Việc thoát nước mưa từ mái nhà là nhu cầu tất yếu trong xây dựng. Tuy nhiên, pháp luật có những quy định rõ ràng nhằm ngăn chặn việc gây ảnh hưởng đến bất động sản liền kề. Trong một số trường hợp, hành vi dẫn nước mưa sai cách có thể bị xử phạt và buộc bồi thường thiệt hại.
1. Người dẫn nước mưa qua nhà hàng xóm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính như thế nào?
Khoản 2 Điều 15, khoản 3 Điều 21 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 15. Vi phạm quy định về gây thiệt hại đến tài sản của tổ chức, cá nhân khác
...2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản của cá nhân, tổ chức, trừ trường hợp vi phạm quy định tại điểm b khoản 3 Điều 21 Nghị định này;
...
Điều 21. Hành vi cản trở, chống lại việc thanh tra, kiểm tra, kiểm soát của người thi hành công vụ hoặc đưa hối lộ người thi hành công vụ
...3. Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
...
b) Gây thiệt hại về tài sản, phương tiện của cơ quan nhà nước, của người thi hành công vụ;
...
Việc dẫn nước mưa chảy trực tiếp sang nhà hàng xóm là hành vi trái với nguyên tắc sử dụng tài sản. Nếu hành vi này gây hư hỏng tường, sàn hoặc tài sản khác, thì người thực hiện sẽ bị xử phạt hành chính lên đến 5.000.000 đồng theo mức quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Mức xử phạt có thể tăng nếu có hành vi cố tình hoặc gây thiệt hại lớn.
Tình huống giả định
- Anh Minh xây nhà mới
Anh Trần Văn Minh, cư trú tại phường Hòa Hiệp, tỉnh Phú Yên, tiến hành xây dựng căn nhà hai tầng. Trong quá trình thi công, anh cho lắp hệ thống thoát nước mái nghiêng về phía nhà bà Nguyễn Thị Hồng, là hàng xóm liền kề. - Anh Minh gây thiệt hại cho nhà bà Hồng
Sau vài trận mưa lớn đầu mùa, nước từ ống thoát chảy thẳng xuống mái tôn nhà bà Hồng. Nhiều vị trí mái bị mục, tường bị thấm nước, bong tróc sơn nghiêm trọng. Bà Hồng nhiều lần phản ánh và yêu cầu anh Minh sửa lại đường thoát nước nhưng không được hợp tác. -
Anh Minh bị UBND phường tiến hành kiểm tra
Ủy ban nhân dân phường Hòa Hiệp tiếp nhận đơn phản ánh và cử đoàn kiểm tra hiện trạng. Biên bản ghi nhận rõ hướng nước đổ sang bất động sản liền kề, gây hư hại tài sản. - Anh Minh bị xử phạt hành chính
Căn cứ khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, anh Trần Văn Minh bị xử phạt hành chính 5.000.000 đồng vì hành vi cố ý làm hư hỏng tài sản của người khác.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Khi dẫn nước mưa gây hư hỏng, người vi phạm phải bồi thường thiệt hại như thế nào?
Điều 250, Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 250. Nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc thoát nước mưa
Chủ sở hữu nhà, công trình xây dựng khác phải lắp đặt đường dẫn nước sao cho nước mưa từ mái nhà, công trình xây dựng của mình không được chảy xuống bất động sản của chủ sở hữu bất động sản liền kề.
...
Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.
Ngoài việc bị xử phạt hành chính, nếu hành vi dẫn nước mưa gây hư hại tài sản thì người vi phạm còn phải bồi thường. Mức bồi thường sẽ dựa trên thiệt hại thực tế và được áp dụng theo nguyên tắc công bằng. Các bên có thể thương lượng, hoặc yêu cầu Tòa án giải quyết nếu không thỏa thuận được.
Tình huống giả định
- Ông Hải xây dựng hệ thống thoát nước sai quy cách
Ông Nguyễn Văn Hải, cư trú tại phường Thượng Thanh, tỉnh Hưng Yên, trong quá trình sửa mái và nâng cấp đường thoát nước, đã lắp đặt ống xả mưa hướng sang mái nhà bà Trần Thị Dung – hàng xóm liền kề. - Ông Hải gây thiệt hại cho nhà bà Dung
Nhiều trận mưa lớn kéo dài khiến tường và trần nhà bà Dung bị thấm nước nghiêm trọng, nấm mốc lan rộng. Gia đình bà phát hiện nước mưa từ mái nhà ông Hải chảy trực tiếp sang mái và vách tường nhà mình. -
Ông Hải bị kiểm tra thực tế
Sau khi tiếp nhận phản ánh, tổ công tác xã phối hợp cùng cán bộ xây dựng kiểm tra hiện trạng. Biên bản xác nhận thiệt hại là do đường ống thoát nước của ông Hải lắp đặt không đúng kỹ thuật, đổ trực tiếp sang nhà bà Dung. -
Ông Hải bị UBND phường xử lý
Ủy ban nhân dân phường Thượng Thanh lập biên bản, yêu cầu ông Hải khẩn trương khắc phục lại hệ thống thoát nước và bồi thường toàn bộ chi phí sửa chữa phần bị ảnh hưởng. Sau khi hòa giải, hai bên thống nhất mức bồi thường là 7.000.000 đồng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Dẫn nước mưa từ mái nhà sang bất động sản liền kề là hành vi vi phạm nếu gây ảnh hưởng đến tài sản người khác. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng. Đồng thời, nếu gây hư hại, còn phải bồi thường theo đúng nguyên tắc của Bộ luật Dân sự.
