Nhãn sản phẩm mỹ phẩm là yếu tố quan trọng để người tiêu dùng nhận biết, lựa chọn và sử dụng đúng cách. Bên cạnh các thông tin về thành phần, xuất xứ, ngày sản xuất hay hạn dùng, việc ghi rõ chức năng của sản phẩm là một nội dung đặc biệt cần lưu ý. Pháp luật hiện hành đã có quy định cụ thể về việc chức năng sản phẩm có bắt buộc ghi trên nhãn mỹ phẩm hay không, và chỉ ra những trường hợp ngoại lệ được phép không ghi.
1. Chức năng của sản phẩm mỹ phẩm có bắt buộc phải ghi trên nhãn không?
Điểm a khoản 1 Điều 18 Thông tư 06/2011/TT-BYT quy định như sau:
Điều 18. Nội dung bắt buộc phải ghi trên nhãn
1. Nhãn sản phẩm mỹ phẩm phải phù hợp với yêu cầu ghi nhãn mỹ phẩm của ASEAN. Những thông tin sau phải được thể hiện trên nhãn sản phẩm:
a) Tên của sản phẩm và chức năng của nó, trừ khi dạng trình bày sản phẩm đã thể hiện rõ ràng chức năng của sản phẩm;
...
Theo quy định trên, thông tin về chức năng là một trong những nội dung bắt buộc phải có trên nhãn mỹ phẩm. Chức năng ở đây có thể là “dưỡng ẩm”, “làm sạch”, “tẩy trang”, “chống nắng”... tùy theo mục đích sử dụng thực tế của sản phẩm. Tuy nhiên, nếu dạng trình bày sản phẩm đã làm rõ chức năng đó (ví dụ: một tuýp kem chống nắng có biểu tượng SPF rõ ràng, hoặc một chai sữa rửa mặt có ghi “facial cleanser” ngay trên mặt bao bì), thì doanh nghiệp có thể không cần ghi thêm phần mô tả chức năng nữa.
Việc yêu cầu ghi chức năng sản phẩm nhằm đảm bảo người tiêu dùng có đầy đủ thông tin để sử dụng đúng cách và phù hợp với nhu cầu. Đồng thời, nó cũng giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát chất lượng, tính minh bạch và an toàn của sản phẩm mỹ phẩm lưu hành trên thị trường.
Tình huống giả định
Công ty TNHH Thảo Mộc Xanh sản xuất một loại mỹ phẩm tên là “Sữa Hoa Hồng” với thiết kế bao bì dạng chai xịt đơn giản, không ghi rõ chức năng cụ thể trên nhãn. Dù sản phẩm thực tế là xịt khoáng dùng để cấp ẩm tức thì cho da, nhưng nhãn chỉ ghi tên sản phẩm, thành phần và hướng dẫn sử dụng.
Khi kiểm tra thị trường, Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh xác định rằng tên sản phẩm “Sữa Hoa Hồng” không đủ để thể hiện rõ ràng chức năng. Do đó, việc không ghi cụ thể chức năng “dưỡng ẩm tức thì” đã vi phạm quy định tại điểm a khoản 1 Điều 18 Thông tư 06/2011/TT-BYT. Công ty bị yêu cầu điều chỉnh lại nội dung nhãn và bổ sung chức năng trên bao bì trong lô hàng tiếp theo để đảm bảo đúng quy định pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Có được ghi thêm nội dung khác ngoài nội dung bắt buộc trên nhãn mỹ phẩm không?
Điều 20 Thông tư 06/2011/TT-BYT quy định như sau:
Điều 20. Các nội dung khác thể hiện trên nhãn mỹ phẩm
Tổ chức, cá nhân được phép ghi trên nhãn mỹ phẩm những nội dung khác. Những nội dung ghi thêm không được trái với quy định của pháp luật và phải đảm bảo trung thực, chính xác, phản ánh đúng bản chất của hàng hoá, không che khuất, không làm sai lệch những nội dung bắt buộc ghi trên nhãn mỹ phẩm.
Theo quy định này, doanh nghiệp có quyền linh hoạt ghi thêm các nội dung ngoài những thông tin bắt buộc, nhằm giới thiệu rõ hơn về sản phẩm hoặc cung cấp thêm thông tin hữu ích cho người tiêu dùng. Ví dụ: ghi các tiêu chuẩn chất lượng (ISO, GMP), công dụng mở rộng, slogan thương hiệu, chứng nhận sản phẩm thuần chay, thân thiện môi trường…
Tuy nhiên, các nội dung này phải tuân thủ các nguyên tắc quan trọng sau:
- Trung thực và chính xác: không được “quảng cáo quá mức” hoặc đưa ra công dụng không đúng bản chất sản phẩm.
- Không vi phạm pháp luật: không sử dụng từ ngữ bị cấm hoặc gây hiểu nhầm (ví dụ: ghi “thuốc trị mụn” cho một sản phẩm mỹ phẩm là sai).
- Không che lấp hoặc gây hiểu sai: vị trí, kích thước và màu sắc của thông tin ghi thêm không được làm mờ, lẫn hoặc lấn át các thông tin bắt buộc.
Tình huống giả định
Công ty TNHH Mỹ phẩm Thiên Nhiên Việt sản xuất một dòng son dưỡng môi có tên “Lips+”. Ngoài các thông tin bắt buộc theo quy định, doanh nghiệp còn ghi thêm dòng chữ “Chiết xuất 100% thiên nhiên – An toàn cho mẹ bầu” ở mặt trước nhãn bao bì. Tuy nhiên, khi kiểm tra hồ sơ sản phẩm, cơ quan chức năng phát hiện không có cơ sở khoa học hoặc thử nghiệm lâm sàng nào chứng minh mức độ an toàn cho phụ nữ mang thai.
Do thông tin “an toàn cho mẹ bầu” không phản ánh đúng bản chất hàng hóa và gây hiểu nhầm cho người tiêu dùng, công ty bị buộc phải thu hồi lô sản phẩm dán nhãn sai lệch và điều chỉnh lại thông tin ghi trên nhãn theo đúng quy định tại Điều 20 Thông tư 06/2011/TT-BYT.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Chức năng sản phẩm là nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn mỹ phẩm, trừ trường hợp bao bì đã thể hiện rõ ràng công dụng. Ngoài ra, doanh nghiệp vẫn được phép ghi thêm thông tin khác, miễn là các nội dung đó trung thực, chính xác, không gây hiểu lầm và không làm sai lệch những nội dung bắt buộc theo quy định pháp luật.
