Thẻ hướng dẫn viên du lịch là điều kiện bắt buộc để được hành nghề hợp pháp trong lĩnh vực du lịch. Việc hành nghề mà không có thẻ là hành vi vi phạm pháp luật và ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ cũng như quyền lợi của du khách. Đồng thời, người vi phạm sẽ bị xử phạt theo mức cụ thể được quy định trong pháp luật hiện hành.
1. Hướng dẫn viên có được hành nghề khi không có thẻ ngành không?
Điểm a khoản 3 Điều 58 Luật Du lịch 2017 quy định cụ thể:
Điều 58. Hướng dẫn viên du lịch, thẻ hướng dẫn viên du lịch
...
3. Điều kiện hành nghề của hướng dẫn viên du lịch bao gồm:
a) Có thẻ hướng dẫn viên du lịch;
...
...
Khoản 3 Điều 58 Luật Du lịch 2017 quy định điều kiện hành nghề bắt buộc đối với hướng dẫn viên du lịch là phải có thẻ hướng dẫn viên du lịch. Thẻ này do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, chia theo loại hình: nội địa, quốc tế hoặc tại điểm. Hướng dẫn viên chỉ được hành nghề đúng loại hình ghi trong thẻ. Việc hành nghề khi chưa có thẻ hoặc khi thẻ đã hết hạn, bị thu hồi, bị tẩy xóa là hành vi vi phạm pháp luật.
Tình huống giả định
- Anh Thành tốt nghiệp chuyên ngành hướng dẫn du lịch
Anh Thành tốt nghiệp ngành Việt Nam học – chuyên ngành hướng dẫn du lịch, từng làm cộng tác viên cho công ty lữ hành tại TP. Đà Nẵng, nhưng chưa nộp hồ sơ xin cấp thẻ hướng dẫn viên nội địa. - Anh Thành nhận lời dẫn đoàn đi Huế không có thẻ
Vào mùa cao điểm hè, một công ty du lịch nhỏ mời anh Thành dẫn đoàn 30 khách đi Huế 2 ngày. Dù chưa có thẻ, anh vẫn nhận lời do có kinh nghiệm và chuyên môn phù hợp. - Anh Thành bị phát hiện hành nghề không có thẻ
Tại điểm tham quan Đại Nội, lực lượng chức năng kiểm tra và phát hiện anh Thành không xuất trình được thẻ hướng dẫn viên. Việc hành nghề bị xác định là trái pháp luật. - Anh Thành bị xử phạt vì vi phạm quy định về điều kiện hành nghề
Căn cứ điểm a khoản 3 Điều 58 Luật Du lịch 2017, anh Thành bị xử phạt vi phạm hành chính vì không có thẻ hướng dẫn viên, còn công ty du lịch bị lập biên bản vì sử dụng người không đủ điều kiện.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Hướng dẫn viên không có thẻ hướng dẫn bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm a khoản 7 và khoản 11 Điều 9 Nghị định 45/2019/NĐ‑CP quy định cụ thể:
Điều 9. Vi phạm quy định về hướng dẫn du lịch
...
7. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Không có thẻ hướng dẫn viên du lịch khi hành nghề;
...
11. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi quy định tại điểm b và điểm c khoản 6 và khoản 7 Điều này;
...
Khoản 7 Điều 9 Nghị định 45/2019/NĐ-CP quy định mức xử phạt đối với hành vi hành nghề hướng dẫn viên du lịch mà không có thẻ hành nghề. Cụ thể, người hành nghề hướng dẫn du lịch nội địa không có thẻ hướng dẫn viên du lịch sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Ngoài hình phạt tiền, theo điểm a khoản 11 cùng điều, người vi phạm còn bị buộc nộp lại toàn bộ số lợi bất hợp pháp thu được từ việc hành nghề trái quy định. Đây là chế tài áp dụng kể cả trong trường hợp người vi phạm có đầy đủ bằng cấp chuyên môn nhưng chưa được cấp thẻ hợp lệ.
Tình huống giả định
- Tháng 6/2025 – Cô Hương nhận lời dẫn tour
Cô Hương, tốt nghiệp ngành Du lịch nhưng chưa có thẻ hướng dẫn viên nội địa, nhận lời dẫn đoàn 20 khách đi Đà Lạt trong 3 ngày theo đề nghị từ một công ty lữ hành nhỏ tại Nha Trang. - Ngày 22/6/2025 – Cô Hương bị kiểm tra tại điểm tham quan
Khi đang hướng dẫn đoàn tham quan Vườn hoa thành phố, cô Hương bị lực lượng thanh tra Sở Du lịch Lâm Đồng kiểm tra và phát hiện không có thẻ hướng dẫn viên theo quy định. - Ngày 25/6/2025 – Cô Hương bị xử phạt hành chính
Căn cứ khoản 7 Điều 9 Nghị định 45/2019/NĐ-CP, cô Hương bị xử phạt hành chính từ 15–20 triệu đồng. Ngoài ra, theo khoản 11 cùng điều, cô bị buộc nộp lại 3 triệu đồng thu lợi bất hợp pháp từ việc hành nghề trái quy định. - Tháng 7/2025 – Cô Hương bị từ chối hợp tác trong các tour sau
Sau sự việc, cô Hương bị nhiều công ty lữ hành từ chối hợp tác do vi phạm điều kiện hành nghề, ảnh hưởng đến uy tín và cơ hội nghề nghiệp trong ngành du lịch.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Hướng dẫn viên du lịch nội địa không có thẻ hành nghề thì không được phép dẫn tour hoặc thực hiện các hoạt động chuyên môn. Việc hành nghề khi không có thẻ là vi phạm pháp luật du lịch hiện hành. Cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng, đồng thời phải nộp lại toàn bộ số lợi bất hợp pháp có được từ hoạt động trái phép.
