Thời hạn tập nghề tối đa là 03 tháng. Doanh nghiệp cho người lao động tập nghề quá thời hạn này sẽ bị phạt đến 150 triệu đồng theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
Trong hoạt động đào tạo nghề, việc xác định thời hạn tập nghề có ý nghĩa quan trọng nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động và sự tuân thủ của doanh nghiệp. Pháp luật quy định rõ giới hạn về thời gian tập nghề để tránh tình trạng doanh nghiệp lợi dụng hình thức tập nghề nhằm kéo dài quan hệ lao động không hợp pháp. Nếu người sử dụng lao động cố ý cho người lao động tập nghề vượt quá thời hạn quy định sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
1. Thời hạn tập nghề tối đa là bao lâu?
Điều 61 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 61. Học nghề, tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động
...
2. Tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động là việc người sử dụng lao động tuyển người vào để hướng dẫn thực hành công việc, tập làm nghề theo vị trí việc làm tại nơi làm việc. Thời hạn tập nghề không quá 03 tháng.
...
Việc giới hạn thời gian tập nghề tối đa là 03 tháng thể hiện sự bảo vệ người lao động, đặc biệt là những người mới bắt đầu tiếp cận môi trường làm việc. Mục tiêu của quy định này là ngăn chặn doanh nghiệp kéo dài thời gian tập nghề. Sau khi hết 3 tháng nếu người tập nghề đạt yêu cầu, hai bên phải ký hợp đồng lao động chính thức để đảm bảo quyền lợi về tiền lương, bảo hiểm và các chế độ khác.
Tình huống giả định
-
Giai đoạn ký hợp đồng tập nghề
Tháng 4/2025, Công ty TNHH Cơ khí Minh Long tại Thành phố Hồ Chí Minh tuyển anh Nguyễn Tấn Lợi (19 tuổi) vào vị trí thợ tiện theo hình thức tập nghề trong thời hạn 3 tháng. Hợp đồng ghi rõ nội dung đào tạo, phụ cấp và điều kiện làm việc cụ thể. - Quá trình thực hiện
Anh Lợi được hướng dẫn trực tiếp tại xưởng, thực hành trên máy tiện hiện đại dưới sự giám sát của kỹ sư trưởng. Trong thời gian này, anh nhận được phụ cấp tập nghề hằng tháng và được tham gia đầy đủ các buổi huấn luyện về an toàn lao động. -
Kết quả pháp lý
Hết thời hạn 3 tháng, anh Lợi hoàn thành tốt chương trình tập nghề và được công ty ký hợp đồng lao động chính thức. Việc ký kết đúng thời hạn giúp công ty tuân thủ pháp luật, đồng thời bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu để người lao động tập nghề quá thời hạn bị xử phạt như thế nào?
Điều 14, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 14. Vi phạm quy định về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề
...
2. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
...
c) Tuyển người vào tập nghề để làm việc cho mình với thời hạn tập nghề quá 03 tháng.
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Việc doanh nghiệp kéo dài thời gian tập nghề quá 03 tháng mà không ký hợp đồng lao động chính thức là hành vi vi phạm hành chính. Mức phạt nêu trên áp dụng đối với cá nhân; còn nếu là tổ chức thì mức phạt sẽ gấp đôi, tương đương từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng theo khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP.
Tình huống giả định
- Giai đoạn tập nghề
Tháng 1/2025, Công ty TNHH Cơ điện Ánh Dương tại Thành phố Đà Nẵng tuyển 8 người lao động vào vị trí kỹ thuật viên cơ điện theo hình thức tập nghề. Mỗi người được ký hợp đồng tập nghề 3 tháng nhưng doanh nghiệp vẫn để họ tiếp tục làm việc mà không ký hợp đồng lao động chính thức khi hết thời hạn. - Phát hiện vi phạm
Đến tháng 7/2025, trong đợt kiểm tra định kỳ, Thanh tra Sở Nội vụ Thành phố Đà Nẵng phát hiện Công ty Ánh Dương duy trì thời gian tập nghề kéo dài đến 6 tháng. Các lao động này vẫn làm việc như nhân viên chính thức nhưng không được đảm bảo quyền lợi theo hợp đồng lao động. -
Kết quả xử lý
Cơ quan chức năng xác định hành vi vi phạm điểm c khoản 2 Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP. Công ty bị xử phạt 100.000.000 đồng do hành vi cho người lao động tập nghề vượt quá thời hạn 3 tháng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật quy định rõ ràng thời hạn tập nghề tối đa là 03 tháng nhằm đảm bảo công bằng trong quan hệ lao động và ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng giai đoạn tập nghề để né tránh nghĩa vụ ký hợp đồng chính thức. Người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm quy định này có thể bị phạt tới 75 triệu đồng. Nếu người sử dụng lao động là tổ chức vi phạm thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức là lên đến 150 triệu đồng.
