Cha mẹ ép con kết hôn khi chưa đủ tuổi là hành vi vi phạm pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng theo quy định.
Kết hôn là sự kiện hệ trọng, gắn liền với quyền tự do và sự phát triển của mỗi người. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn những trường hợp cha mẹ ép buộc con kết hôn khi chưa đủ tuổi. Đây không chỉ là sự can thiệp trái với mong muốn cá nhân mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, kéo theo những hệ quả pháp lý nhất định.
1. Cha mẹ ép buộc con kết hôn khi chưa đủ tuổi có vi phạm pháp luật không?
Khoản 8 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định cụ thể:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
8. Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 8 của Luật này.
...
Khoản 4 Điều 6 Luật Trẻ em 2016 quy định cụ thể:
Điều 6. Các hành vi bị nghiêm cấm
...
4. Tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn.
...
Tảo hôn là việc lấy vợ hoặc chồng khi một bên hay cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo luật. Bên cạnh đó, Luật Trẻ em 2016 xác định rõ ràng rằng tổ chức, hỗ trợ, xúi giục hay ép buộc trẻ em tảo hôn đều là hành vi bị nghiêm cấm. Điều này có nghĩa cha mẹ không có quyền ép con lập gia đình trước tuổi kết hôn. Mọi sự sắp đặt hay gây áp lực cho con kết hôn khi chưa đủ tuổi đều được coi là vi phạm pháp luật.
Tình huống giả định
- Gia đình ông Nguyễn Văn Hòa tổ chức lễ hỏi
Ông Hòa, trú tại huyện Yên Thành, Nghệ An, sắp xếp lễ hỏi cho con gái Nguyễn Thị Linh mới 15 tuổi, với lý do “muốn giữ lời hứa hôn từ nhỏ” với gia đình thông gia. - Gia đình ông Nguyễn Văn Hòa chuẩn bị cưới
Dù biết con chưa đủ tuổi kết hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014, ông Hòa vẫn thúc ép Linh nghỉ học để chuẩn bị cho đám cưới. Họ hàng, láng giềng phản đối nhưng không thuyết phục được. - Gia đình ông Nguyễn Văn Hòa bị phát hiện
Ủy ban nhân dân xã nhận được phản ánh từ người dân, xác minh sự việc và lập biên bản ghi nhận hành vi ép buộc trẻ em tảo hôn. Cơ quan chức năng can thiệp kịp thời, yêu cầu dừng toàn bộ việc chuẩn bị hôn lễ. - Gia đình ông Nguyễn Văn Hòa bị xử lý
Căn cứ Luật Trẻ em 2016 và quy định pháp luật hiện hành, cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Hòa về hành vi ép buộc trẻ em tảo hôn, đồng thời tổ chức buổi tuyên truyền pháp luật tại thôn để nâng cao nhận thức cộng đồng.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Cha mẹ ép buộc con kết hôn khi chưa đủ tuổi bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm b Khoản 1 Điều 23 Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 23. Vi phạm quy định về cấm lạm dụng, bóc lột trẻ em, tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn
1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:...
b) Tổ chức, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn.
...
Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định, hành vi tổ chức, xúi giục hay ép buộc trẻ em tảo hôn sẽ bị xử phạt hành chính trong khung tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Điều này có nghĩa nếu cha mẹ bắt con lập gia đình khi chưa đủ tuổi kết hôn, họ sẽ bị cơ quan chức năng áp dụng mức phạt tiền theo quy định này.
Tình huống giả định
- Gia đình bà Trần Thị Lành sắp xếp hôn sự
Bà Lành ở phường Bến Nghé tự ý bàn bạc với gia đình bên thông gia, quyết định gả con gái Trần Thị Hồng mới 16 tuổi, chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định pháp luật. - Gia đình bà Trần Thị Lành chuẩn bị đám cưới
Bà Lành thúc ép con nghỉ học, may sắm quần áo và đặt tiệc cưới tại nhà hàng địa phương. Hành vi này khiến nhiều người trong xóm bất bình và gửi phản ánh lên chính quyền. - Gia đình bà Trần Thị Lành bị phát hiện
Ủy ban nhân dân phường phối hợp công an đến xác minh, ghi nhận việc chuẩn bị đám cưới cho trẻ em chưa đủ tuổi là vi phạm, đồng thời lập biên bản hành vi ép buộc tảo hôn. - Gia đình bà Trần Thị Lành bị xử phạt hành chính
Căn cứ Nghị định 130/2021/NĐ-CP, cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt bà Lành 3,5 triệu đồng, yêu cầu hủy bỏ việc tổ chức đám cưới và tuyên truyền để gia đình không tái phạm.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Cha mẹ ép buộc con kết hôn khi chưa đủ tuổi bị coi là hành vi vi phạm pháp luật vì xâm phạm quyền tự do và sự phát triển của trẻ. Không chỉ dừng ở việc xác định tính trái pháp luật, hành vi này còn bị xử phạt hành chính từ từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Qua đó có thể thấy pháp luật vừa nghiêm cấm vừa đặt ra chế tài cụ thể nhằm ngăn chặn tình trạng tảo hôn và bảo vệ tương lai của trẻ em.
