Người chưa thành niên không bắt buộc phải sống chung với cha mẹ nếu được cha mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định cho phép.
Người chưa thành niên là nhóm đối tượng đặc biệt trong pháp luật dân sự, cần được gia đình và xã hội bảo vệ, định hướng phát triển toàn diện. Người chưa thành niên được xác định dựa trên độ tuổi và có những giới hạn nhất định trong việc tự mình thực hiện các giao dịch dân sự. Vấn đề người chưa thành niên có bắt buộc phải sống chung với cha mẹ hay có thể ở nơi khác cũng được pháp luật quy định rõ ràng.
1. Người chưa thành niên là ai?
Căn cứ Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
Điều 21. Người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.
3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.
Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi bao gồm ba nhóm dưới 6 tuổi, từ đủ 6 đến dưới 15 tuổi và từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi. Mỗi nhóm tuổi có mức độ năng lực hành vi dân sự khác nhau nghĩa là khả năng tự mình tham gia và chịu trách nhiệm trong các giao dịch dân sự cũng khác nhau. Việc phân chia này giúp bảo vệ quyền lợi của người chưa thành niên đồng thời bảo đảm tính hợp pháp của các giao dịch mà họ tham gia.
Tình huống giả định:
-
Em Nguyễn Quốc Duy được cha mẹ ủy quyền ký hợp đồng học nghề
Em Nguyễn Quốc Duy (16 tuổi) đang học nghề tại Trung tâm đào tạo cơ khí Phú Thọ. Nhà trường yêu cầu ký hợp đồng học nghề. -
Cha mẹ của Duy xác nhận và đồng ý hợp đồng
Do Duy chưa đủ 18 tuổi, cha mẹ của em đã ký xác nhận đồng ý cho em tham gia hợp đồng học nghề theo đúng quy định. -
Trung tâm đào tạo cơ khí Phú Thọ công nhận hiệu lực hợp đồng
Sau khi nhận được xác nhận của cha mẹ Duy, Trung tâm đào tạo cơ khí Phú Thọ ký kết và lưu hồ sơ, hợp đồng học nghề của em được công nhận hợp pháp. Cho thấy người chưa thành niên vẫn có thể tham gia giao dịch dân sự nếu có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Người chưa thành niên có bắt buộc phải sống chung với cha mẹ không?
Căn cứ Điều 41 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:
Điều 41. Nơi cư trú của người chưa thành niên
1. Nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha, mẹ; nếu cha, mẹ có nơi cư trú khác nhau thì nơi cư trú của người chưa thành niên là nơi cư trú của cha hoặc mẹ mà người chưa thành niên thường xuyên chung sống.
2. Người chưa thành niên có thể có nơi cư trú khác với nơi cư trú của cha, mẹ nếu được cha, mẹ đồng ý hoặc pháp luật có quy định.
Người chưa thành niên thường có nơi cư trú theo cha mẹ tuy nhiên không bắt buộc phải sống chung trong mọi trường hợp. Khi có sự đồng ý của cha mẹ hoặc căn cứ theo quy định riêng của pháp luật (như đi học, học nghề, hoặc được giao cho người giám hộ chăm sóc) người chưa thành niên có thể sinh sống ở địa điểm khác. Quy định này giúp bảo đảm quyền được học tập, phát triển độc lập của người chưa thành niên nhưng vẫn giữ sự quản lý, giám sát của cha mẹ.
Tình huống giả định:
-
Em Trần Minh Khang được cha mẹ cho phép ở ký túc xá để học nghề
Em Trần Minh Khang (17 tuổi) trú tại tỉnh Phú Thọ, trúng tuyển vào Trường trung cấp kỹ thuật Hà Nội và được sắp xếp ở ký túc xá của trường. -
Cha mẹ của Khang đồng ý cho em ở riêng để thuận tiện học tập
Trước khi nhập học, cha mẹ của Khang làm giấy xác nhận đồng ý cho em ở ký túc xá trong thời gian học nghề theo quy định. -
Nhà trường và cơ quan địa phương ghi nhận việc cư trú hợp pháp
Trường trung cấp kỹ thuật Hà Nội gửi thông tin đến công an địa phương để cập nhật nơi cư trú của Khang, xác nhận việc ở riêng này hợp pháp và phù hợp với quy định dành cho người chưa thành niên.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
