Đường thủy nội địa là hệ thống sông, kênh, rạch phục vụ cho giao thông vận tải, bảo đảm an toàn và bảo vệ môi trường nước. Mọi hành vi gây cản trở dòng chảy hoặc gây ô nhiễm vùng nước đều bị nghiêm cấm và có thể bị xử lý theo quy định pháp luật. Trong đó, việc thả rơm, rạ xuống lòng sông, kênh, rạch là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt hành chính.
1. Đường thủy nội địa là gì?
Khoản 4 Điều 3 Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004 quy định cụ thể:
Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:...
4. Đường thủy nội địa là luồng, âu tàu, các công trình đưa phương tiện qua đập, thác trên sông, kênh, rạch hoặc luồng trên hồ, đầm, phá, vụng, vịnh, ven bờ biển, ra đảo, nối các đảo thuộc nội thuỷ của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức quản lý, khai thác giao thông vận tải.
...
Đường thủy nội địa là hệ thống luồng, công trình cho phép phương tiện giao thông thủy đi qua các vị trí như đập, thác trên sông, kênh, rạch, hồ, đầm, phá, vụng, vịnh hoặc tuyến ven biển, nối đất liền với đảo và giữa các đảo trong vùng nội thủy của Việt Nam. Những tuyến này phải được cơ quan có thẩm quyền tổ chức quản lý và khai thác phục vụ mục đích giao thông vận tải. Khái niệm này bao gồm không chỉ các con sông truyền thống mà cả các tuyến thủy ven biển, miễn là nằm trong vùng nội thủy thuộc chủ quyền quốc gia.
Tình huống giả định
- Ông Nguyễn Văn Hòa tổ chức vận chuyển hàng hóa trên tuyến kênh nội địa
Doanh nghiệp vận tải thủy của ông Hòa thực hiện chuyến vận chuyển bằng sà lan trên tuyến kênh nối sông Vàm Cỏ Tây với đầm Long An - Ông Nguyễn Văn Hòa cho phương tiện lưu thông qua tuyến có quản lý
Tuyến kênh có biển báo, phao tiêu và được Sở Giao thông vận tải tỉnh quản lý như một đường thủy nội địa theo quy định pháp luật. - Ông Nguyễn Văn Hòa để tài công điều khiển phương tiện sai luồng
Sà lan do tài công điều khiển đã lấn ra khỏi hướng luồng, va vào bờ kè gây hư hỏng nặng thân phương tiện. - Ông Nguyễn Văn Hòa bị xử phạt do vi phạm quy định điều khiển trên đường thủy nội địa
Căn cứ khoản 4 Điều 3 Luật Giao thông đường thủy nội địa 2004, tài công bị xử phạt hành chính do vi phạm trên tuyến kênh thuộc phạm vi đường thủy nội địa có tổ chức quản lý.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Thả rơm, rạ xuống vùng nước đường thủy nội địa bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm a khoản 1 Điều 11 Nghị định 139/2021/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 11. Vi phạm quy định về bảo vệ công trình thuộc kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa
1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với mỗi hành vi vi phạm sau đây:a) Làm rơi rơm, rạ xuống vùng nước đường thủy nội địa;
...
...
Các hành vi vi phạm liên quan đến bảo vệ công trình kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, bao gồm cả việc làm rơi rơm hoặc rạ vào vùng nước của đường thủy nội địa, đều bị xử lý hành chính. Mức phạt được áp dụng từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng cho mỗi hành vi vi phạm.
Mục tiêu của quy định này là đảm bảo vệ sinh môi trường và trật tự an toàn giao thông trên đường thủy nội địa. Việc không tuân thủ dù là hành động nhỏ như rải rơm, rạ xuống vùng nước cũng có thể gây ô nhiễm hoặc ảnh hưởng đến việc vận hành tín hiệu, báo hiệu đường thủy.
Tình huống giả định
- Ông Phạm Văn Hùng xử lý rơm rạ sau thu hoạch tại phường Xóm Chiếu
Thay vì thu gom, ông Hùng đổ rơm rạ xuống mé sông gần nhà để tiết kiệm công sức, khiến một phần trôi xuống gần luồng tàu chạy. - Ông Phạm Văn Hùng bị phát hiện trong đợt kiểm tra định kỳ
Đội thanh tra giao thông đường thủy nội địa TPHCM phát hiện hành vi làm rơi rơm rạ xuống vùng nước có phương tiện thủy hoạt động. - Ông Phạm Văn Hùng bị lập biên bản vi phạm hành chính
Căn cứ điểm a khoản 1 Điều 11 Nghị định 139/2021/NĐ-CP, ông bị xử phạt 800.000 đồng vì hành vi gây ảnh hưởng môi trường và an toàn đường thủy - Ông Phạm Văn Hùng buộc thu dọn và cam kết không tái phạm
UBND phường yêu cầu ông thu gom rơm rạ đã trôi xuống nước, khôi phục vệ sinh luồng sông và cam kết không tái phạm hành vi tương tự
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Thả rơm, rạ xuống vùng nước đường thủy nội địa là hành vi cản trở giao thông và gây ô nhiễm môi trường nước. Pháp luật quy định rõ hành vi này bị nghiêm cấm nhằm bảo vệ luồng chạy tàu và an toàn đường thủy. Cá nhân vi phạm có thể bị xử phạt đến 1 triệu đồng theo pháp luật hiện hành.
