Thuê đầu bếp từ quán ăn đối thủ chỉ bị coi là cạnh tranh không lành mạnh nếu lôi kéo bằng thủ đoạn hoặc sử dụng bí mật kinh doanh. Doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt hàng trăm triệu đồng theo Nghị định 75/2019/NĐ-CP.
Trong môi trường kinh doanh ẩm thực, việc thu hút nhân sự giỏi từ đối thủ là hiện tượng thường thấy. Tuy nhiên, việc thuê lại đầu bếp từ quán ăn cạnh tranh trực tiếp lại tiềm ẩn rủi ro pháp lý nếu có hành vi lôi kéo trái phép. Pháp luật cạnh tranh quy định rõ những trường hợp bị coi là cạnh tranh không lành mạnh, đặc biệt khi hành vi tuyển dụng làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp khác.
1. Việc thuê đầu bếp từ quán ăn đối thủ có phải là hành vi cạnh tranh không lành mạnh?
Căn cứ vào khoản 1 Điều 45 Luật Cạnh tranh 2018 quy định cụ thể như sau:
Điều 45. Các hành vi cạnh tranh không lành mạnh bị cấm
1. Xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh dưới các hình thức sau đây:a) Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin đó;
b) Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó.
...
Theo Luật Cạnh tranh 2018, bản thân hành vi “thuê nhân viên từ công ty khác” không bị cấm. Tuy nhiên, nếu việc thuê này kèm theo các yếu tố như: Lôi kéo nhân sự bằng thủ đoạn: dụ dỗ, đe dọa, hứa hẹn bất hợp pháp để ép buộc nhân viên rời bỏ công việc, tiết lộ bí mật kinh doanh ví dụ như nhân viên bị lôi kéo đem công thức món ăn, bí quyết chế biến, danh sách khách hàng… của cửa hàng cũ sang cửa hàng mới hay gây thiệt hại trực tiếp cho đối thủ như việc đồng loạt lôi kéo nhân sự chính, làm tê liệt hoạt động kinh doanh của quán ăn đối thủ.
Tình huống giả định
Một chuỗi nhà hàng lôi kéo đầu bếp từ đối thủ và bị xử lý vì hành vi cạnh tranh không lành mạnh.
-
Ông Trần Văn Hùng thuê đầu bếp của nhà hàng Alice.
Ông Trần Văn Hùng – chủ chuỗi nhà hàng Beer – liên hệ và trả lương gấp đôi để lôi kéo hai đầu bếp chính của nhà hàng Alice, dù họ vẫn còn trong thời hạn hợp đồng lao động. -
Ông Trần Văn Hùng sử dụng bí mật kinh doanh của cửa hàng Alice.
Sau khi được tuyển dụng, đầu bếp mang theo công thức chế biến đặc sản và danh sách nhà cung cấp nguyên liệu của nhà hàng Alice để phục vụ cho chuỗi nhà hàng Beer. -
Bà Nguyễn Thị Hạnh là chủ cửa hàng Alice khởi kiện ông Trần Văn Hùng.
Chủ nhà hàng Alice – bà Nguyễn Thị Hạnh khởi kiện ông Hùng yêu cầu xử lý hành vi cạnh tranh không lành mạnh của ông. -
Ông Trần Văn Hùng bị xử lý vi phạm.
Cơ quan chức năng kết luận chuỗi nhà hàng Beer đã có hành vi sử dụng bí mật kinh doanh trái phép và gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà hàng Alice. Doanh nghiệp Beer bị phạt hành chính 500 triệu đồng và buộc chấm dứt hành vi vi phạm.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
2. Hành vi cạnh tranh không lành mạnh thì bị xử lý như thế nào?
Căn cứ vào Điều 16 Nghị định 75/2019/NĐ-CP quy định cụ thể như sau:
Điều 16. Hành vi xâm phạm thông tin bí mật trong kinh doanh
1. Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:a) Tiếp cận, thu thập thông tin bí mật trong kinh doanh bằng cách chống lại các biện pháp bảo mật của người sở hữu thông tin đó;
b) Tiết lộ, sử dụng thông tin bí mật trong kinh doanh mà không được phép của chủ sở hữu thông tin đó.
2. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính về cạnh tranh;
b) Tịch thu khoản lợi nhuận thu được từ việc thực hiện hành vi vi phạm.
Căn cứ nghị định này nếu doanh nghiệp lôi kéo nhân sự nhằm chiếm đoạt, sử dụng trái phép bí mật kinh doanh (ví dụ: công thức nấu ăn độc quyền), thì mức phạt lên 200 – 300 triệu đồng. Ngoài tiền phạt, doanh nghiệp còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: buộc loại bỏ yếu tố vi phạm, bồi thường cho đối thủ bị thiệt hại.
Tình huống giả định
Một quán ăn bị xử phạt vì dùng thủ đoạn lôi kéo đầu bếp của đối thủ.
-
Ông Phạm Văn Quân có hành vi vi phạm là dụ dỗ hai đầu bếp của quan Dulingi.
Ông Phạm Văn Quân – chủ quán ăn Charang – dụ dỗ hai đầu bếp của quán Dulingi bằng việc hứa thưởng lớn nếu họ nghỉ ngang mà không cần báo trước. -
Quán Dulingi thiếu nhân sự và gặp nhiều thiệt hại lớn.
Quán Dulingi thiếu nhân sự đột ngột và các công thức độc quyền cho các món ăn bị sử dụng, phải đóng cửa 2 chi nhánh, thiệt hại lớn về doanh thu. -
Ông Phạm Văn Quân chủ quán Charang bị xử phạt về hành vi của mình.
Sau khi điều tra, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng xác định quán Charang đã có hành vi cạnh tranh không lành mạnh.Quán Charang bị phạt 200 triệu đồng theo Nghị định 75/2019/NĐ-CP và buộc bồi thường thiệt hại cho quán Dulingi.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
Kết luận
Việc thuê lại đầu bếp từ cửa hàng của đối thủ có được xem là hành vi cạnh tranh không lành mạnh hay không phụ thuộc vào cách thức tuyển dụng đầu bếp của cửa hàng đó của hàng có hành vi cạnh tranh không lành mạnh như lôi kéo nhân sự bằng thủ đoạn hoặc sử dụng bí mật kinh doanh từ đối thủ sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 200 - 300 triệu đồng.
