Trong thực tế, nhiều người dân vì bức xúc trước nạn trộm chó nên đã có hành vi đánh người bị nghi trộm. Tuy nhiên, hành động tự phát này có thể khiến người thực hiện đối diện với các quy định xử phạt của pháp luật. Hành vi đánh người trộm chó có thể bị xử lý hành chính hoặc thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Đánh người trộm chó bị xử phạt hành chính khi nào?
Khoản 5, khoản 14 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
...
5. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
...
14. Biện pháp khắc phục hậu quả:
...
đ) Buộc chi trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm d khoản 1, điểm c khoản 2, điểm b khoản 3 và điểm a khoản 5 Điều này.
...
Trường hợp người dân đánh trộm chó, nhưng mức độ thương tích gây ra chưa đủ để truy cứu trách nhiệm hình sự (dưới 11% và không có tình tiết tăng nặng), thì vẫn bị coi là vi phạm hành chính về trật tự công cộng. Theo điểm a khoản 5 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi cố ý gây thương tích nhưng chưa đến mức truy cứu hình sự sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng.
Ngoài hình thức xử phạt tiền, người vi phạm còn phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Căn cứ điểm đ khoản 14 Điều 7 cùng nghị định, nếu hành vi thuộc trường hợp tại điểm a khoản 5 thì người vi phạm bắt buộc phải chi trả toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cho người bị thương.
Tình huống giả định
- Anh Tùng gây thương tích cho kẻ trộm chó
Tại phường Xuân Hương, tỉnh Lâm Đồng, anh Nguyễn Văn Tùng nghe thấy tiếng chó sủa dữ dội phía trước nhà. Khi chạy ra, anh thấy một thanh niên đang lôi con chó của gia đình anh lên xe máy. Cho rằng đó là kẻ trộm, anh Tùng lao đến, dùng tay và chân đánh vào đầu và vai người này. - Công an phường có mặt
Người bị đánh được đưa đi cấp cứu, còn anh Tùng được mời về trụ sở công an để làm việc. Công an tiến hành lập biên bản vụ việc và lấy lời khai các bên. -
Có kết quả giám định thương tích
Cơ quan giám định xác định nạn nhân bị tổn thương cơ thể 6%, không đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 134 Bộ luật Hình sự. - Anh Tùng bị xử phạt hành chính
Công an phường Phú Thủy ra quyết định xử phạt hành chính anh Tùng 6.500.000 đồng theo điểm a khoản 5 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, anh còn bị buộc chi trả toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh cho người bị hại theo điểm đ khoản 14 cùng điều.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Khi nào hành vi đánh trộm chó bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:
Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Dùng hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn gây nguy hại cho từ 02 người trở lên;
b) Dùng a-xít sunfuric (H2SO4) hoặc hóa chất nguy hiểm khác gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác;
c) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân;
d) Phạm tội 02 lần trở lên;
đ) Phạm tội đối với 02 người trở lên;
e) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
g) Đối với ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng mình, thầy giáo, cô giáo của mình;
h) Có tổ chức;
i) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
k) Phạm tội trong thời gian đang bị tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở cai nghiện bắt buộc;
l) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe do được thuê;
m) Có tính chất côn đồ;
n) Tái phạm nguy hiểm;
o) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
2. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, d, đ, e, g, h, i, k, l, m, n và o khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.
3. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%, thì bị phạt tù từ 04 năm đến 07 năm.
4. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, d, đ, e, g, h, i, k, l, m, n và o khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm.
5. Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm c khoản 6 Điều này hoặc dẫn đến chết người, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm.
6. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Làm chết 02 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
c) Gây thương tích vào vùng mặt của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
7. Người chuẩn bị phạm tội này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Nếu đánh người trộm chó mà gây thương tích từ 11% trở lên, hoặc dưới 11% nhưng có tình tiết tăng nặng (như dùng hung khí, có tính chất côn đồ, phạm tội có tổ chức...), người đánh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích. Mức hình phạt thấp nhất là cải tạo không giam giữ, cao nhất có thể lên đến 20 năm tù hoặc tù chung thân, tùy theo mức độ thương tích và tình tiết đi kèm.
Tình huống giả định
- Anh Mạnh đánh kẻ trộm chó
Tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, anh Lê Quang Mạnh nghe tiếng động bất thường ngoài cổng. Khi ra kiểm tra, anh thấy một thanh niên đang bế chó nhà mình lên xe máy. Ngay lập tức, anh Mạnh lao tới, dùng một ống sắt đánh mạnh nhiều lần vào đầu và lưng đối tượng. - Anh Mạnh bị đưa đi làm việc
Người bị đánh được đưa đi cấp cứu trong tình trạng bất tỉnh, anh Mạnh được mời về trụ sở công an làm việc. Công an tiến hành lập biên bản và thu giữ tang vật, hung khí. -
Kết quả giám định
Cơ quan chuyên môn kết luận nạn nhân bị tổn thương sọ não, tỷ lệ thương tật là 36%. Anh Mạnh không có tình tiết giảm nhẹ, hành vi bị xác định là cố ý gây thương tích với mức độ nghiêm trọng. -
Anh Mạnh bị khởi tố hình sự
Cơ quan Cảnh sát điều tra ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với anh Lê Quang Mạnh về tội cố ý gây thương tích theo khoản 3 Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, với khung hình phạt từ 4 năm đến 7 năm tù.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Người dân có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đánh người trộm chó, tùy theo mức độ thương tích gây ra. Người đánh trộm chó có thể bị phạt hành chính từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng nếu gây thương tích nhẹ, chưa đến mức truy cứu hình sự. Trường hợp gây thương tích từ 11% trở lên hoặc có tình tiết tăng nặng, người đánh có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến 20 năm.
