Bảo hiểm thất nghiệp nhằm bù đắp thu nhập cho người mất việc, hỗ trợ học nghề và tìm việc; được thực hiện theo nguyên tắc đóng hưởng, chia sẻ rủi ro, minh bạch và kịp thời.
Bảo hiểm thất nghiệp là một trong những chính sách an sinh xã hội quan trọng, giúp bảo vệ người lao động trước rủi ro mất việc làm. Cơ chế này không chỉ đảm bảo nguồn thu nhập tạm thời cho người lao động mà còn hỗ trợ họ học nghề và tìm việc mới. Bên cạnh đó, việc hiểu rõ mục đích của bảo hiểm thất nghiệp, người tham gia cũng cần nắm vững các nguyên tắc khi thực hiện để bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mình.
Bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện nhằm mục đích gì?
Khoản 4 Điều 3 Luật Việc làm 2013 quy định như sau:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
…
4. Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, hỗ trợ người lao động học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp....
Có thể thấy bảo hiểm thất nghiệp mang tính chất hỗ trợ và chia sẻ rủi ro xã hội, giúp người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn khi bị mất việc. Cơ chế này không chỉ hướng đến bảo đảm an sinh tạm thời, mà còn tạo điều kiện để người lao động quay lại thị trường lao động sớm nhất thông qua các chính sách hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm và giới thiệu việc làm miễn phí. Việc tham gia bảo hiểm thất nghiệp còn góp phần ổn định xã hội, giảm gánh nặng ngân sách nhà nước, và thể hiện tinh thần tương trợ giữa những người lao động với nhau.
Tình huống giả định
Chị Lan được hỗ trợ bảo hiểm thất nghiệp khi mất việc làm
-
Chị Lan chấm dứt hợp đồng lao động sau khi công ty tái cơ cấu
Chị Nguyễn Thị Lan, công nhân tại Công ty TNHH Dệt May Tân Phú, bị mất việc do công ty cắt giảm nhân sự vào đầu năm 2025. -
Chị Lan làm hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp
Ngay sau khi chấm dứt hợp đồng, chị Lan đến Trung tâm Dịch vụ việc làm để nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Sau khi được phê duyệt, chị nhận mức trợ cấp bằng 60% bình quân tiền lương 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc. -
Chị Lan được hỗ trợ học nghề và giới thiệu việc làm mới
Trong thời gian hưởng trợ cấp, chị Lan đăng ký khóa học kế toán cơ bản miễn phí do trung tâm tổ chức và được giới thiệu việc làm mới tại một doanh nghiệp.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Những nguyên tắc cần lưu ý khi thực hiện bảo hiểm thất nghiệp
Điều 41 Luật Việc làm 2013 quy định như sau:
Điều 41. Nguyên tắc bảo hiểm thất nghiệp
Bảo đảm chia sẻ rủi ro giữa những người tham gia bảo hiểm thất nghiệp.
Mức đóng bảo hiểm thất nghiệp được tính trên cơ sở tiền lương của người lao động.
Mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Việc thực hiện bảo hiểm thất nghiệp phải đơn giản, dễ dàng, thuận tiện, bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia.
Quỹ bảo hiểm thất nghiệp được quản lý tập trung, thống nhất, công khai, minh bạch, bảo đảm an toàn và được Nhà nước bảo hộ.
Người lao động khi tham gia bảo hiểm thất nghiệp cần ghi nhớ rằng đây là chính sách dựa trên nguyên tắc đóng hưởng, tức là người tham gia đủ điều kiện và thời gian đóng mới được hưởng trợ cấp. Quỹ bảo hiểm thất nghiệp được quản lý tập trung và minh bạch, bảo đảm sử dụng đúng mục đích, không thất thoát. Việc giải quyết hồ sơ, chi trả trợ cấp phải được thực hiện kịp thời, chính xác, giúp người lao động nhanh chóng ổn định cuộc sống và sớm quay lại thị trường lao động.
Tình huống giả định
Anh Minh được giải quyết bảo hiểm thất nghiệp nhanh chóng, đúng quy định
-
Anh Minh chấm dứt hợp đồng lao động và nộp hồ sơ hưởng trợ cấp
Anh Nguyễn Hoàng Minh, nhân viên kỹ thuật tại Công ty TNHH Cơ khí Đại Việt, nghỉ việc do doanh nghiệp thu hẹp sản xuất. Anh nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm quận Bình Tân. -
Hồ sơ được xử lý nhanh theo nguyên tắc kịp thời và đầy đủ
Trung tâm tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra dữ liệu đóng bảo hiểm xã hội của anh Minh và ra quyết định chi trả trong vòng 15 ngày. Anh được nhận 60% mức lương bình quân của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, đúng quy định của Luật Việc làm 2013. -
Cơ quan bảo hiểm công khai quy trình và đảm bảo minh bạch
Mọi thông tin về thời gian chi trả, mức hưởng đều được công khai trên cổng thông tin của Trung tâm Dịch vụ việc làm, thể hiện nguyên tắc minh bạch, thuận tiện và kịp thời trong quản lý quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Bảo hiểm thất nghiệp là chính sách an sinh quan trọng nhằm bù đắp thu nhập và hỗ trợ người lao động tìm việc làm mới. Việc thực hiện bảo hiểm thất nghiệp phải dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro, đóng hưởng tương xứng và quản lý minh bạch. Các nguyên tắc này giúp người lao động chủ động hơn trong quá trình tham gia và đảm bảo đầy đủ quyền lợi khi phát sinh thất nghiệp.
