Nhiều cư dân chung cư cho rằng ban công là phần thuộc sở hữu riêng nên có thể tự ý sử dụng vào mục đích cá nhân, bao gồm cả việc treo bảng hiệu quảng cáo. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật hiện hành, ban công là phần gắn liền với kết cấu chung của tòa nhà, do đó việc tự ý lắp đặt bảng hiệu có thể gây ảnh hưởng đến mỹ quan, an toàn và đồng bộ kiến trúc của chung cư. Để tránh những rắc rối pháp lý không đáng có, cư dân cần hiểu rõ quy định về quản lý, sử dụng nhà ở cũng như hậu quả khi vi phạm.
1. Có được phép treo bảng hiệu quảng cáo tại ban công chung cư không?
Điểm d Khoản 8 Điều 3 Luật Nhà ở 2023 quy định cụ thể:
Điều 3. Các hành vi bị nghiêm cấm
...
8. Các hành vi trong quản lý, sử dụng nhà chung cư bao gồm:
d) Tự ý sử dụng phần diện tích và trang thiết bị thuộc quyền sở hữu chung, sử dụng chung vào sử dụng riêng; thay đổi mục đích sử dụng phần diện tích làm dịch vụ trong nhà chung cư có mục đích sử dụng hỗn hợp mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng;
...
Theo Luật Nhà ở 2023, ban công chung cư không chỉ là phần diện tích phụ của căn hộ mà còn gắn liền với kết cấu chịu lực và kiến trúc tổng thể của tòa nhà. Đây được coi là phần sở hữu chung theo quy định pháp luật. Mỗi căn hộ chỉ được sử dụng ban công cho mục đích sinh hoạt gia đình, không được tự ý sửa chữa, cải tạo hoặc lắp đặt bảng hiệu, biển quảng cáo. Việc tự ý treo bảng hiệu tại ban công mà không có sự đồng ý của Ban quản trị hoặc không tuân thủ nội quy chung cư là hành vi vi phạm quy định về sử dụng nhà chung cư.
Treo bảng hiệu quảng cáo tại ban công không chỉ ảnh hưởng đến mỹ quan chung mà còn tiềm ẩn rủi ro về an toàn, nhất là trong trường hợp gió lớn, bão lốc hoặc khi bảng hiệu không được lắp đặt chắc chắn.
Như vậy, dù chủ sở hữu căn hộ đã mua và sử dụng hợp pháp căn hộ, họ vẫn không có quyền treo bảng hiệu tại ban công nếu điều này xâm phạm không gian sở hữu chung hoặc trái với quy định quản lý, vận hành chung cư.
Tình huống giả định
Anh Nguyễn Văn Thành, cư dân sinh sống tại tầng 8 của chung cư Sunrise City (TP. Hồ Chí Minh), hiện đang kinh doanh quần áo online tại nhà. Với mục tiêu tăng độ nhận diện và thu hút khách hàng quanh khu vực, anh Thành đã treo một bảng hiệu lớn ghi tên shop ngay tại ban công căn hộ – nơi nhìn trực diện ra tuyến đường đông người qua lại. Tấm bảng nổi bật này nhanh chóng gây chú ý không chỉ với cư dân mà cả ban quản lý tòa nhà.
Sau khi phát hiện, Ban quản lý chung cư đã lập biên bản vi phạm và yêu cầu anh Thành tháo dỡ bảng hiệu, với lý do hành vi này trái với nội quy quản lý, sử dụng nhà chung cư, đặc biệt là việc sử dụng ban công – thuộc phần sở hữu chung có giới hạn. Tuy nhiên, anh Thành kiên quyết từ chối, cho rằng ban công là phần diện tích thuộc căn hộ nên anh có quyền sử dụng tùy ý.
Vụ việc sau đó được Ban quản trị chung cư chuyển hồ sơ lên UBND phường để xử lý theo quy định pháp luật. Chỉ đến khi được UBND phường mời làm việc và giải thích rõ ràng, anh Thành mới hiểu rằng việc tự ý treo bảng hiệu tại ban công không chỉ vi phạm quy định nội bộ mà còn trái với quy định pháp luật về quản lý phần sở hữu chung của nhà chung cư. Cuối cùng, anh buộc phải tháo bảng hiệu, đồng thời bị nhắc nhở bằng văn bản và đưa vào danh sách theo dõi tái phạm.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Hành vi treo bảng hiệu quảng cáo tại ban công chung cư bị xử phạt như thế nào?
