Hồ sơ mua tàu biển bằng vốn nhà nước gồm tờ trình, dự án được phê duyệt, giấy tờ kỹ thuật và chứng nhận an toàn; việc mua tàu được thực hiện theo hình thức đấu thầu để bảo đảm minh bạch.
Việc mua tàu biển bằng nguồn vốn nhà nước là hoạt động quan trọng, liên quan trực tiếp đến hiệu quả đầu tư công và quản lý tài sản thuộc sở hữu nhà nước. Pháp luật quy định cụ thể về hồ sơ, thủ tục cũng như hình thức thực hiện nhằm đảm bảo tính minh bạch, đúng quy trình. Trước hết, cần xác định rõ các loại giấy tờ bắt buộc trong hồ sơ quyết định mua tàu biển.
Hồ sơ quyết định mua tàu biển sử dụng vốn nhà nước gồm những gì?
Khoản 1 Điều 27 Nghị định 171/2016/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 27. Hồ sơ quyết định mua, bán, đóng mới tàu biển
Hồ sơ quyết định mua tàu biển, gồm:
a) Tờ trình về mua tàu biển, trong đó nêu rõ kết quả lựa chọn tàu biển;
b) Dự án mua tàu biển đã được phê duyệt kèm theo Quyết định phê duyệt dự án;
c) Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký tàu biển;
d) Báo cáo giám định kỹ thuật tàu biển của Đăng kiểm Việt Nam hoặc của đăng kiểm nước ngoài là thành viên của Hiệp hội các tổ chức phân cấp tàu biển quốc tế (IACS);
đ) Bản sao các giấy chứng nhận về an toàn, an ninh hàng hải, lao động hàng hải và bảo vệ môi trường của tàu do cơ quan có thẩm quyền cấp đối với tàu đang khai thác;
e) Văn bản chấp thuận chủ trương cho vay của tổ chức tín dụng (nếu có)....
Hồ sơ quyết định mua tàu biển sử dụng vốn nhà nước phải thể hiện đầy đủ tính pháp lý, kỹ thuật và tài chính của tàu. Tờ trình và dự án mua tàu là cơ sở để cơ quan có thẩm quyền xem xét chủ trương, còn các báo cáo và chứng nhận kỹ thuật đảm bảo con tàu đạt tiêu chuẩn an toàn, đủ điều kiện khai thác. Nếu có sử dụng vốn vay, doanh nghiệp phải bổ sung văn bản chấp thuận của tổ chức tín dụng, giúp đảm bảo tính minh bạch về nguồn vốn đầu tư.
Tình huống giả định
Doanh nghiệp lập hồ sơ mua tàu hàng bằng vốn nhà nước
-
Doanh nghiệp đề xuất mua tàu biển
Công ty TNHH Vận tải Biển Việt Dương, đề xuất mua một tàu hàng khô đã qua sử dụng bằng nguồn vốn nhà nước nhằm phục vụ hoạt động vận tải tuyến nội địa. -
Hồ sơ được lập và thẩm định
Doanh nghiệp lập tờ trình mua tàu, đính kèm dự án được phê duyệt, báo cáo giám định kỹ thuật và bản sao giấy chứng nhận an toàn hàng hải của con tàu. Hồ sơ được gửi đến cơ quan có thẩm quyền để xem xét, thẩm định theo quy trình. -
Cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mua tàu
Sau khi thẩm định đầy đủ về tính pháp lý, kỹ thuật và nguồn vốn, cơ quan có thẩm quyền chấp thuận cho Công ty Việt Dương mua tàu biển theo đúng quy định hiện hành.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Hình thức mua tàu biển sử dụng vốn nhà nước được thực hiện như thế nào?
Điều 22 Nghị định 171/2016/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 16 Điều 1 Nghị định 86/2020/NĐ-CP) quy định như sau:
Điều 22. Hình thức mua, bán, đóng mới tàu biển
Hình thức mua tàu biển sử dụng vốn nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu.
Hình thức bán tàu biển sử dụng vốn nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu giá. Trường hợp đã áp dụng đầy đủ các quy định của pháp luật về đấu giá mà vẫn không lựa chọn được người mua thì thực hiện bằng hình thức chào giá cạnh tranh theo thông lệ quốc tế với ít nhất 03 người chào giá là người mua trực tiếp hoặc người môi giới.
Đối với dự án đóng mới tàu biển sử dụng vốn nhà nước được thực hiện theo quy định của pháp luật về đấu thầu. Trường hợp đã áp dụng đầy đủ các quy định của pháp luật về đấu thầu mà vẫn không lựa chọn được cơ sở hoặc nhà máy đóng tàu thì thực hiện bằng hình thức chào hàng cạnh tranh với ít nhất 03 cơ sở hoặc nhà máy đóng tàu hoặc đại diện nhà máy đóng tàu.
Hình thức mua, bán, đóng mới tàu biển sử dụng vốn khác do doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tự quyết định.
Mua tàu biển bằng vốn nhà nước phải thực hiện qua đấu thầu, nhằm đảm bảo tính công khai, cạnh tranh và hiệu quả trong việc sử dụng vốn. Đối với những trường hợp đặc biệt không thể đấu thầu, việc lựa chọn có thể được thực hiện theo hình thức chào hàng cạnh tranh quốc tế với tối thiểu ba bên tham gia. Cách làm này giúp hạn chế tiêu cực, tránh thất thoát vốn và đảm bảo quy trình đầu tư đúng pháp luật.
Tình huống giả định
Cơ quan nhà nước tổ chức đấu thầu mua tàu cứu hộ biển
-
Cơ quan đề xuất dự án mua tàu
Tổng công ty Bảo đảm An toàn, lập dự án mua một tàu cứu hộ biển sử dụng vốn nhà nước để phục vụ công tác tìm kiếm, cứu nạn tại khu vực Vịnh Bắc Bộ. -
Tổ chức đấu thầu theo quy định
Dự án được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và tổ chức đấu thầu công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia nộp hồ sơ chào giá, trong đó Công ty TNHH Đóng tàu Hồng Hà trúng thầu với mức giá và điều kiện kỹ thuật phù hợp. -
Ký hợp đồng và giám sát thực hiện
Sau khi ký kết hợp đồng mua tàu, cơ quan có thẩm quyền giám sát việc bàn giao và nghiệm thu. Con tàu sau đó được đưa vào khai thác đúng tiến độ và mục tiêu đầu tư.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc mua tàu biển sử dụng vốn nhà nước là hoạt động có ý nghĩa lớn trong phát triển đội tàu và quản lý tài sản công, do đó cần tuân thủ nghiêm quy trình pháp lý. Cơ quan, đơn vị thực hiện phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, gồm tờ trình, dự án được phê duyệt, các giấy tờ kỹ thuật và chứng nhận an toàn của tàu. Hình thức mua tàu được thực hiện thông qua đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch và lựa chọn được phương án hiệu quả, tránh lãng phí nguồn vốn nhà nước.
