Hành vi cố ý giết người không gây chết người có phạm Tội giết người không?

Hành vi cố ý giết người luôn là một trong những tội ác nghiêm trọng nhất được pháp luật Việt Nam điều chỉnh. Tuy nhiên, trong thực tế có nhiều vụ việc kẻ phạm tội đã thực hiện hành vi với mục đích tước đoạt mạng sống nhưng nạn nhân may mắn thoát chết nhờ sự can thiệp kịp thời.

1. Hành vi cố ý giết người nhưng nạn nhân không chết có bị coi là tội giết người?

Hành vi cố ý giết người nhưng nạn nhân không chết có bị coi là tội giết người?

Theo Điều 123 và Điều 15 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định:

Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)

Điều 123. Tội giết người
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp… thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Điều 15. Phạm tội chưa đạt
Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội. Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt.

Nếu người phạm tội đã sử dụng hung khí nguy hiểm hoặc phương pháp có khả năng làm chết người, đồng thời có ý chí chủ quan muốn giết, nhưng nạn nhân được cứu sống, thì hành vi đó vẫn cấu thành tội giết người ở giai đoạn chưa đạt.

Tình huống giả định:
Đâm nhiều nhát dao nhưng nạn nhân thoát chết

•  Do mâu thuẫn tiền bạc, Nguyễn Văn Hòa (31 tuổi, ngụ Quận Tân Bình, TP. Hồ Chí Minh) mang dao tìm anh Khang để “giải quyết”.

• Tại một con hẻm nhỏ, Hòa dùng dao đâm liên tiếp vào ngực và bụng anh Khang với mục đích tước đoạt mạng sống.

• Anh Khang được người dân kịp thời đưa đi cấp cứu nên giữ được tính mạng.

• Cơ quan điều tra xác định hành vi của Hòa có đủ yếu tố cấu thành tội giết người theo Điều 123 BLHS ở dạng phạm tội chưa đạt.

(Tình huống giả định, không có thật, chỉ tham khảo)

2. Trường hợp nạn nhân chỉ bị thương tích thì xử lý thế nào?

Trường hợp nạn nhân chỉ bị thương tích thì xử lý thế nào?

Trả lời vắn tắt: Nếu chứng minh được ý định chủ quan của người phạm tội là giết, thì dù hậu quả chỉ là thương tích vẫn xử lý về tội giết người chưa đạt, chứ không chỉ dừng lại ở tội cố ý gây thương tích.

Căn cứ khoản 1 Điều 123 và Điều 15 BLHS, yếu tố phân biệt ở đây chính là mục đích tước đoạt mạng sống. Nếu hành vi chỉ nhằm gây thương tích, xử lý theo Điều 134 BLHS. Nhưng nếu có ý định giết người rõ ràng, hành vi vẫn được định tội giết người chưa đạt.

Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)

Điều 134. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
… Người nào cố ý gây thương tích… mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc một số trường hợp đặc biệt, thì bị xử lý theo quy định của điều này.

Trong khi đó, với tội giết người chưa đạt, mức hình phạt áp dụng thường nghiêm khắc hơn vì hướng tới việc tước đoạt tính mạng, dù chưa thành công.

Tình huống giả định:
Đầu độc bằng thuốc trừ sâu nhưng nạn nhân sống sót

• Chị Lương Thanh Tú (27 tuổi, trú tại TP. Bến Tre) do ghen tuông tình cảm đã lén bỏ thuốc trừ sâu vào cốc nước của chị Mai với mục đích làm chị Mai chết.

• Chị Mai phát hiện mùi lạ, chỉ uống một ngụm nhỏ rồi nôn ra và được đưa đi cấp cứu, kết quả bị ngộ độc nhẹ, thương tật 20%.

• Dù hậu quả thực tế chỉ là thương tích, nhưng do Tú có ý định giết người rõ ràng, hành vi này bị truy tố về tội giết người ở giai đoạn chưa đạt.

(Tình huống giả định, không có thật, chỉ tham khảo)

3. Kết luận

Hành vi cố ý giết người không gây chết người vẫn bị coi là tội giết người nếu chứng minh được người phạm tội có ý định tước đoạt tính mạng. Trong đó:

• Nếu nạn nhân thoát chết do nguyên nhân khách quan (như được cứu chữa kịp thời), thì người phạm tội bị xử lý về tội giết người ở giai đoạn chưa đạt.

• Nếu nạn nhân chỉ bị thương tích nhưng có đủ căn cứ chứng minh ý định giết người, thì vẫn xử lý về tội giết người, không chỉ dừng ở tội cố ý gây thương tích.

Như vậy, pháp luật Việt Nam đặt nặng yếu tố ý thức chủ quan và hành vi nguy hiểm, nhằm răn đe, bảo vệ quyền sống – quyền cơ bản nhất của con người.