Chính sách tín dụng ưu đãi dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn đã hỗ trợ hàng triệu trường hợp có cơ hội tiếp cận giáo dục đại học và nghề nghiệp. Trong đó, lãi suất vay vốn và điều kiện vay là hai yếu tố quan trọng được nhiều sinh viên và phụ huynh quan tâm. Pháp luật hiện hành đã có quy định rõ ràng về mức lãi suất áp dụng cho khoản vay cũng như cơ chế hỗ trợ phù hợp với hoàn cảnh thực tế.
1. Lãi suất cho vay vốn sinh viên tại Ngân hàng Chính sách xã hội là bao nhiêu một năm?
Khoản 1 Điều 1 Quyết định 750/QĐ-TTg năm 2015 quy định như sau:
Quyết định 750/QĐ-TTg năm 2015
1. Lãi suất cho vay hộ nghèo, cho vay học sinh, sinh viên, cho vay đối tượng chính sách đi lao động có thời hạn ở nước ngoài, cho vay vốn Quỹ Quốc gia về việc làm là 6,6%/năm (0,55%/tháng). Quy định này thay thế cho quy định tại Quyết định số 872/QĐ-TTg ngày 06/6/2014.
Đồng thời, theo Điều 7 Quyết định 157/2007/QĐ-TTg:
Điều 7. Lãi suất cho vay
1. Lãi suất cho vay ưu đãi đối với học sinh, sinh viên là 0,5%/tháng (được điều chỉnh thành 0,55%/tháng theo quy định mới).
2. Lãi suất nợ quá hạn được tính bằng 130% lãi suất khi cho vay.
Theo đó, lãi suất vay vốn sinh viên hiện hành là 6,6%/năm, một mức lãi suất thấp hơn nhiều so với lãi suất thương mại, nhằm giảm áp lực tài chính cho người học trong quá trình đào tạo. Nếu người vay không trả đúng hạn và không được gia hạn nợ, khoản vay sẽ bị chuyển thành nợ quá hạn và phải chịu lãi suất cao hơn là 8,58%/năm (130% của 6,6%).
Chính sách này thể hiện rõ quan điểm của Nhà nước trong việc hỗ trợ học sinh, sinh viên khó khăn có điều kiện tiếp tục học tập, đồng thời cũng khuyến khích ý thức tự giác trả nợ đúng hạn sau khi tốt nghiệp.
Tình huống giả định
Nguyễn Văn Dương là sinh viên năm thứ ba Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh, hiện đang vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội với mức vay 2,5 triệu đồng/tháng. Tính đến đầu năm 2025, Dương đã vay tổng cộng 75 triệu đồng trong ba năm học với lãi suất 6,6%/năm.
Dương nắm rõ chính sách vay vốn và biết rằng nếu không trả đúng hạn sau khi tốt nghiệp, khoản vay của mình sẽ chuyển thành nợ quá hạn và bị tính lãi 8,58%/năm. Vì vậy, dù đang thực tập chưa có thu nhập ổn định, Dương đã chủ động liên hệ với ngân hàng để lên kế hoạch trả nợ đúng hạn, tránh rơi vào tình trạng bị xử lý nợ quá hạn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Sinh viên đến kỳ trả nợ nhưng gặp khó khăn thì có được gia hạn không?
Điều 11 Quyết định 157/2007/QĐ-TTg quy định như sau:
Điều 11. Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ, gia hạn trả nợ và chuyển nợ quá hạn
1. Đến kỳ trả nợ cuối cùng, người vay có khó khăn chưa trả được nợ, phải có văn bản đề nghị gia hạn nợ, thì được Ngân hàng Chính sách xã hội xem xét cho gia hạn nợ cho đối tượng vay vốn; thời gian gia hạn nợ tối đa bằng 1/2 thời hạn trả nợ.
2. Trường hợp không trả nợ đúng hạn và không được gia hạn, thì khoản nợ chuyển thành nợ quá hạn và ngân hàng sẽ phối hợp các đơn vị liên quan để thu hồi nợ.
Theo quy định trên, nếu sinh viên đến thời điểm thanh toán khoản vay mà hoàn cảnh tài chính chưa cho phép, thì có quyền làm đơn đề nghị gia hạn nợ gửi về Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội tại nơi cư trú hoặc cơ sở đào tạo. Ngân hàng sẽ xem xét hồ sơ cụ thể và có thể chấp thuận gia hạn nếu lý do là chính đáng.
Tuy nhiên, nếu không chủ động xin gia hạn đúng thời điểm hoặc không được chấp thuận, thì khoản vay sẽ chuyển thành nợ quá hạn, chịu lãi suất cao hơn và có thể bị áp dụng biện pháp thu hồi nợ như thông báo qua địa phương, trường học hoặc đơn vị bảo lãnh.
Tình huống giả định
Trần Thị Hằng tốt nghiệp Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại TP. Hồ Chí Minh vào tháng 6/2024. Theo hợp đồng vay vốn, Hằng phải bắt đầu trả nợ từ tháng 1/2025. Tuy nhiên, do mới ra trường và chưa có việc làm ổn định, Hằng gặp khó khăn trong việc hoàn trả khoản vay đúng hạn.
Ngay trong tháng 12/2024, Hằng làm đơn đề nghị gia hạn nợ gửi chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội quận Bình Thạnh kèm theo xác nhận hoàn cảnh khó khăn của địa phương. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, ngân hàng đồng ý gia hạn trả nợ thêm 12 tháng, bằng 1/2 thời gian trả nợ đã ký kết trong hợp đồng. Trong thời gian này, Hằng được miễn phạt chậm trả và không bị chuyển sang nợ quá hạn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Sinh viên vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội được áp dụng mức lãi suất ưu đãi 6,6%/năm. Trường hợp gặp khó khăn khi đến kỳ trả nợ, sinh viên có thể gửi văn bản đề nghị gia hạn và được xem xét kéo dài thời gian trả nợ tối đa bằng 1/2 thời hạn gốc. Nếu không thực hiện đúng thủ tục, khoản vay sẽ bị chuyển thành nợ quá hạn và phải chịu mức lãi suất cao hơn.
