Việc đăng tải đời sống riêng tư của trẻ em trên mạng cần có sự đồng ý của cha mẹ hoặc trẻ từ đủ bảy tuổi trở lên để bảo đảm quyền riêng tư.
Việc chia sẻ hình ảnh thông tin hay câu chuyện liên quan đến đời sống riêng tư của trẻ em trên mạng xã hội hiện nay diễn ra phổ biến, đôi khi xuất phát từ mong muốn chia sẻ niềm vui hay quan tâm cá nhân. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về việc phải có sự đồng ý của cha mẹ hoặc trẻ em trong những trường hợp nhất định để bảo đảm quyền riêng tư và an toàn cho trẻ. Nội dung dưới đây làm rõ trường hợp nào cần sự đồng ý trước khi đăng tải, cũng như trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan.
Đăng đời sống riêng tư của trẻ em lên mạng có cần sự đồng ý không?
Điều 36 Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 36. Các biện pháp bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư cho trẻ em trên môi trường mạng
Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng và cá nhân khi đưa thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em lên mạng phải có sự đồng ý của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên; có trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin của trẻ em.
Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải sử dụng các biện pháp, công cụ bảo đảm an toàn về thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em, các thông điệp cảnh báo nguy cơ khi trẻ em cung cấp, thay đổi thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em.
Cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em, trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên và cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo vệ trẻ em theo quy định của pháp luật có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ và cá nhân tham gia hoạt động trên môi trường mạng xóa bỏ các thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em để bảo đảm sự an toàn và lợi ích tốt nhất của trẻ em.
Bảo vệ thông tin đời sống riêng tư của trẻ em là một nguyên tắc được đặt lên hàng đầu trong pháp luật Việt Nam. Với trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên, mọi hành vi đăng tải thông tin cá nhân như hình ảnh, nhật ký, hoặc các vấn đề riêng tư đều phải được sự đồng ý của chính trẻ và người giám hộ hợp pháp. Nếu trẻ dưới 07 tuổi, việc đăng tải phải có sự chấp thuận của cha mẹ hoặc người chăm sóc, nhằm đảm bảo quyền được tôn trọng nhân phẩm và danh dự.
Tình huống giả định
-
Chị Hà đăng hình con của người khác lên mạng xã hội
Chị Nguyễn Thị Thu Hà, tham dự sinh nhật con của người bạn thân và đăng hình ảnh các bé lên trang cá nhân.Trong số đó có bé Ngọc, 8 tuổi. Sau khi bài viết được chia sẻ, gia đình bé phát hiện hình ảnh con mình bị lan truyền kèm theo bình luận tiêu cực từ người lạ.
-
Gia đình bé Ngọc phản ứng và yêu cầu gỡ bỏ hình ảnh
Mẹ của bé Ngọc, chị Trần Thanh Hương, liên hệ với chị Hà để yêu cầu gỡ bỏ hình ảnh vì cho rằng việc đăng tải không có sự đồng ý của gia đình và của bé, vi phạm quyền riêng tư của trẻ. Sau khi nhận được yêu cầu, chị Hà đã xóa bài viết và gửi lời xin lỗi. -
Cơ quan chức năng nhắc nhở và tuyên truyền quy định pháp luật
Trường hợp được phản ánh đến cơ quan có thẩm quyền đã làm việc với chị Hà và nhắc nhở về nghĩa vụ xin phép cha mẹ và trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên trước khi đăng tải thông tin đời sống riêng tư của trẻ em. Đồng thời, khuyến nghị người dùng mạng xã hội nâng cao nhận thức trong việc chia sẻ thông tin liên quan đến trẻ nhỏ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải bảo vệ trẻ em bằng những biện pháp nào?
Điều 35 Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 35. Bảo đảm an toàn cho trẻ em trong việc trao đổi, cung cấp thông tin trên môi trường mạng
Cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trên môi trường mạng phải phối hợp với cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tổ chức, cá nhân khác trong việc bảo đảm an toàn thông tin của trẻ em trên môi trường mạng; ngăn chặn thông tin gây hại cho trẻ em theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng.
Doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải có biện pháp sử dụng dịch vụ bảo vệ người sử dụng là trẻ em.
Doanh nghiệp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải cảnh báo hoặc gỡ bỏ thông tin, dịch vụ gây hại cho trẻ em, thông tin, dịch vụ giả mạo, xuyên tạc xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.
Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trò chơi điện tử trên môi trường mạng phải có công cụ kiểm soát thời gian, bảo vệ trẻ em khỏi tình trạng lạm dụng, nghiện trò chơi điện tử.
Tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hoạt động, cung cấp dịch vụ trên môi trường mạng phải xây dựng hoặc sử dụng, phổ biến phần mềm, các công cụ bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.
Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trực tuyến từ mạng xã hội, nền tảng video đến trò chơi điện tử – đều có nghĩa vụ pháp lý trong việc bảo đảm môi trường an toàn cho trẻ em. Điều này bao gồm việc cảnh báo nội dung không phù hợp, gỡ bỏ dịch vụ hoặc thông tin gây hại, và xây dựng công cụ bảo vệ trẻ em khỏi rủi ro trên mạng. Đặc biệt, các đơn vị kinh doanh trò chơi điện tử còn phải kiểm soát thời gian chơi, tránh tình trạng trẻ em nghiện game hoặc tiếp cận nội dung không lành mạnh.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp cung cấp trò chơi điện tử
Công ty Cổ phần Giải trí Sao Việt, vận hành nền tảng trò chơi trực tuyến “Galaxy Arena”. Trong giai đoạn thử nghiệm, hệ thống cho phép mọi người chơi truy cập không giới hạn thời gian, kể cả người dùng chưa đủ 15 tuổi. -
Phụ huynh khiếu nại về việc trẻ chơi game quá giờ quy định
Một nhóm phụ huynh phản ánh con em họ chơi game đến khuya, dẫn đến sa sút học tập và có dấu hiệu nghiện. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng xác định nền tảng chưa tích hợp công cụ giới hạn thời gian và cảnh báo đối tượng dưới 18 tuổi. -
Cơ quan chức năng xử phạt và yêu cầu khắc phục
Cơ quan có thẩm quyền đã lập biên bản xử phạt hành chính công ty Sao Việt, đồng thời buộc doanh nghiệp bổ sung hệ thống kiểm soát thời gian và cảnh báo nội dung phù hợp lứa tuổi. Sau khi khắc phục, nền tảng mới được phép hoạt động trở lại.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật Việt Nam đặt ra cơ chế rõ ràng để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, yêu cầu cả cá nhân và doanh nghiệp tuân thủ nghiêm ngặt khi xử lý hoặc chia sẻ thông tin liên quan đến trẻ nhỏ. Theo đó, cá nhân đăng tải đời sống riêng tư của trẻ phải có sự đồng ý của cha mẹ và trẻ từ đủ 7 tuổi trở lên, trong khi doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trực tuyến phải chủ động áp dụng biện pháp kỹ thuật nhằm bảo vệ người dùng là trẻ em.
