Hành vi xúc phạm, trêu ghẹo người đồng tính có thể bị phạt đến 3 triệu đồng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo tội làm nhục người khác.
Hành vi trêu ghẹo, xúc phạm danh dự người khác không chỉ gây tổn thương tinh thần mà còn tiềm ẩn hậu quả pháp lý. Khi đối tượng bị xúc phạm là người đồng tính, hành vi này còn thể hiện sự kỳ thị, phân biệt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền nhân thân. Người nào có hành vi trêu chọc, miệt thị người đồng tính có thể bị xử phạt hành chính hoặc thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Người trêu ghẹo, xúc phạm người đồng tính có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt bao nhiêu?
Khoản 3 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
...
3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác, trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 và Điều 54 Nghị định này;
...
Quy định này bao quát mọi đối tượng, bao gồm cả người đồng tính. Hành vi như gọi biệt danh thô tục, cố tình mỉa mai giới tính, trêu chọc bằng lời lẽ kỳ thị đều có thể bị phạt đến 3 triệu đồng. Mức phạt cao hơn so với Nghị định 167/2013/NĐ-CP trước đây.
Tình huống giả định
- Biểu hiện ban đầu tại lớp học
Anh Trần Minh Tùng là học sinh lớp 11 tại một trường trung học trên địa bàn phường Hòa Hiệp Bắc, tỉnh Đà Nẵng. Trong lớp, một số bạn học bắt đầu có hành vi trêu chọc, gọi Tùng bằng những biệt danh mang tính kỳ thị giới như “bóng”, “xì-tin”, kèm theo ánh mắt chế giễu và lời nói thô lỗ. - Anh Tùng bị quay video và đăng tải lên mạng xã hội
Nhóm học sinh này tiếp tục quay lại đoạn video Tùng đang phát biểu trong một tiết học, sau đó ghép nhạc châm biếm và tiếng cười mỉa mai. Clip được đăng công khai trên mạng xã hội, thu hút nhiều bình luận tiêu cực, khiến Tùng bị ảnh hưởng tinh thần nghiêm trọng. -
Gia đình gửi đơn tố cáo lên công an phường
Trước tình trạng kéo dài và gây áp lực tâm lý cho con trai, gia đình anh Tùng đã nộp đơn phản ánh đến Công an phường Hòa Hiệp Bắc, đề nghị xử lý hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm và kỳ thị giới tính đối với học sinh này. - Xác minh và xử phạt hành chính
Cơ quan công an tiến hành làm việc với nhà trường, trích xuất các đoạn video và lấy lời khai từ các bên liên quan. Qua điều tra, lực lượng chức năng xác định hành vi của nhóm bạn học là xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác. Căn cứ Khoản 1 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, mỗi học sinh trong nhóm bị xử phạt hành chính 2,5 triệu đồng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Trêu ghẹo, xúc phạm người đồng tính có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định như sau:
Điều 155. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Khi lời nói, hành vi xúc phạm mang tính nghiêm trọng, gây tổn hại lớn đến tinh thần hoặc danh dự người bị hại, chẳng hạn như đăng clip chế giễu người đồng tính, công khai làm nhục trên mạng thì có thể bị khởi tố hình sự. Nếu có tổ chức, lặp lại nhiều lần hoặc gây hậu quả nặng nề cho nạn nhân thì mức án có thể đến 5 năm tù.
Tình huống giả định
- Anh Nghĩa bắt đầu bị theo dõi và quay lén tại nơi làm việc
Anh Phạm Văn Nghĩa là nhân viên phục vụ tại một quán cà phê ở phường Phú Nhuận, tỉnh Thừa Thiên Huế. Do có phong cách mềm mại và cử chỉ nhẹ nhàng, anh trở thành mục tiêu trêu chọc của một nhóm người thường xuyên lui tới quán. Nhóm này bắt đầu quay lén anh trong lúc làm việc. - Anh Nghĩa bị đăng tải video xúc phạm lên mạng xã hội
Những đoạn clip quay lén được nhóm người kia chỉnh sửa, chèn thêm âm thanh kỳ thị và lời lẽ xúc phạm như “con này chắc bê đê”, “thứ bệnh hoạn”, sau đó phát tán công khai lên mạng xã hội. Clip nhanh chóng lan truyền với hàng nghìn lượt xem và bình luận mang tính miệt thị, gây tổn thương tinh thần nghiêm trọng cho anh Nghĩa. -
Anh Nghĩa rơi vào trầm cảm và nghỉ việc
Trước áp lực từ dư luận và sự chế giễu tại nơi làm việc, anh Nghĩa buộc phải xin nghỉ, đồng thời rơi vào tình trạng trầm cảm kéo dài. Gia đình phải đưa anh đến trung tâm y tế để điều trị tâm lý trong nhiều tuần. - Công an vào cuộc điều tra và khởi tố vụ án
Sau khi nhận đơn tố giác từ gia đình anh Nghĩa, Công an phường Phú Nhuận tiến hành thu thập chứng cứ, truy vết nguồn phát tán video và làm việc với các đối tượng liên quan. Kết quả điều tra cho thấy hành vi của nhóm này là có tổ chức, công khai và đã gây rối loạn tâm thần cho nạn nhân. Căn cứ Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), cơ quan chức năng khởi tố vụ án hình sự về tội làm nhục người khác, với khung hình phạt từ 1 đến 3 năm tù giam.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi trêu ghẹo, xúc phạm người đồng tính là vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ nghiêm trọng. Người có hành vi trêu ghẹo, xúc phạm người đồng tính có thể bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Nếu hành vi mang tính nghiêm trọng, xúc phạm công khai và gây hậu quả lớn, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án đến 5 năm tù theo Điều 155 Bộ luật Hình sự.
