Bỏ hoang đất trồng rừng liên tục 24 tháng mà không đưa vào sử dụng sau khi bị xử phạt sẽ bị Nhà nước thu hồi để bảo đảm đất lâm nghiệp được khai thác đúng mục đích.
Đất trồng rừng thuộc nhóm đất nông nghiệp, có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế lâm nghiệp. Việc quản lý và sử dụng loại đất này cần tuân thủ đúng mục đích để duy trì độ che phủ và phát huy giá trị sinh thái. Pháp luật cũng quy định rõ thời hạn và hậu quả khi người sử dụng để đất trồng rừng bị bỏ hoang quá lâu mà không khai thác hoặc trồng cây.
1. Đất trồng rừng là gì?
Khoản 3 Điều 4 Nghị định 102/2024/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 4. Quy định chi tiết loại đất trong nhóm đất nông nghiệp
...
3. Đất lâm nghiệp là loại đất sử dụng vào mục đích quản lý, bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng sản xuất theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, được phân loại cụ thể như sau:
a) Đất rừng đặc dụng là đất mà trên đó có rừng đặc dụng theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, đất đã được giao để phát triển rừng đặc dụng;
b) Đất rừng phòng hộ là đất mà trên đó có rừng phòng hộ theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, đất đã được giao để phát triển rừng phòng hộ;
c) Đất rừng sản xuất là đất mà trên đó có rừng sản xuất theo quy định của pháp luật về lâm nghiệp, đất đã được giao, cho thuê, chuyển mục đích để phát triển rừng sản xuất.
...
Đất trồng rừng là phần diện tích đất thuộc nhóm đất nông nghiệp, được dùng chuyên cho mục đích lâm nghiệp. Loại đất này có thể được giao, cho thuê hoặc chuyển mục đích sử dụng để hình thành và phát triển rừng đặc dụng, rừng phòng hộ hay rừng sản xuất. Tùy theo chức năng, mỗi loại rừng có nhiệm vụ khác nhau như bảo tồn thiên nhiên, phòng chống thiên tai hoặc cung cấp nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất.
Tình huống giả định
- Ông Hòa được giao đất trồng rừng sản xuất
Ông Nguyễn Văn Hòa được giao 10 héc ta đất tại xã Đắk Ha để trồng rừng sản xuất, thuộc dự án phủ xanh đất trống, đồi núi trọc của địa phương. - Ông Hòa trồng keo lai trên diện tích được giao
Sau khi nhận đất, ông Hòa trồng 8.000 cây keo lai, đầu tư hệ thống tưới và phân bón để đảm bảo tỷ lệ cây sống cao. - Cơ quan kiểm lâm kiểm tra thực tế rừng trồng
Đoàn kiểm lâm huyện đến kiểm tra và ghi nhận diện tích rừng phát triển tốt, không có hành vi chặt phá hay sử dụng sai mục đích. - Ông Hòa được khen thưởng vì sử dụng đất hiệu quả
Chính quyền địa phương biểu dương mô hình trồng rừng của ông Hòa, xem đây là điển hình trong phát triển kinh tế lâm nghiệp bền vững.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Bỏ hoang đất trồng rừng trong bao lâu thì bị thu hồi đất?
Khoản 7 Điều 81 Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể:
Điều 81. Các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai
...
7. Đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản không được sử dụng trong thời gian 12 tháng liên tục, đất trồng cây lâu năm không được sử dụng trong thời gian 18 tháng liên tục, đất trồng rừng không được sử dụng trong thời gian 24 tháng liên tục và đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà không đưa đất vào sử dụng theo thời hạn ghi trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
...
Nếu người sử dụng đất để đất trồng rừng không khai thác, không trồng cây hoặc không thực hiện hoạt động quản lý, bảo vệ rừng trong suốt 24 tháng liền, cơ quan nhà nước có thể xử phạt hành chính. Khi đã bị xử phạt mà vẫn không đưa đất vào sử dụng trong thời hạn ghi trong quyết định xử phạt, Nhà nước sẽ thu hồi diện tích đất đó để bảo đảm quỹ đất lâm nghiệp được sử dụng đúng mục đích.
Tình huống giả định
- Ông Lợi được giao đất trồng rừng phòng hộ
Ông Phạm Văn Lợi được giao 5 héc ta đất tại xã Trà Bồng để trồng rừng phòng hộ, nhưng sau khi nhận đất, ông không tiến hành trồng cây như cam kết. - Cơ quan chức năng phát hiện đất bị bỏ hoang
Sau 24 tháng kiểm tra, Hạt Kiểm lâm ghi nhận khu đất không có cây trồng, không được quản lý hay bảo vệ, cỏ dại mọc um tùm. - Ông Lợi bị xử phạt hành chính
Ủy ban nhân dân huyện ra quyết định xử phạt và yêu cầu ông Lợi phải khôi phục việc trồng rừng trong thời hạn sáu tháng. - Nhà nước ra quyết định thu hồi đất
Hết thời hạn khắc phục, ông Lợi vẫn không trồng cây hoặc quản lý đất, nên Nhà nước tiến hành thu hồi toàn bộ diện tích đất trồng rừng bị bỏ hoang.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Đất trồng rừng là diện tích được giao hoặc cho thuê để phát triển rừng đặc dụng, phòng hộ hay sản xuất, góp phần bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai. Nếu người sử dụng để đất trống không trồng cây, không quản lý hay bảo vệ rừng trong 24 tháng và không khắc phục sau khi bị xử phạt, Nhà nước sẽ thu hồi đất. Quy định này bảo đảm quỹ đất lâm nghiệp được sử dụng hiệu quả và bền vững.
