Hợp đồng đào tạo nghề phải có nghề đào tạo, thời gian, chi phí và trách nhiệm hai bên; nếu thiếu nội dung, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao, nhiều doanh nghiệp đã chủ động tổ chức đào tạo nghề để nâng cao năng lực cho người lao động. Hợp đồng đào tạo nghề là căn cứ pháp lý xác định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của hai bên trong quá trình đào tạo. Nếu doanh nghiệp giao kết hợp đồng đào tạo nghề thiếu những nội dung chủ yếu sẽ bị xử phạt hành chính.
1. Hợp đồng đào tạo nghề phải có những nội dung nào?
Khoản 2 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
...
2. Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
...
Hợp đồng đào tạo nghề là thỏa thuận thể hiện sự đầu tư của doanh nghiệp vào nguồn nhân lực và cam kết của người lao động về việc gắn bó sau đào tạo. Việc quy định cụ thể các nội dung chủ yếu giúp đảm bảo tính minh bạch, xác định rõ ràng chi phí, thời gian và nghĩa vụ hoàn trả nếu vi phạm cam kết. Ngoài ra, hợp đồng còn giúp bảo vệ doanh nghiệp trước nguy cơ người lao động nghỉ việc sớm sau khi hoàn thành khóa đào tạo. Đây cũng là cơ sở để giải quyết tranh chấp khi có khiếu nại hoặc yêu cầu bồi thường phát sinh.
Tình huống giả định
- Phát sinh tình huống
Tháng 5/2025, Công ty TNHH Cơ điện Tân Hòa (trụ sở tỉnh Gia Lai) ký hợp đồng đào tạo nghề với anh Lê Minh Hoàng cho vị trí kỹ thuật viên bảo trì máy CNC trong thời gian 3 tháng. - Hành động của doanh nghiệp
Hợp đồng được lập đầy đủ theo khoản 2 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019, trong đó nêu rõ địa điểm học tại trung tâm đào tạo nội bộ, mức hỗ trợ 8 triệu đồng/tháng, thời hạn cam kết làm việc 12 tháng sau khi hoàn thành khóa học và chi phí đào tạo 40 triệu đồng nếu tự ý nghỉ việc. Đồng thời có quy định rõ về nghĩa vụ của Công ty và anh Hoàng. -
Sau khoảng thời gian cam kết
Anh Hoàng hoàn thành khóa học, trở thành nhân viên chính thức và làm việc đúng thời hạn cam kết. Doanh nghiệp không phát sinh tranh chấp, hồ sơ được cơ quan lao động đánh giá đạt chuẩn.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Không ghi đủ nội dung hợp đồng đào tạo nghề bị phạt bao nhiêu?
Điều 14, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 14. Vi phạm quy định về đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề
1. Phạt tiền đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi: không đào tạo cho người lao động trước khi chuyển người lao động sang làm nghề khác cho mình; hợp đồng đào tạo nghề không có các nội dung chủ yếu theo quy định tại khoản 2 Điều 62 của Bộ luật Lao động; thu học phí của người học nghề, tập nghề để làm việc cho mình; không ký hợp đồng đào tạo với người học nghề, tập nghề để làm việc cho mình đối với trường hợp người sử dụng lao động không phải đăng ký hoạt động giáo dục nghề nghiệp theo quy định tại khoản 3 Điều 61 của Bộ luật Lao động; không trả lương cho người học nghề, tập nghề trong thời gian họ học nghề, tập nghề mà trực tiếp hoặc tham gia lao động; không ký kết hợp đồng lao động đối với người học nghề, người tập nghề khi hết thời hạn học nghề, tập nghề và đủ các điều kiện theo quy định của Bộ luật Lao động theo một trong các mức sau đây:
a) Từ 500.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với vi phạm từ 01 người đến 10 người lao động;
b) Từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với vi phạm từ 11 người đến 50 người lao động;
c) Từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với vi phạm từ 51 người đến 100 người lao động;
d) Từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với vi phạm từ 101 người đến 300 người lao động;
đ) Từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với vi phạm từ 301 người lao động trở lên.
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Nếu doanh nghiệp lập hợp đồng đào tạo nghề nhưng thiếu một hoặc nhiều nội dung bắt buộc, hành vi này được coi là vi phạm hành chính. Nếu người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm sẽ bị phạt mức tối đa lên đến 20 triệu đồng, còn nếu người sử dụng lao động là tổ chức thì mức phạt sẽ gấp đôi, lên đến 40 triệu đồng.
Tình huống giả định
- Phát sinh tình huống
Tháng 8/2024, Công ty CP Cơ khí Bình Minh (trụ sở tại tỉnh Tây Ninh) ký hợp đồng đào tạo nghề với 15 công nhân nhưng không ghi rõ thời hạn cam kết làm việc và chi phí đào tạo. - Hành động của cơ quan chức năng
Qua kiểm tra định kỳ, Thanh tra Sở Nội vụ tỉnh Tây Ninh xác định hợp đồng thiếu nội dung chủ yếu theo khoản 2 Điều 62 Bộ luật Lao động 2019. Công ty bị xử phạt 10 triệu đồng theo Điều 14 Nghị định 12/2022/NĐ-CP (mức phạt cho nhóm vi phạm từ 11–50 người). -
Kết quả xử lý
Doanh nghiệp bị buộc phải ký lại hợp đồng đúng quy định, bổ sung chi phí và nghĩa vụ hoàn trả, đảm bảo quyền lợi của cả người học nghề và người sử dụng lao động.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hợp đồng đào tạo nghề là căn cứ pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp đầu tư vào nguồn nhân lực một cách hợp pháp và hiệu quả. Việc ghi đầy đủ các nội dung chủ yếu được quy định tại Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 giúp bảo vệ cả hai bên đồng thời tạo nền tảng cho mối quan hệ lao động bền vững. Nếu không tuân thủ, người sử dụng lao động có thể bị xử phạt hành chính đến 40 triệu đồng.
