Hình nón là gì?
Hình nón là một hình khối không gian có một đáy là hình tròn và một đỉnh nhọn ở phía trên. Nếu cắt theo chiều dọc, hình nón có dạng giống như cái nón lá quen thuộc của Việt Nam.
Các dạng hình nón
- Hình nón đều: là hình nón có đỉnh nằm thẳng hàng với tâm của đáy. Đây là dạng hình nón phổ biến trong chương trình học.
- Hình nón cụt: là hình nón bị cắt ngang phần đầu bởi một mặt phẳng song song với đáy (sẽ học ở bậc cao hơn).
Đặc điểm của hình nón đều
- Có 1 mặt đáy là hình tròn.
- Có 1 mặt cong gọi là mặt xung quanh.
- Có 1 đỉnh và 1 chiều cao vuông góc từ đỉnh xuống đáy.
- Độ dài đường sinh (l): là khoảng cách từ đỉnh đến một điểm bất kỳ trên đường tròn đáy.
1. Công thức tính diện tích mặt đáy
Sđáy = π × R²
Trong đó:
- R: bán kính đáy hình nón
- π ≈ 3.14
2. Công thức tính diện tích xung quanh
Sxq = π × R × l
Trong đó:
- l: đường sinh của hình nón (khác với chiều cao)
- R: bán kính đáy
3. Công thức tính thể tích hình nón
V = (1/3) × π × R² × h
Trong đó:
- h: chiều cao hình nón (vuông góc từ đỉnh xuống đáy)
- R: bán kính đáy
Ví dụ minh họa
Cho hình nón có:
- Bán kính đáy R = 5 cm
- Chiều cao h = 12 cm
- Đường sinh l = 13 cm
Tính diện tích mặt đáy:
Sđáy = π × 5² = 3.14 × 25 = 78.5 cm²
Tính diện tích xung quanh:
Sxq = π × 5 × 13 = 3.14 × 65 = 204.1 cm²
Tính thể tích:
V = (1/3) × π × 5² × 12 = (1/3) × 3.14 × 25 × 12 = 314 cm³
Kết luận
Hình nón là hình khối quen thuộc, xuất hiện nhiều trong đời sống. Các em cần nhớ các công thức cơ bản sau:
- Diện tích đáy: Sđáy = π × R²
- Diện tích xung quanh: Sxq = π × R × l
- Thể tích: V = (1/3) × π × R² × h
Việc nắm vững đặc điểm và công thức sẽ giúp các em tự tin giải toán và áp dụng vào thực tế như tính thể tích ly nón, nón giấy,...