Điểm b Khoản 1 Điều 70 Nghị định 16/2022/ NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 70. Vi phạm quy định về quản lý sử dụng nhà chung cư đối với người sử dụng nhà chung cư
1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
...
b) Sử dụng màu sắc sơn, trang trí mặt ngoài căn hộ, nhà chung cư không đúng quy định về thiết kế, kiến trúc;
Theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP, hành vi tự ý lắp đặt bảng hiệu, treo biển quảng cáo tại ban công chung cư được coi là vi phạm quy định về quản lý, sử dụng nhà ở, đặc biệt là vi phạm nguyên tắc đảm bảo an toàn, mỹ quan và đồng bộ kiến trúc của tòa nhà. Cụ thể, mức phạt đối với hành vi này dao động từ 20 triệu đồng đến 40 triệu đồng, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm.
Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn bị buộc khôi phục hiện trạng ban đầu của ban công, tháo dỡ bảng hiệu và chịu toàn bộ chi phí phát sinh. Đây là chế tài bắt buộc nhằm răn đe, đảm bảo trật tự, an toàn trong việc quản lý nhà chung cư. Trường hợp cố tình không chấp hành, cá nhân vi phạm có thể tiếp tục bị xử phạt bổ sung, thậm chí bị cưỡng chế thi hành nếu cần thiết. Điều này nhằm tránh tình trạng tùy tiện sử dụng phần sở hữu chung, làm ảnh hưởng đến cộng đồng cư dân.
Tình huống giả định
Chị Phạm Thị Hồng Lan, cư dân sinh sống tại tầng 7 chung cư Golden Lotus, quận 2, TP. Hồ Chí Minh, hiện đang kinh doanh dịch vụ làm móng tại nhà. Để khách hàng dễ dàng tìm đến căn hộ, chị Lan đã tự thiết kế và treo một bảng hiệu lớn ghi dòng chữ “Nail Lan” tại khu vực ban công. Bảng hiệu này được làm bằng khung sắt, kích thước khoảng 2m x 1m, khá nổi bật và hướng ra mặt tiền tòa nhà.
Sau khi phát hiện sự việc, Ban quản lý tòa nhà đã nhiều lần yêu cầu chị Lan tháo dỡ bảng hiệu, với lý do hành vi này vi phạm nội quy sử dụng căn hộ và làm ảnh hưởng đến mỹ quan chung. Tuy nhiên, chị Lan không đồng ý, cho rằng ban công là phần diện tích thuộc quyền sở hữu cá nhân trong căn hộ đã mua, nên chị có toàn quyền sử dụng và quyết định việc lắp đặt.
Trước sự phản đối và không hợp tác, Ban quản trị tòa nhà lập biên bản vi phạm và chuyển hồ sơ lên UBND phường để xử lý. Sau khi xem xét, cơ quan chức năng xác định chị Lan đã vi phạm quy định về sử dụng phần sở hữu chung trong nhà chung cư và ra quyết định xử phạt hành chính 30 triệu đồng, đồng thời yêu cầu chị phải tháo dỡ bảng hiệu, khôi phục hiện trạng ban công trong thời hạn 7 ngày. Toàn bộ chi phí tháo dỡ và khắc phục hậu quả do chị Lan tự chịu. Sự việc khiến chị nhận ra rằng, việc quảng bá kinh doanh tại nhà trong chung cư không thể tùy tiện, mà phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật và nội quy chung của tòa nhà.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Treo bảng hiệu quảng cáo tại ban công chung cư là hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nhiều rủi ro về an toàn, mỹ quan và có thể bị xử phạt hành chính từ 20 đến 40 triệu đồng. Người kinh doanh cần lựa chọn hình thức quảng cáo phù hợp và tuân thủ đúng quy định pháp luật để tránh rắc rối không đáng có.
