Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ được yêu cầu bồi thường khi thiệt hại do lỗi người dùng và phải bồi thường nếu lỗi do mình gây ra.
Trong hoạt động kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ, việc phát sinh tranh chấp, thiệt hại giữa bên cung ứng và bên sử dụng dịch vụ là điều khó tránh khỏi. Để bảo đảm quyền lợi của các bên, pháp luật đã quy định rõ quyền được yêu cầu bồi thường khi bị thiệt hại do lỗi của đối tác. Bên cạnh đó, những quy định này góp phần tạo dựng môi trường chuyển giao công nghệ minh bạch, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và bảo vệ lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ có được yêu cầu người sử dụng dịch vụ bồi thường thiệt hại không?
Điều 46 Luật Chuyển giao công nghệ 2017 quy định như sau:
Luật Chuyển giao công nghệ 2017
Điều 46. Quyền của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ
1. Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ có các quyền sau đây:
a) Yêu cầu người sử dụng dịch vụ cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho việc cung ứng dịch vụ chuyển giao công nghệ;
b) Hưởng thu nhập từ kinh doanh dịch vụ và lợi ích khác từ việc cung ứng dịch vụ chuyển giao công nghệ theo thỏa thuận;
c) Sử dụng cộng tác viên, chuyên gia phục vụ hoạt động dịch vụ chuyển giao công nghệ;
d) Hưởng quyền sử dụng cơ sở dữ liệu về công nghệ theo quy định của pháp luật;
đ) Yêu cầu người sử dụng dịch vụ bồi thường thiệt hại do lỗi của người sử dụng dịch vụ gây ra;
e) Hợp tác, liên doanh với tổ chức, cá nhân để tiến hành hoạt động dịch vụ chuyển giao công nghệ;
g) Tham gia hội nghề nghiệp trong nước, quốc tế theo quy định của pháp luật;
h) Các quyền khác theo quy định của Luật này và pháp luật có liên quan....
Khi thiệt hại xảy ra do lỗi của người sử dụng dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ có quyền yêu cầu bồi thường hợp lý. Quyền này thường được xác định theo thỏa thuận trong hợp đồng dịch vụ hoặc theo quy định của pháp luật dân sự.
Tình huống giả định
Doanh nghiệp thuê đơn vị tư vấn chuyển giao công nghệ
-
Bên thuê dịch vụ cung cấp thông tin không chính xác
Công ty TNHH Thiên Tân, ký hợp đồng thuê Công ty Tư vấn Công nghệ Ánh Dương để thực hiện dự án chuyển giao dây chuyền sản xuất nước giải khát. Tuy nhiên, trong quá trình cung cấp dữ liệu, bên thuê gửi sai thông số kỹ thuật về mặt bằng và nguồn điện, khiến bên tư vấn lựa chọn thiết bị không phù hợp. -
Dự án gặp sự cố, gây thiệt hại tài chính cho bên cung ứng dịch vụ
Khi triển khai, dây chuyền hoạt động không ổn định, khiến Công ty Ánh Dương phải sửa đổi thiết kế và chịu thêm chi phí lắp đặt. Sau khi xác minh, lỗi được xác định là do thông tin sai từ phía bên thuê dịch vụ. -
Bên cung ứng yêu cầu bồi thường theo quy định của pháp luật
Căn cứ Điều 46 Luật Chuyển giao công nghệ 2017, Công ty Ánh Dương yêu cầu bên thuê bồi thường thiệt hại, đồng thời hai bên thỏa thuận lại hợp đồng để điều chỉnh phạm vi công việc và chi phí hợp lý.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ có phải bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra không?
Điều 47 Luật Chuyển giao công nghệ 2017 (được sửa đổi, bổ sung bởi điểm a khoản 11 Điều 73 Luật Giá 2023) quy định như sau:
Luật Chuyển giao công nghệ 2017
Điều 47. Nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ
1. Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ có nghĩa vụ sau đây:
a) Thực hiện hợp đồng dịch vụ chuyển giao công nghệ đã giao kết;
b) Hằng năm, gửi báo cáo kết quả hoạt động đánh giá, giám định công nghệ tới cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ;
c) Bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra cho bên sử dụng dịch vụ chuyển giao công nghệ;
d) Bảo quản, giao lại cho bên sử dụng dịch vụ tài liệu, phương tiện được giao sau khi hoàn thành dịch vụ theo thỏa thuận;
đ) Thông báo kịp thời cho bên sử dụng dịch vụ về thông tin, tài liệu không đủ để hoàn thành dịch vụ;
e) Giữ bí mật thông tin theo thỏa thuận trong hợp đồng dịch vụ chuyển giao công nghệ;
g) Thực hiện nghĩa vụ về tài chính, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật....
Nếu trong quá trình cung cấp dịch vụ, tổ chức hoặc cá nhân kinh doanh dịch vụ gây thiệt hại do lỗi chuyên môn, tư vấn sai hoặc vi phạm hợp đồng, thì họ phải chịu trách nhiệm bồi thường cho bên sử dụng dịch vụ. Đây là cơ chế bảo vệ quyền lợi của khách hàng, đồng thời nâng cao tính chuyên nghiệp và trách nhiệm của các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực chuyển giao công nghệ.
Tình huống giả định
Đơn vị tư vấn cung cấp sai thông tin kỹ thuật gây thiệt hại cho khách hàng
-
Bên cung cấp dịch vụ thực hiện tư vấn sai quy trình
Công ty Cổ phần Tư vấn Công nghệ Việt Thành, ký hợp đồng tư vấn chuyển giao công nghệ xử lý nước thải cho Công ty TNHH Thủy Sản Biển Xanh. Tuy nhiên, do sơ suất trong quá trình khảo sát, đội ngũ kỹ thuật của Việt Thành đưa ra thông số sai về công suất hệ thống lọc, khiến nhà máy hoạt động không đạt hiệu quả. -
Thiệt hại phát sinh và khách hàng yêu cầu bồi thường
Do lỗi này, Công ty Biển Xanh phải tạm ngừng sản xuất 15 ngày, dẫn đến tổn thất hơn 300 triệu đồng. Sau khi xem xét, hai bên thống nhất xác định nguyên nhân xuất phát từ lỗi tư vấn kỹ thuật của bên cung cấp dịch vụ. -
Bên cung cấp dịch vụ thực hiện nghĩa vụ bồi thường
Căn cứ Điều 47 Luật Chuyển giao công nghệ 2017, Công ty Việt Thành đồng ý bồi thường toàn bộ thiệt hại, đồng thời cử đội ngũ chuyên gia khắc phục hệ thống và điều chỉnh hợp đồng tư vấn để bảo đảm đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật đã quy định rõ trách nhiệm và quyền lợi của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ chuyển giao công nghệ nhằm bảo đảm công bằng giữa các bên trong quan hệ dịch vụ. Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ được quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại khi lỗi thuộc về người sử dụng dịch vụ. Đồng thời có nghĩa vụ bồi thường nếu thiệt hại phát sinh do lỗi của chính mình, qua đó tạo ra cơ chế hai chiều giúp hoạt động chuyển giao công nghệ diễn ra minh bạch, chuyên nghiệp và hiệu quả.
