Doanh nghiệp phải tổ chức đối thoại định kỳ mỗi năm hoặc khi có yêu cầu và nếu không thực hiện sẽ bị phạt từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng theo quy định.
Trong quan hệ lao động, đối thoại tại nơi làm việc giữ vai trò quan trọng trong việc giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh và tăng cường sự hiểu biết giữa doanh nghiệp và người lao động. Pháp luật đặt ra yêu cầu về thời điểm và điều kiện tổ chức đối thoại nhằm bảo đảm hoạt động này được thực hiện thường xuyên và đúng bối cảnh cần thiết. Đồng thời, quy định xử phạt đối với hành vi không tuân thủ nghĩa vụ đối thoại được thiết lập nhằm duy trì sự ổn định và bảo đảm quyền tham gia của người lao động.
1. Doanh nghiệp phải tổ chức đối thoại tại nơi làm việc khi nào?
Khoản 2 Điều 63 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 63. Tổ chức đối thoại tại nơi làm việc
...
2. Người sử dụng lao động phải tổ chức đối thoại tại nơi làm việc trong trường hợp sau đây:
a) Định kỳ ít nhất 01 năm một lần;
b) Khi có yêu cầu của một hoặc các bên;
c) Khi có vụ việc quy định tại điểm a khoản 1 Điều 36, các điều 42, 44, 93, 104, 118 và khoản 1 Điều 128 của Bộ luật này.
...
Người sử dụng lao động phải tổ chức đối thoại tại nơi làm việc ít nhất một lần mỗi năm. Doanh nghiệp cũng phải tổ chức đối thoại khi một trong các bên có yêu cầu hoặc khi xảy ra các vụ việc được liệt kê tại các điều 36, 42, 44, 93, 104, 118 và khoản 1 Điều 128 Bộ luật Lao động 2019. Quy định này tạo cơ chế để các bên trao đổi thông tin và giải quyết vấn đề tại nơi làm việc. Việc tuân thủ giúp hoạt động đối thoại diễn ra theo đúng yêu cầu của pháp luật.
Tình huống giả định
-
Tân Phú bỏ qua đối thoại định kỳ dù đã đến thời hạn một năm
Theo quy định, doanh nghiệp phải tổ chức đối thoại ít nhất một lần mỗi năm, nhưng Công ty Tân Phú liên tục trì hoãn và không tiến hành cuộc đối thoại định kỳ, làm gián đoạn cơ chế trao đổi thông tin giữa hai bên. -
Người lao động đề nghị đối thoại để giải quyết vướng mắc về lương
Khi mức lương mới được áp dụng nhưng chưa có giải thích rõ ràng, đại diện người lao động yêu cầu mở đối thoại. Tuy nhiên, doanh nghiệp vẫn không đáp ứng yêu cầu dù luật quy định phải tổ chức khi có đề nghị từ một trong các bên. -
Các vấn đề phát sinh thuộc nhóm phải đối thoại nhưng không được thực hiện
Trong quá trình làm việc, xuất hiện tình huống liên quan đến thay đổi cơ cấu và điều kiện lao động thuộc các trường hợp tại Điều 36 và 42 Bộ luật Lao động, nhưng lãnh đạo Tân Phú vẫn không tổ chức đối thoại theo luật. - Thanh tra lao động yêu cầu công ty khắc phục và lập kế hoạch đối thoại bắt buộc
Qua kiểm tra, cơ quan chức năng kết luận doanh nghiệp đã vi phạm nghĩa vụ đối thoại và buộc Tân Phú phải lên lịch đối thoại ngay, bảo đảm hoạt động diễn ra đúng khuôn khổ pháp lý.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Doanh nghiệp không tổ chức đối thoại theo quy định bị xử phạt bao nhiêu?
Khoản 2 Điều 15 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 15. Vi phạm quy định về đối thoại tại nơi làm việc
Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:...
2. Không tổ chức đối thoại định kỳ tại nơi làm việc; không thực hiện đối thoại khi có yêu cầu; không phối hợp tổ chức hội nghị người lao động theo quy định của pháp luật.
...
Hành vi không tổ chức đối thoại định kỳ, không đối thoại khi có yêu cầu hoặc không phối hợp tổ chức hội nghị người lao động sẽ bị xử phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng. Mức phạt này áp dụng trực tiếp đối với người sử dụng lao động không tuân thủ nghĩa vụ đối thoại. Quy định xử phạt bảo đảm doanh nghiệp duy trì cơ chế trao đổi giữa người lao động và người sử dụng lao động. Đây là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm quan hệ lao động vận hành đúng luật.
Tình huống giả định
-
Thiên Long không mở đối thoại dù nhận được yêu cầu từ công đoàn
Khi người lao động có tranh chấp về ca làm và điều chỉnh định mức, công đoàn gửi yêu cầu đối thoại nhưng Thiên Long không phối hợp tổ chức, trái với nghĩa vụ phải tổ chức đối thoại khi một bên đề nghị. -
Doanh nghiệp cũng không tổ chức đối thoại định kỳ trong năm
Quy định yêu cầu một cuộc đối thoại tối thiểu mỗi năm, nhưng Thiên Long không tiến hành bất kỳ cuộc đối thoại nào, khiến thông tin nội bộ thiếu minh bạch và mâu thuẫn kéo dài. -
Thanh tra lao động lập biên bản vi phạm nghĩa vụ đối thoại
Kiểm tra thực tế cho thấy công ty không tuân thủ yêu cầu đối thoại định kỳ, đối thoại theo yêu cầu, cũng như không phối hợp hội nghị người lao động, thuộc nhóm hành vi bị xử phạt. - Thiên Long bị phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng và buộc xây dựng kế hoạch đối thoại
Doanh nghiệp phải nộp phạt 8.500.000 đồng và được yêu cầu lập lịch đối thoại cố định, đồng thời phối hợp đầy đủ với đại diện người lao động theo đúng quy định pháp luật.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Đối thoại tại nơi làm việc phải được tổ chức định kỳ hằng năm và thực hiện ngay khi một trong các bên có yêu cầu hoặc khi phát sinh các tình huống luật định. Hành vi không tổ chức đối thoại theo quy định bị xử phạt từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng nhằm bảo đảm doanh nghiệp thực hiện đúng trách nhiệm trong quản lý lao động. Tuân thủ cơ chế đối thoại góp phần xây dựng môi trường làm việc minh bạch, hợp tác và phù hợp với pháp luật.
