Hoạt động sản xuất phim có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam chịu sự điều chỉnh chặt chẽ của pháp luật điện ảnh. Trong khuôn khổ pháp lý hiện hành, việc tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài tự mình sản xuất phim tại Việt Nam là không được phép. Để được quay phim tại Việt Nam, họ phải tuân thủ một số điều kiện và quy trình theo quy định.
1. Tổ chức, cá nhân nước ngoài có được tự sản xuất phim tại Việt Nam không?
Khoản 1 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022 quy định cụ thể:
Điều 13. Hoạt động sản xuất phim tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài
1. Tổ chức, cá nhân nước ngoài sản xuất phim tại Việt Nam phải sử dụng dịch vụ sản xuất phim do cơ sở điện ảnh Việt Nam cung cấp....
Theo khoản 1 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022, tổ chức, cá nhân nước ngoài sản xuất phim tại Việt Nam phải sử dụng dịch vụ sản xuất phim do cơ sở điện ảnh Việt Nam cung cấp. Điều này có nghĩa là tổ chức, cá nhân nước ngoài không được tự mình tổ chức hoạt động sản xuất phim tại Việt Nam mà bắt buộc phải hợp tác với một cơ sở điện ảnh trong nước.
Cơ sở điện ảnh Việt Nam được hiểu là tổ chức, doanh nghiệp có chức năng sản xuất phim theo quy định pháp luật và được phép cung cấp dịch vụ liên quan đến hoạt động sản xuất phim. Việc sử dụng dịch vụ bao gồm các nội dung như thuê ê-kíp, thiết bị kỹ thuật, hậu cần, bối cảnh hoặc nhân sự chuyên môn để thực hiện quá trình sản xuất phim tại Việt Nam.
Tình huống giả định
Hãng phim Nhật Bản Sakura Films có kế hoạch sản xuất một bộ phim tài liệu về ẩm thực đường phố Việt Nam mang tên Flavors of Vietnam. Tháng 4/2025, đại diện hãng phim đến TP. Hồ Chí Minh để khảo sát bối cảnh và lên kế hoạch quay hình tại nhiều địa phương như TP. HCM, Huế và Hội An.
Ban đầu, phía Sakura Films dự định tự thành lập một ê-kíp kỹ thuật và thuê đạo diễn người Nhật để quay phim tại Việt Nam. Tuy nhiên, khi làm việc với Cục Điện ảnh – Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hãng phim được giải thích rõ rằng theo khoản 1 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022, tổ chức, cá nhân nước ngoài sản xuất phim tại Việt Nam phải sử dụng dịch vụ sản xuất phim do cơ sở điện ảnh Việt Nam cung cấp.
Sau đó, Sakura Films ký hợp đồng hợp tác với Công ty TNHH Sản xuất phim Ánh Dương, một đơn vị điện ảnh có trụ sở tại Hà Nội, để cung cấp toàn bộ dịch vụ sản xuất trong nước, bao gồm xin phép quay, thuê thiết bị, tuyển chọn diễn viên phụ và hỗ trợ kỹ thuật.
Nhờ tuân thủ đúng quy định pháp luật Việt Nam, quá trình quay phim của Flavors of Vietnam diễn ra thuận lợi và hoàn tất theo đúng kế hoạch.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Tổ chức, cá nhân nước ngoài muốn quay phim tại Việt Nam phải đáp ứng điều kiện gì?
Khoản 2 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022 quy định cụ thể:
Điều 13. Hoạt động sản xuất phim tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài
...
2. Tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng dịch vụ sản xuất phim tại Việt Nam phải bảo đảm các điều kiện sau đây:
a) Có văn bản thỏa thuận hoặc hợp đồng cung cấp dịch vụ sản xuất phim với cơ sở điện ảnh Việt Nam;
b) Các phim sử dụng dịch vụ sản xuất phim tại Việt Nam không vi phạm quy định tại Điều 9 của Luật này;
c) Trường hợp sử dụng dịch vụ quay phim sử dụng bối cảnh tại Việt Nam phải được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp Giấy phép cung cấp dịch vụ quay phim sử dụng bối cảnh tại Việt Nam.
...
Theo khoản 2 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022, tổ chức, cá nhân nước ngoài khi sử dụng dịch vụ sản xuất phim tại Việt Nam phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định. Cụ thể:
Thứ nhất, phải có văn bản thỏa thuận hoặc hợp đồng cung cấp dịch vụ sản xuất phim với một cơ sở điện ảnh Việt Nam. Thứ hai, nội dung phim không được vi phạm Điều 9 của Luật Điện ảnh 2022, bao gồm các hành vi bị nghiêm cấm như xuyên tạc lịch sử, phủ nhận thành tựu cách mạng, kích động bạo lực, phân biệt chủng tộc hoặc vi phạm đạo đức xã hội. Thứ ba, nếu sử dụng bối cảnh tại Việt Nam để quay phim, tổ chức, cá nhân nước ngoài phải được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp Giấy phép cung cấp dịch vụ quay phim sử dụng bối cảnh tại Việt Nam.
Tình huống giả định
Công ty truyền thông Hàn Quốc Seoul Vision dự kiến thực hiện một bộ phim truyền hình ngắn tập có bối cảnh tại Việt Nam với tên gọi Những Ngày Ở Hội An. Đầu năm 2025, công ty ký hợp đồng hợp tác sản xuất với Công ty Cổ phần Điện ảnh Sao Việt có trụ sở tại quận Ba Đình, TP. Hà Nội. Hợp đồng ghi rõ nội dung, thời gian quay, nhân sự hỗ trợ kỹ thuật và các địa điểm dự kiến ghi hình.
Sau khi hoàn tất hợp đồng, phía Sao Việt đại diện đối tác Hàn Quốc gửi hồ sơ đến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để xin Giấy phép cung cấp dịch vụ quay phim sử dụng bối cảnh tại Việt Nam, trong đó có các cảnh quay tại phố cổ Hội An (tỉnh Quảng Nam) và hồ Gươm (Hà Nội). Nội dung phim được kiểm tra và không vi phạm Điều 9 Luật Điện ảnh 2022.
Sau khi được cấp phép, đoàn làm phim tiến hành quay phim theo đúng kế hoạch, có sự phối hợp chặt chẽ giữa ê-kíp Hàn Quốc và tổ chức điện ảnh trong nước. Hồ sơ pháp lý và quá trình sản xuất của phim đều tuân thủ đúng theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Luật Điện ảnh 2022.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Hoạt động sản xuất và quay phim tại Việt Nam của tổ chức, cá nhân nước ngoài được pháp luật Việt Nam cho phép nhưng phải thực hiện đúng quy trình và điều kiện cụ thể. Theo quy định hiện hành, tổ chức, cá nhân nước ngoài không được tự sản xuất phim mà bắt buộc phải thông qua cơ sở điện ảnh Việt Nam có đủ điều kiện. Đồng thời, nếu muốn quay phim tại Việt Nam, họ phải đáp ứng các yêu cầu pháp lý cụ thể về hợp đồng dịch vụ, nội dung phim và giấy phép quay bối cảnh do cơ quan có thẩm quyền cấp.
