Chính sách đầu tư cho hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản, bao gồm nghiên cứu, điều tra, bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái thủy sinh và một số hoạt động khác theo quy định.
Hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm phục hồi hệ sinh thái tự nhiên và bảo đảm phát triển bền vững cho ngành thủy sản. Để đạt được mục tiêu này, việc đầu tư từ Nhà nước đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ nghiên cứu, bảo tồn và nâng cao năng lực quản lý tài nguyên nước. Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính từ Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản cũng góp phần trực tiếp vào công tác phục hồi và tái tạo nguồn lợi trên phạm vi toàn quốc.
Chính sách đầu tư cho hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản bao gồm những gì?
Căn cứ khoản 1 Điều 6 Luật Thủy sản 2017, quy định:
Điều 6. Chính sách của Nhà nước trong hoạt động thủy sản
1. Nhà nước có chính sách đầu tư cho các hoạt động sau đây:
a) Nghiên cứu, điều tra, đánh giá, bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản và phục hồi hệ sinh thái thủy sinh; lưu giữ giống gốc của loài thủy sản bản địa, đặc hữu có giá trị kinh tế, loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm;
b) Xây dựng cảng cá loại I, loại II, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; hạng mục hạ tầng thiết yếu của khu bảo tồn biển; hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản tập trung, vùng sản xuất giống thủy sản tập trung;
c) Xây dựng hệ thống theo dõi, giám sát hoạt động của tàu cá trên biển; hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản; hệ thống quan trắc, cảnh báo môi trường, dịch bệnh trong nuôi trồng thủy sản....
Nhà nước không chỉ đầu tư cho hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản, mà còn ưu tiên phát triển hạ tầng nghề cá, hệ thống giám sát, cơ sở dữ liệu và công nghệ cảnh báo môi trường, nhằm đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của toàn ngành. Chính sách này góp phần hỗ trợ các địa phương khôi phục nguồn lợi thủy sản, thúc đẩy sản xuất gắn liền với bảo tồn và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tình huống giả định
Nhà nước đầu tư phục hồi hệ sinh thái thủy sinh
-
Đánh giá hiện trạng nguồn lợi bị suy giảm
Trong quá trình khảo sát năm 2024, cơ quan có thẩm quyền ghi nhận tình trạng suy giảm nghiêm trọng của các loài thủy sản bản địa tại hồ Trị An do khai thác tự phát và ô nhiễm nguồn nước. -
Thực hiện dự án đầu tư phục hồi nguồn lợi
Trên cơ sở đó, cơ quan có thẩm quyền đã phê duyệt dự án tái tạo nguồn lợi thủy sản hồ Trị An, bao gồm các hạng mục thả giống cá bản địa, trồng thủy sinh cải thiện môi trường nước và lắp đặt khu vực cư trú nhân tạo cho loài nguy cấp. -
Kết quả và tác động tích cực
Sau hai năm triển khai, hệ sinh thái thủy sinh tại hồ Trị An được phục hồi đáng kể, sản lượng khai thác tăng trở lại, đồng thời hình thành mô hình cộng đồng tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản có được chi cho hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản không?
Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 19 Nghị định 26/2019/NĐ-CP, quy định:
Điều 19. Quản lý, sử dụng tài chính của Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản
...
2. Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản ở trung ương được chi cho các hoạt động chủ yếu sau đây:
a) Tổ chức tuyên truyền, giáo dục; phổ biến, nhân rộng các điển hình về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên phạm vi toàn quốc;
b) Phục hồi hệ sinh thái, tái tạo nguồn lợi thủy sản; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp, tạo sinh kế bền vững trên phạm vi toàn quốc;
c) Thực hiện các chương trình, dự án, hoạt động phi dự án khác do tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài ủy thác trên phạm vi toàn quốc;
d) Hoạt động bộ máy, chuyên môn nghiệp vụ của Quỹ theo quy định hiện hành;
đ) Hỗ trợ kinh phí cho Quỹ cấp tỉnh, Quỹ cộng đồng....
Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản được xem là công cụ tài chính quan trọng của Nhà nước trong việc hỗ trợ phục hồi nguồn lợi và duy trì cân bằng hệ sinh thái thủy sinh. Việc chi ngân sách từ Quỹ này hướng đến các hoạt động tái tạo loài thủy sản bản địa, cải thiện môi trường sống, hỗ trợ chuyển đổi sinh kế cho ngư dân, góp phần phát triển nghề cá bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học.
Tình huống giả định
Quỹ trung ương hỗ trợ tái tạo nguồn lợi
-
Địa phương gặp khó khăn trong phục hồi nguồn lợi
Năm 2025, cơ quan có thẩm quyền báo cáo tình trạng suy giảm các loài cá cơm, cá dìa do ô nhiễm và khai thác bằng ngư cụ cấm. -
Quỹ trung ương phê duyệt hỗ trợ phục hồi hệ sinh thái
Trên cơ sở đề xuất của địa phương, cơ quan có thẩm quyền phê duyệt gói hỗ trợ 5 tỷ đồng để triển khai chương trình thả giống tái tạo nguồn lợi, trồng cỏ biển và tập huấn ngư dân về khai thác bền vững. -
Kết quả bước đầu đạt được
Sau một năm, chất lượng nước tại khu vực được cải thiện, mật độ cá bản địa tăng trở lại, và ngư dân được chuyển đổi sang hình thức khai thác thân thiện với môi trường.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Nhà nước luôn giữ vai trò trung tâm trong việc đầu tư và bảo vệ nguồn lợi thủy sản, góp phần phục hồi hệ sinh thái và phát triển kinh tế biển bền vững. Nhà nước có chính sách đầu tư cho hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản, bao gồm nghiên cứu, bảo tồn và phục hồi môi trường sống. Quỹ bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản được phép chi cho hoạt động phục hồi hệ sinh thái và tái tạo nguồn lợi, nhằm hỗ trợ địa phương, cộng đồng và ngư dân thực hiện hiệu quả các chương trình bảo tồn.
