và 25 triệu đồng vì sử dụng nhân viên không có chứng chỉ hành nghề. Đồng thời, cơ sở bị đình chỉ hoạt động 18 tháng theo điểm c khoản 7 Điều 39 Nghị định 117/2020/NĐ-CP. Trước đó, ngày 30/8/2024, đoàn kiểm tra phát hiện cơ sở thực hiện các kỹ thuật thẩm mỹ xâm lấn như nâng cung mày, tiêm filler mà không có giấy phép.
Nguồn: Báo An Giang online
Chủ cơ sở thẩm mỹ trái phép có thể bị phạt tù không?
Theo Điều 315 Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi bởi khoản 117 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017:
Điều 315. Tội vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác
1. Người nào vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 259 của Bộ luật này, thuộc một trong các trường hợp dưới đây hoặc đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Làm chết 01 người hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
c) Gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này là 61% đến 121%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết 02 người;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 61% trở lên;
c) Gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200%;
d) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm.
a) Làm chết 03 người trở lên;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
c) Gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên;
d) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 259 của Bộ luật này, gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60% hoặc đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy:
- Nếu cơ sở thẩm mỹ không giấy phép gây hậu quả nghiêm trọng, chủ cơ sở có thể bị truy cứu hình sự:
+ Phạt tù 1-5 năm: Khi làm chết người (như tiêm filler sai kỹ thuật gây tử vong), gây tổn thương sức khỏe nặng (tỷ lệ trên 61%), hoặc thiệt hại tài sản lớn (100-500 triệu đồng).
+ Hình phạt bổ sung: Phạt tiền 10-50 triệu đồng, cấm hành nghề 1-5 năm.
Ví dụ thực tế:
Tháng 10/2014, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường, chủ Thẩm mỹ viện Cát Tường (Hà Nội), bị Viện Kiểm sát Nhân dân TP. Hà Nội truy tố vì thực hiện phẫu thuật hút mỡ, nâng ngực không phép cho chị Lê Thị Thanh Huyền (25 tuổi), dẫn đến tử vong ngày 19/10/2013. Sau khi gây án, Tường phi tang xác xuống sông Hồng. Hành vi vi phạm Điều 315 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), khiến Tường đối mặt khung hình phạt lên đến 20 năm tù do tính chất đặc biệt nghiêm trọng và hành vi che giấu tội phạm. Vụ việc gây chấn động dư luận, làm rõ hậu quả khi cơ sở thẩm mỹ hoạt động trái phép
Nguồn: Báo Thanh niên
Kết Luận
Cơ sở thẩm mỹ không giấy phép đối mặt với mức phạt nặng: 80-100 triệu đồng (tổ chức) hoặc 40-50 triệu đồng (cá nhân), kèm đình chỉ 12-24 tháng theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng, chủ cơ sở có thể bị tù 1-5 năm theo Bộ luật Hình sự 2015. Các cơ sở y tế, thẩm mỹ đòi hỏi giấy phép hợp pháp để bảo vệ sức khỏe khách hàng.
