Tài sản theo Bộ luật Dân sự 2015 gồm vật, tiền, giấy tờ có giá, quyền tài sản; bao gồm cả bất động sản, động sản và tài sản hình thành trong tương lai
Trong pháp luật dân sự, tài sản là nền tảng để xác định quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong các quan hệ giao dịch. Bên cạnh tài sản hiện có, Bộ luật Dân sự 2015 còn ghi nhận khái niệm tài sản hình thành trong tương lai, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn về mua bán, thế chấp, bảo đảm nghĩa vụ. Đây là quy định quan trọng, giúp mở rộng phạm vi giao dịch và tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh, thương mại phát triển.
1. Tài sản là gì?
Căn cứ theo Điều 105 và Điều 107 Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 105. Tài sản
1. Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.
2. Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.
Điều 107. Bất động sản và động sản
1. Bất động sản bao gồm:
a) Đất đai;
b) Nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai;
c) Tài sản khác gắn liền với đất đai, nhà, công trình xây dựng;
d) Tài sản khác theo quy định của pháp luật.2. Động sản là những tài sản không phải là bất động sản.
Theo quy định, tài sản không chỉ giới hạn ở vật chất hữu hình như đất đai, nhà cửa, phương tiện, mà còn bao gồm tiền, giấy tờ có giá (trái phiếu, cổ phiếu…) và cả quyền tài sản (quyền đòi nợ, quyền sử dụng đất…). Bất động sản thường có giá trị lớn, gắn liền với đất đai và không di dời được, trong khi động sản là những tài sản có thể di chuyển như xe cộ, hàng hóa. Việc phân loại này giúp pháp luật quy định rõ cách thức quản lý, chuyển nhượng và định đoạt tài sản.
Tình huống giả định
-
Cá nhân sở hữu nhiều loại tài sản
Ngày 12/3/2025, anh Nguyễn Văn Long tại Phường An Đông, TP. Hồ Chí Minh đứng tên sở hữu một căn hộ chung cư, một chiếc ô tô và một số cổ phiếu trên sàn chứng khoán. -
Phân loại tài sản theo pháp luật
Căn hộ được xác định là bất động sản, ô tô là động sản, còn cổ phiếu là giấy tờ có giá – cũng được coi là tài sản theo luật. -
Tòa án nhân dân khu vực 4 – Thành phố Hồ Chí Minh công nhận quyền sở hữu
Khi có tranh chấp về tài sản giữa các bên liên quan, Tòa án nhân dân khu vực 4 – Thành phố Hồ Chí Minh căn cứ vào Điều 105, 107 Bộ luật Dân sự 2015 để phân định quyền sở hữu hợp pháp của anh Long.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Tài sản hình thành trong tương lai là gì?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 108 Bộ luật Dân sự 2015:
Điều 108. Tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai
...
2. Tài sản hình thành trong tương lai bao gồm:
a) Tài sản chưa hình thành;
b) Tài sản đã hình thành nhưng chủ thể xác lập quyền sở hữu tài sản sau thời điểm xác lập giao dịch.
Tài sản hình thành trong tương lai là khái niệm pháp lý quan trọng, thường áp dụng trong các hợp đồng mua bán, thế chấp hoặc bảo đảm nghĩa vụ. Ví dụ, căn hộ đang xây dựng, máy móc đang lắp ráp, hay khoản nợ sẽ thu trong tương lai đều có thể trở thành đối tượng của giao dịch. Quy định này giúp đáp ứng nhu cầu thực tiễn, cho phép các chủ thể huy động vốn hoặc cam kết nghĩa vụ dựa trên tài sản sẽ hình thành sau này.
Tình huống giả định
-
Doanh nghiệp mua bán tài sản hình thành trong tương lai
Ngày 15/6/2023, Công ty CP Đầu tư Phú Hưng tại Phường Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội ký hợp đồng mua bán 20 căn hộ trong dự án chung cư đang xây dựng. -
Thực hiện giao dịch theo pháp luật
Tại thời điểm ký hợp đồng, căn hộ chưa hoàn thành nên được coi là tài sản hình thành trong tương lai. Phú Hưng thanh toán 50% giá trị hợp đồng trước. -
Tòa án nhân dân khu vực 1 – Thành phố Hà Nội công nhận giao dịch hợp pháp
Khi xảy ra tranh chấp với chủ đầu tư, Tòa án nhân dân khu vực 1 – Thành phố Hà Nội xác định căn hộ thuộc loại tài sản hình thành trong tương lai, do đó hợp đồng vẫn hợp pháp nếu tuân thủ quy định về giao dịch bất động sản.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Tài sản theo Bộ luật Dân sự 2015 bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản, được chia thành bất động sản và động sản. Trong đó, tài sản hình thành trong tương lai là một khái niệm pháp lý quan trọng, cho phép mở rộng phạm vi giao dịch và đáp ứng nhu cầu thực tiễn trong kinh doanh, thương mại và dân sự.
